Θεσσαλονίκη: Η εικόνα της Γαλλοφωνίας στη Β. Ελλάδα

Την εικόνα της Γαλλοφωνίας στη Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζει το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, μέσα από τη στήλη «Les Chroniques du Jeudi», που έχει καθιερώσει κάθε Πέμπτη για την παρουσίαση πτυχών της γαλλικής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή.

Με αφορμή τον παγκόσμιο εορτασμό της Γαλλοφωνίας, που πραγματοποιείται στις 20 Μαρτίου, γίνεται μια αναδρομή στη γαλλική γλώσσα και τον γαλλικό πολιτισμό που καθιερώθηκαν στη Θεσσαλονίκη κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα. «Τα γαλλικά ήταν ήδη η γλώσσα του εμπορίου και της διπλωματίας και υιοθετήθηκε ως δεύτερη γλώσσα από τον μορφωμένο πληθυσμό, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης θεσμών διδασκαλίας της γαλλικής: ίδρυση του θρησκευτικού σχολείου Filles de la Charité το 1856, των γαλλο-εβραϊκών σχολείων της Alliance israélite universelle το 1873 (που θεωρούν το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα και τις «γαλλικές ιδέες» ως μοχλό χειραφέτησης), των Frères De La Salle το 1888, και της Mission laïque το 1906. Ενισχυμένη από τη γαλλική Στρατιά της Ανατολής, η γαλλική γλώσσα χρησιμοποιείται παντού: στους χώρους εργασίας, στις αντιπαραθέσεις ιδεών, στις πολυάριθμες γαλλόφωνες εφημερίδες, στα καφενεία, στις λέσχες ή στα βιβλιοπωλεία. Επηρεάζει τη μόδα, τη διατροφή, τους “καλούς τρόπους” και την ψυχαγωγία των Θεσσαλονικέων», σημειώνεται σχετικά.

Σήμερα, τα γαλλικά διατηρούν την παρουσία τους στην περιοχή. Οι γαλλόφωνοι -επισημαίνεται- έχουν πλήρη επίγνωση των πλεονεκτημάτων τους: μπορούν να επικοινωνούν με τα 300 εκατομμύρια ομιλούντων τη γαλλική των πέντε ηπείρων και να ανακαλύπτουν άλλους πολιτισμούς, διαφορετικούς τρόπους σκέψης, να ολοκληρώνουν τις σπουδές τους στις καλύτερες σχολές και πανεπιστήμια της Γαλλίας ή άλλων γαλλόφωνων χωρών, να ενισχύουν τις επαγγελματικές τους δεξιότητες (διεθνής γλώσσα εργασίας και επίσημη γλώσσα των Ηνωμένων Εθνών, του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κλπ.), να ενημερώνονται ποικιλοτρόπως (Διαδίκτυο, κανάλι TV5 Monde, ραδιόφωνα κλπ.), να αποκτούν πρόσβαση σε ένα ολόκληρο πολιτιστικό σύμπαν και σε άλλες συγγενείς γλώσσες (λατινογενείς όπως τα ισπανικά, τα ιταλικά, τα πορτογαλικά ή τα ρουμανικά, αλλά και τα αγγλικά καθώς το 50 % του σύγχρονου λεξιλογίου τους προέρχεται από τα γαλλικά), κλπ.

Οι καθηγητές γαλλικής γλώσσας είναι πολλοί και συνεργάζονται στενά με τις τρεις συντονίστριες Εκπαιδευτικού Έργου της γαλλικής γλώσσας στη Β. Ελλάδα, ενώ περισσότεροι από 500 καθηγητές είναι μέλη του Συλλόγου APLF (Σύλλογος Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας & Φιλολογίας Πτυχιούχων Πανεπιστημίου), με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

Η γαλλική γλώσσα διδάσκεται στα περισσότερα τμήματα των Πανεπιστημίων: Α.Π.Θ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ΠAMAK), Δυτικής Μακεδονίας, Ιωαννίνων και Δημοκρίτειου Θράκης. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης επιπλέον υπάρχει και το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (το μοναδικό στην Ελλάδα εκτός από το αντίστοιχο Τμήμα των Αθηνών).

«Η γαλλική γλώσσα διδάσκεται σε όλη τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σε περίπου 50 000 μαθητές -μαθήτριες στη Βόρεια Ελλάδα. Η καθιέρωση της δεύτερης ξένης γλώσσας στο Λύκειο, στις αρχές του σχολικού έτους 2020, έδωσε τη δυνατότητα διδασκαλίας της γαλλικής γλώσσας σχεδόν σε όλα τα Σχολεία της χώρας. Στο Δημοτικό, όπου οι μαθητές επιλέγουν τη δεύτερη ξένη γλώσσα σε ηλικία 10 ετών (Ε’ τάξη), το σύνολο ξεπερνά τους 25 000 μαθητές γαλλικών στην περιφέρειά μας», σημειώνεται, ενώ για τη Θεσσαλονίκη τονίζεται πως πολλά σχολεία προσφέρουν τη διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας. «Το Γαλλικό Σχολείο είναι το μόνο που παρέχει εκπαίδευση εξ ολοκλήρου στα γαλλικά, αναγνωρισμένη τόσο από τις γαλλικές όσο και από τις ελληνικές αρχές, για μαθητές ηλικίας 2 έως 18 ετών⁵. Δύο ελληνογαλλικά σχολεία παρέχουν μερική διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας (Καλαμαρί και De La Salle)».

Επίσης, το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης προσφέρει μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων εκμάθησης της γαλλικής και πιστοποιήσεις, συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με μαθητές και καθηγητές όπως και με Ελληνογαλλικούς Συλλόγους της περιοχής, για τη διοργάνωση πολλών εκδηλώσεων, μεταξύ των οποίων τη γιορτή Γαλλοφωνίας, το Βραβείο Goncourt Ελλάδας, τη συμμετοχή στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (όπου τιμήθηκε η Γαλλοφωνία και η Γαλλία ως τιμώμενη χώρα), τον Μαραθώνιο Ανάγνωσης Γαλλοφωνίας.