Τα παιδιά είναι παιδιά. Για όσο είναι παιδιά…
Τα έφηβα, λέω, είναι ηλίθια. Δεν φταίνε αυτά, έτσι είναι… Δεν είναι πια παιδιά και δεν είναι ακόμα ενήλικα… παιδιαρίζουν από τη μια και από την άλλη καμώνονται τους μεγάλους… Έχουν μια πρώιμη ωριμότητα που κανείς -ακόμα- δεν παίρνει στα σοβαρά… γιατί εκφράζεται μέσα από πρόσωπα άγουρα… Ενώ έχουν, από την άλλη, μια όψιμη ανωριμότητα που δεν μοιάζει -ακόμα- συμβατή με την σωματική τους ανάπτυξη… Τα αγόρια έχουν πια τριχοφυΐα στα μάγουλα και τα κορίτσια βυζιά… αλλά… δεν φτάνουν αυτά… για να ενηλικιωθείς… χρειάζονται ευθύνες, κοινωνικά θεσμισμένες ευθύνες, που θα κάνουν το μυαλό να λειτουργήσει στις στροφές που μπορεί να στροφάρει… που θα επιτρέψουν στη συνείδησή /αυτογνωσία τους ν’ αναπτυχθεί… τη φαντασία τους σε κάποιο σχέδιο να επενδυθεί… να ορίσει ένα στόχο… μέχρι εκεί που είναι η κλίση του καθενός και μέχρι εκεί που μπορεί… ο καθένας… και η κάθε μια… Αλλά οι γύρω… ο περίγυρος, (ο πρώτος κύκλος, ο δεύτερος, ο τρίτος)… οι γονείς, οι συγγενείς, οι δάσκαλοι… τους συμπεριφέρονται σαν να είναι… απλώς «εν δυνάμει» άτομα… σαν υποψήφιους… Σαν υποψήφιους ενήλικες… υποψήφιους σπουδαστές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση… υποψήφιους ανεξάρτητους καταναλωτές… υποψήφιους πτυχιούχους… υποψήφιους μεταπτυχιακούς… υποψήφιους εργαζόμενους… υποψήφιους παρτενέρ σε ερωτικές σχέσεις… υποψήφιους αυτοεξυπηρετούμενους… υποψήφιους καριέρας… υποψήφιους οικογενειάρχες… υποψήφιους πολίτες… Υποψήφιους… κάπου κάποτε… εκάστοτε… γενικώς και ειδικώς… είτε έτσι είτε αλλιώς… διανύοντας μέχρι τότε μια μακρά περίοδο παρατεταμένης εφηβείας…
Τα παιδιά είναι παιδιά…
Και είναι παιδιά μας… Και όχι μόνο τα δικά μας παιδιά… είναι και τ’ άλλα παιδιά… τα παιδιά των άλλων… τα παιδιά που αποτελούν το περιβάλλον των δικών μας παιδιών… ή ακόμα και των παιδιών που δεν έχουμε… Γιατί μπορούμε ν’ αγαπάμε και τα άλλα παιδιά, σαν να ‘ναι δικά μας παιδιά… κι ας μην είναι «δικά μας» παιδιά… (αν δεν έχουμε κάνει «δικά μας παιδιά»)… χωρίς να είμαστε παιδόφιλοι –γαμώτο! Τα αγαπάμε, απλώς και μόνο γιατί υπήρξαμε κάποτε κι εμείς παιδιά… Μπορούν να είναι «παιδιά μας» και τα παιδιά των παιδιών μας… και τα παιδιά των συγγενών και των φίλων μας… τα παιδιά του αγαπημένου ή της αγαπημένης μας… του δεύτερου συζύγου ή της δεύτερης συζύγου… αλλά και τα παιδιά των γειτόνων μας… οι μαθητές μας, αν είμαστε δάσκαλοι /παιδαγωγοί… τα παιδιά της (μικρής ή της μεγάλης) κοινότητας που ανήκουμε… Είναι όλα τους παιδιά μας! (Κατά το «All My Sons» όπως λέει και το θεατρικό του Άρθουρ Μίλερ.) Το ότι δεν τα νιώθουμε όλα σαν (να είναι) «παιδιά μας» φταίει -ίσως- το ότι δεν πάνε στον πόλεμο πια… για να αγωνιστούνε, να τραυματιστούν ή να σκοτωθούνε… για όλους εμάς… μέσα από μια αναγκαία συνθήκη… που τους επιβλήθηκε… σε μια κρίσιμη περίσταση… Αυτό είναι -ας πούμε- το τίμημα της… παρατεταμένης ειρήνης που ζούμε… και απολαμβάνουμε… χρόνια τώρα… Χάσαμε το «είναι όλοι τους παιδιά μας»!
Τα παιδιά είναι παιδιά…
Αλλά τα έφηβα, όταν είναι ερωτευμένα φιλιούνται σαν τρελά… όπου βρεθούν κι όπου σταθούν… χωρίς να λογαριάζουν κανέναν… σαν να θέλουν να καταβροχθίσουν το ένα το άλλο… σαν να θέλουν να καταβροχθιστούν το ένα από το άλλο… Και δεν είναι οι ορμόνες που τα φουντώνουν και κολλάνε στα φιλιά, γιατί αυτό δεν τους συμβαίνει αν δεν είναι ερωτευμένα… δεν είναι σεξουαλική έλξη αυτό που τα διεγείρει… δεν μια γενετήσια ορμή που ζητάει να ικανοποιηθεί και να κοπάσει… Κολλάνε στα φιλιά… στ’ ατέλειωτα φιλιά… και δεν μπορούν να ξεκολλήσουν, αν αρχίσουν… όπου βρεθούν κι όπου σταθούν… χάνοντας την αίσθηση του χώρου και του χρόνου…. δεν ακούν τίποτα… δεν βλέπουν γύρω τους… σχεδόν δεν ανασαίνουν… μόνο ρουφάει ο ένας τον άλλον… ο ένας μέσα στον άλλον… γίνονται… μόνο φιλιά… Αυτή είναι το πάθημα του έρωτα… το αληθινό σημάδι του ερωτικού πάθους… για όσο ο έρωτας κρατάει… Για μια στιγμή μονάχα… που μοιάζει ατέλειωτη… στιγμή… Σαν να είναι οι δυο ερωτευμένοι εκείνη τη στιγμή «από πάντα για πάντα μαζί»… Σαν ένα όνειρο… χωρίς τέλος κι αρχή… όπου γίνεσαι «ένα»… ξαναβρίσκοντας το χαμένο σου άλλο σου μισό… Και μετά -κάποτε- κι αυτό το όνειρο τελειώνει…
Τα παιδιά είναι παιδιά…
Και όλοι υπάρχουμε… και όλοι υπήρξαμε κάποτε παιδιά… Και η μόνη μας πατρίδα είναι αυτή… η παιδική μας ηλικία… οι τόποι και οι εικόνες, οι γεύσεις και οι μυρωδιές, οι άνθρωποι που μας αγάπησαν και αγαπήσαμε σε αυτήν την πατρίδα… Από την οποία πατρίδα μεταναστεύουμε κάποτε μεγαλώνοντας… θέλοντας και μη… Ακόμα κι αυτοί που εξακολουθούν να ζουν για πάντα στον ίδιο τόπο ή αυτοί που επιστρέφουν στον ίδιο τόπο… Όπως επιστρέφει ο Χίθκλιφ στα «Ανεμοδαρμένα Ύψη» ή ο Πιπ στις «Μεγάλες Προσδοκίες» του Ντίκενς… αναζητώντας τον πρώτο μεγάλο τους έρωτα… Που δεν υπάρχει πια… υπάρχει μόνο ένα φάντασμα του έρωτα… της μνήμης… μια νοσταλγία… Η αγαπημένη τους όμως έχει μεγαλώσει… έχει αλλάξει… και ζει ή επιλέγει να ζήσει με κάποιον άλλον… Και μόνο νεκρή… ή αν πεθάνει κάποτε αυτός ο κάποιος άλλος που ζει μαζί της… μπορεί, ίσως, να επιστρέψει… να ξαναγίνει δική τους… Αν και αυτό συμβαίνει, εδώ που τα λέμε, μόνο στις λογοτεχνικές αφηγήσεις… σχεδόν ποτέ στην πραγματική ζωή… Δεν υπάρχει επιστροφή… Παρά μόνο στα όνειρα… που μπορείς να επιστρέφεις… στην παλιά γειτονιά… στην αληθινή σου πατρίδα… στη γενέθλια γη… στον πρώτο σου έρωτα… και να είσαι παιδί… το παιδί που υπήρξες… να υπάρχει… το παιδί που ποτέ δεν πεθαίνει… μέσα σου… Αν δεν το έχεις απαρνηθεί… αν δεν το έχεις θάψει σαν παρελθόν… που σε τραβάει πίσω… και σε εμποδίζει να προχωρήσεις… να συνεχίσεις σαν ενήλικας τη ζωή… που συνεχίζεται… Όπως πεθαίνει μόνος… πλούσιος και διάσημος… στο ιδιωτικό του παλάτι… το Ξαναντού που είναι γεμάτο «παιχνίδια» για ενήλικες… χωρίς όμως έναν αληθινό έρωτα… χωρίς φίλους… και χωρίς δικά του παιδιά… ο Τσαρλς Φόστερ Κέιν στην ταινία «Πολίτης Κέιν» του Όρσον Γουέλς, προφέροντας καθώς ξεψυχάει τη λέξη «rosebud»… που θα μάθουμε στο φινάλε πως είναι το όνομα που ήταν γραμμένο στο αγαπημένο του έλκηθρο όταν ήταν παιδί… πριν τον αποσπάσουν (σχεδόν με τη βία) από την «χιονισμένη πατρίδα» της παιδικής του ηλικίας… Για να κατακτήσει τον κόσμο… θυσιάζοντας το παιδί.
Αλλά τα παιδιά είναι παιδιά…
Και κάποια μένουν για πάντα παιδιά. Αν δεν κάνουν δικά τους παιδιά. Ή αν δεν αγαπήσουν κάποτε σαν ενήλικες τα παιδιά, άλλα παιδιά… Αλλά ακόμα και τότε…
Μάιος 2013
sz@citymedia.gr
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
