Φεστιβάλ στη Θεσσαλονίκη, καλοκαίρι 2022, Φεστιβάλ Επταπυργίου – Τα τραγούδια του Αρτέμη: μουσικοθεατρική παράσταση για την ξενιτιά, την προσφυγιά, τον ξεριζωμό, την εγκατάλειψη, την νοσταλγία, την αναζήτηση, το νέο ξεκίνημα.
Τα τραγούδια του Αρτέμη
Με αφετηρία τα γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής, συντελεσμένα στην ευρύτερη περιοχή των πόλεων και χωριών της Μικράς Ασίας, παρακολουθήσαμε ένα ταξίδι διωγμού και περιπλάνησης, νοσταλγίας και πόνου, αλλά και προσδοκίας, ελπίδας και κατάφασης στην ζωή και το όνειρο.
Η παράσταση που παρακολουθήσαμε, ενταγμένη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επταπυργίου 2022, ήταν ένα συμπυκνωμένο μάθημα Ιστορίας, στο πρίσμα της κοινωνικής και πολιτισμικής ανθρωπογεωγραφίας. Η θεατρική αφήγηση ξετυλίχτηκε ως χρονικό του αιώνα που μας χωρίζει από εκείνα τα γεγονότα, όπως σημάδεψαν την ζωή πολλών ανθρώπων και έγιναν η ύλη της σύγχρονης Ιστορίας και η ανάμνηση και το τραύμα και ο μύθος της. Έγιναν όριο ενός χρονικού φυγής ανθρώπων, εγκατάλειψης σπιτιών, περιουσιών, συνηθειών, απάρνησης της γης που ήταν κάποτε πατρίδα τους αλλά και δοκιμασία σωτηρίας και αφανισμού, μοίρα ζωής και θανάτου, από την αφετηρία ως το τέρμα του ταξιδιού και την ζωή στην νέα πατρίδα.
Επταπύργιο
Στο φυσικό σκηνικό του Επταπυργίου, έναν εμβληματικό χώρο -κτίριο φυλακής κρατουμένων- που τραγουδήθηκε στα λαϊκά μας τραγούδια, εκεί στήθηκε η συνθήκη της παράστασης. Σ’ αυτόν τον σημειολογικά φορτισμένο χώρο της συλλογικής μνήμης, συναντήθηκαν οι ηθοποιοί και οι μουσικοί της λαϊκής αυτής παράστασης για να αφηγηθούν τα πάθη και τις περιπέτειες και να εγκαρδιώσουν με το τραγούδι το σθένος των ανθρώπων.
Ο χώρος της σκηνής ήταν άδειος με διάσπαρτες βαλίτσες παλιές και φθαρμένες. Σ’ αυτήν την υπονόηση, με λιτά μέσα, συστήθηκε η αναπαράσταση και η μελλοντική προβολή της. Η έναρξη της παράστασης ξεκίνησε ήσυχα με την είσοδο μουσικών και ηθοποιών στον χώρο.καλ Οι έξι ηθοποιοί, με τα σώματα και τις φωνές τους, αφηγήθηκαν πλήθος ιστοριών, ανθρώπων που έχασαν αγαπημένα πρόσωπα, εγκατέλειψαν εστίες και περιουσίες, αφού αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τους ό,τι μέχρι εκείνη την στιγμή σηματοδοτούσε την ζωή, την ευημερία και την ευτυχία τους.
Στη σκιά της Ιστορίας
Θραυσματικές διηγήσεις, ανέδειξαν το δράμα των ανθρώπων που βρέθηκαν πρωταγωνιστές στην δίνη τραγικών γεγονότων. Στην σκιά της Ιστορίας, οι περιπτώσεις του ανώνυμου πλήθους, καταγράφηκαν στην μνήμη των ανθρώπων κι αποτέλεσαν υλικό πολιτισμικής αναφοράς-δημιουργίας.
Η σκηνοθετική άποψη υπηρετήθηκε δυναμικά αξιοποιώντας όλον τον χώρο της σκηνής σε έναν μετατοπισμό του πεδίου δράσης που δημιούργησε εντύπωση κίνησης και όγκου. Η δράση συνοδεύτηκε από προβολές εικόνων πάνω στον τοίχο του τείχους της φυλακής, χαρίζοντας καλλιτεχνικές πινελιές από ρευστές φωτογραφίες, αποτυπώνοντας κάποιες φράσεις του κειμένου, προσθέτοντας, συμπληρωματικά, ονόματα, μαρτυρίες και δείγματα πληροφοριών ή στατιστικές αριθμών, μοτίβα και ψηφίδες Ιστορίας ως βίωμα και ντοκουμέντο μαρτυρίας.
Οι πρωταγωνιστές
Οι πρωταγωνιστές –αφηγητές των ιστοριών, ενσάρκωσαν τους ήρωες ενός πλήθους και μας αφηγήθηκαν τις προσωπικές εμπειρίες πολλών και διαφορετικών ανθρώπων, εξομολογούμενοι τις δραματικές και τραγικές για πολλούς προσπάθειες να ζήσουν και να ευτυχήσουν ή να συνεχίσουν τον αγώνα αναζήτησης, επιβίωσης, αναμετρώμενοι με δυνάμεις πάνω από τους ίδιους, κυνηγώντας με πείσμα το όνειρό τους. Κατάφεραν να συγκινήσουν τους θεατές, παρασύροντας σε μιαν αναπαράσταση ιστοριών, αφαιρετική (χορός) και απτή ταυτόχρονα (σώματα-φωνές αναπαράστασης και αναζήτησης).
Η δράση τους, ομαδική και ατομικών φωνών, ενώθηκε με τις φωνές των τραγουδιστών, στο νήμα των τραγουδιών του Αρτέμη, σε ένα αποτέλεσμα συναισθηματικού αναστοχασμού του τραύματος που γίνεται τέχνη. Πλαισίωσαν την ορχήστρα και άκουσαν και ως θεατές τα τραγούδια, σε μια ανατροφοδότηση ενέργειας και επικοινωνίας των δύο ομάδων.
Οι τραγουδιστές της ορχήστρας ανταποκρίθηκαν στολίζοντας με τις χαρακτηριστικές τους φωνές τα λόγια των τραγουδιών, συνθέσεις των, Απόστολου Καλδάρα, Σταύρου Ξαρχάκου, Χρήστου Λεοντή, Γιάννη Μαρκόπουλου, Ηλία Ανδριόπουλου, Δήμου Μούτση, Δημήτρη Λάγιου, Παντελή Θαλασσινού, Ανδρέα Κατσιγιάννη, κά, σε στίχους των, Νίκου Γκάτσου, Πυθαγόρα, Μάνου Ελευθερίου, Μιχάλη Μπουρμπούλη, Κ. Χ. Μύρη, Ηλία Κατσούλη, Ιάκωβου Καμπανέλλη, κά δημιουργών. Πολλά τραγούδια ακούσαμε.
Ο Γιώργος Μπαγιώκης με την εύπλαστη γλυκιά και ήρεμη φωνή του, τόνισε τις λέξεις των τραγουδιών που τραγούδησε με την ιδιαίτερη εκφραστικότητά του, σε τραγούδια όπως το, Ξενιτεμένο μου πουλί, Χίλια μύρια κύματα, Στη Σαλαμίνα, κά.
Η Λιζέτα Καλημέρη με την μελαγχολική χροιά της, τραγούδησε τραγούδια όπως το, Θα με δικάσει ο κούκος και τ’ αηδόνι, Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς, Σαν τον μετανάστη, του Τούρκου συνθέτη Ζουλφί Λιβανελί, σε απόδοση στίχων Λευτέρη Παπαδόπουλου, συνδέοντας τις δύο κουλτούρες.
Ο Ανδρέας Καρακότας με την δυναμική του ευαισθησία τραγούδησε τραγούδια όπως το, Γιορτή των Ζεϊμπέκηδων, Η Σμύρνη μάνα καίγεται, κά και ο Χρήστος Μαστέλος τραγούδησε αισθαντικά τον κλασσικό μανέ της καλονυχτιάς και άλλα τραγούδια, στο ύφος του ρεμπέτικου και ρετρό ιδιώματος, εξυμνώντας πολιτείες όπως η Σμύρνη και το Αϊβαλί.
Η ορχήστρα πλαισίωσε τον μαέστρο και ενορχηστρωτή των τραγουδιών, Κώστα Ματσίγκο. Αν και τα όργανα δεν είχαν σολιστικό πρόταγμα, όπως ίσως θα ταίριαζε στο ύφος και είδος των τραγουδιών, οι μουσικοί λειτούργησαν ομαδικά, καταγράφοντας σε ένα σύνολο ποικίλων μουσικών φράσεων, το αίσθημα αφόρμησης της συνθετικής έμπνευσης, αυτό το μίγμα πραγματικότητας και φαντασίας, συγκίνησης και ελευθερίας, ως ερέθισμα αισθήματος που υποτάσσεται στην φόρμα ενός τραγουδιού, προκειμένου να ειπωθεί μια ιστορία, που καταγράφει την ζωή και συγκινεί για την αλήθεια που φέρει, γενεές γενεών στο πέρασμα του χρόνου.
Η βραδιά έκλεισε με τραγούδια στα οποία ανταποκρίθηκαν ηθοποιοί και θεατές, αφήνοντας μια γλυκόπικρη αίσθηση, για την ζωή που συνεχίζεται και με το τραύμα της ήττας και την -συλλογική και ατομική- μνήμη που επιμένει να θυμάται, κρατώντας ριζωμένη την ανάμνηση της Ιστορίας και του μύθου σαν πως αρμόζει στο χρέος των γενεών που διαδέχεται η μία την άλλη… «…κρατώντας μια σπίθα τρεμόσβηστη στις υγρές μου παλάμες», όπως λέει ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης.
«Τα τραγούδια του Αρτέμη / 1922».
Μουσική επιμέλεια – Ενορχηστρώσεις Κώστας Ματσίγκος
Σκηνοθεσία-κείμενα Εύη Σαρμή
Μουσική Έρευνα Θανάσης Γιώγλου
Βίντεο art Σωτήρης Τσολάκης
Κινησιολογία Τάσος Παπαδόπουλος
Ενδυματολογική επιμέλεια Γεωργία Σουλτανίδου
Σχεδιασμός φώτων: Αθηνά Μπανάβα
Βοηθός σκηνοθέτη :Ευριπίδης Αντωνιάδης
Ερμηνεύουν:
Λιζέτα Καλημέρη
Γιώργος Μπαγιώκης
Ανδρέας Καρακότας
Χρήστος Μαστέλος
Ηθοποιοί:
Λάζαρος Γιαννακόπουλος
Μαρία Καραγκιοζίδου
Αλέξανδρος Μιχαηλίδης
Μαρία-Νεφέλη Παρασκευοπούλου
Κορνηλία Προκοπίου
Γιώργος Χριστοφορίδης
Μουσικοί:
Βιολί: Κυριάκος Γκουβέντας
Κανονάκι: Αναστασία Ζαχαριάδου
Ακορντεόν: Θεόδωρος Θεοδωράνος
Κοντραμπάσο: Γιάννης Καμπανταΐδης
Μπουζούκι και Λαούτο: Παναγιώτης Κουτσούρας
Κιθάρα: Κώστας Ματσίγκος
Κρουστά: Χρήστος Τάσιος
[Η μουσικοθεατρική αυτή παράσταση είναι αφιερωμένη στο Ορφανοτροφείο θηλέων «Μέλισσα», που συμπλήρωσε 100 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας. Τα έσοδα της πρώτης παράστασης θα διατεθούν για τους σκοπούς του.]
Τα τραγούδια του Αρτέμη, Φεστιβάλ Επταπυργίου 2022 | παρουσίαση – κριτική Άγγελα Μάντζιου
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
