Τι να κάνετε αν ο υπολογιστής σας μολυνθεί από ιό: 5 περιπτώσεις

Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες. Δεν τρέχετε άγνωστα αρχεία, δεν μπαίνετε σε ύποπτα sites, δεν βάζετε στον υπολογιστή σας ξένα φλασάκια. Παρ’ όλα αυτά, είτε σας εμφανίζεται από το antivirus ένα σήμα κινδύνου ή το σύστημά σας, ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση, σέρνεται χειρότερα και από βραδύποδα με λουμπάγκο. Χωρίς να θέλουμε να σας ανησυχήσουμε, υπάρχει μια πιθανότητα να έχετε πιάσει κάποιον ιό/trojan/malware. Το σημαντικό είναι να κρατήσετε την ψυχραιμία σας, και στον παρόντα οδηγό θα σας καθοδηγήσουμε βήμα προς βήμα στο πώς να “θεραπεύσετε” τον υπολογιστή σας.Ενώ υπάρχουν αρκετοί ιοί (για χάρη απλότητας, στο παρόν άρθρο θα αναφέρουμε όλους τους πιθανούς τύπους malware ως “ιούς”) που σκοπό έχουν μόνο να προκαλέσουν το χάος, εντούτοις εμφανίζονται ολοένα και περισσότεροι με στόχο να μας αποσπάσουν χρήματα και τον αριθμό της πιστωτικής μας κάρτας. Γι’ αυτό, σε οποιαδήποτε ένδειξη πως κάτι δεν πάει καλά με το σύστημά μας, οφείλουμε να το ελέγξουμε το συντομότερο

 

 

Περίπτωση 1η: Το Antivirus βρίσκει έναν ιο

Κάθεστε ήσυχα στον υπολογιστή σας ενώ το υπόλοιπο σπίτι κοιμάται (γιατί είναι 4 το πρωί, αλλά πρέπει να κάνετε το καθήκον σας και να πλοηγηθείτε σε ΟΛΟ το ίντερνετ), όταν ξαφνικά πετάγεται στην οθόνη σας μία κόκκινη ένδειξη πως έχετε ιό, μαζί με έναν ήχο, από ένα απλό μπιπ μέχρι ένα χλιμίντρισμα αλόγου, που αν έχετε ξεχάσει τα ηχεία στο δυνατό θα ξυπνήσει όλη τη γειτονιά.

 

Τα καλά νέα είναι πως το antivirus βρήκε έναν ιό. Και, γιατί είναι καλά αυτά τα νέα? Γιατί το πιθανότερο είναι πως το antivirus αφαίρεσε αυτόματα τον ιό, πριν προσβάλλει το σύστημά σας. Ίσως απλά είχατε κατεβάσει ένα μολυσμένο αρχείο και δεν το είχατε ακόμα τρέξει ή πήγατε να μπείτε σε μια μολυσμένη σελίδα, όμως το πιστό σας αντιβιοτικό σας κράτησε ασφαλή, και απλά αποφάσισε να σας χλιμιντρίσει για να σας ενημερώσει (μπορεί και από τη χαρά του).

 

Αυτό που μπορείτε να κάνετε (εκτός από το να κλείσετε τους ήχους του antivirus) είναι να ανοίξετε το antivirus, να βρείτε το κουμπί quarantine στο οποίο αποθηκεύονται όλα τα μολυσμένα αρχεία, και να αναλάβετε την κατάλληλη δράση (να επιχειρήσετε να καθαρίσετε το αρχείο ή απλά να το σβήσετε).

 

Προσοχή! Αν καθώς πλοηγείστε στο Internet σας πεταχτεί κάποιο παράθυρο διαφορετικό από αυτό του antivirus που σας λέει ότι το σύστημά σας είναι μολυσμένο, και σας ζητήσει να κατεβάσετε οτιδήποτε, κλείστε το αμέσως! Ορισμένοι ιοί καμουφλάρονται σαν τέτοια προγράμματα, για να ξεγελάσουν τους χρήστες που δεν διαβάζουν pcsteps.gr 😉

 

Περίπτωση 2η: Δεν έχετε antivirus (ή δεν είναι ενημερωμένο)

Με τόσα δωρεάν antivirus στην αγορά, δεν έχετε καμία δικαιολογία να έχετε το σύστημά σας απροστάτευτο. Ομοίως και αν έχετε μεν antivirus, αλλά δεν ανανεώνει τακτικά τα virus definitions.

 

Σε μια τέτοια περίπτωση, αν συμβαίνει οτιδήποτε από τα παρακάτω (ή σε συνδυασμό), υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έχετε ιό:

 

-Το σύστημα κολλάει και καθυστερεί

-Πετάγονται παράθυρα με διαφημίσεις ακόμα και όταν δεν έχετε ανοιχτό το browser και δεν πλοηγείστε στο Internet.

-Πετάγεται ένα captcha που πρέπει να συμπληρώσετε, χωρίς λόγο

-Αρχεία ή φάκελοι ανοίγουν από μόνα τους

-Πάτε να μπείτε σε γνωστές σας σελίδες στο Internet, αλλά τελικά καταλήγετε σε σκοτεινά και άρρωστα sites.

 

Μια πρώτη κίνηση που μπορείτε να κάνετε είναι να κατεβάσετε τώρα ένα δωρεάν antivirus (προσωπικά προτείνω το avast) να το εγκαταστήσετε, να κατεβάσετε τις τελευταίες ενημερώσεις για ιούς και να κάνετε ένα πλήρες scan του υπολογιστή σας.

 

Βέβαια, αν έχετε κολλήσει κάποιο ιδιαίτερα σοβαρό ιό, μπορεί καν να μην σας αφήσει να μπείτε στη σελίδα των πιο γνωστών antivirus, ή να παραμείνει ακόμα και μετά το scan. Σε αυτή την περίπτωση, μπορείτε να πάρετε και μια δεύτερη γνώμη.

 

Περίπτωση 3η: Έχετε ενημερωμένο Antivirus, αλλά δεν φτουράει

Κανένα antivirus δεν είναι τέλειο, με την έννοια να μην αφήνει κανέναν ιό να περάσει. Ακόμα και στα γνωστότερα ή τα ακριβότερα προγράμματα της αγοράς, υπάρχουν ιοί που αποφεύγουν κάθε εντοπισμό.

 

Αν υποψιάζεστε πως το antivirus σας δεν κάνει καλή δουλειά και έχετε όντως κολλήσει κάτι, μπορείτε να ζητήσετε μια δεύτερη γνώμη.

Πολλές εταιρείες antivirus διαθέτουν εργαλεία για one-time scan. Για παράδειγμα, μπορείτε να κατεβάσετε τον Online Scanner της ESET ή το Hitman Pro της SurRight 

Αφού κατεβάσετε και τρέξετε αυτά τα εργαλεία, θα ελέγξουν το σύστημά σας για ιούς χωρίς να χρειάζονται εγκατάσταση. Αν εντοπίσουν οτιδήποτε, θα μπορέσουν και να το αντιμετωπίσουν.

 

Προσοχή! Σε καμία περίπτωση μην εγκαταστήσετε δύο διαφορετικά antivirus ταυτόχρονα στον ίδιο υπολογιστή. Τα εργαλεία που αναφέρουμε παραπάνω δεν είναι πλήρη antivirus που θα τρέχουν διαρκώς, ούτε παρέχουν οποιαδήποτε προστασία, απλά ελέγχουν το σύστημά μας όταν τα τρέχουμε και αντιμετωπίζουν τις μολύνσεις που θα εντοπίσουν.

 

Αν όντως κάποιος ιός ξέφυγε από το παλιό σας antivirus, μην είστε συναισθηματικοί. Αφού καθαρίσετε το σύστημά σας, δώστε πόδι στο παλιό AV και εγκαταστήστε κάποιο καινούριο.

 

Περίπτωση 4η: Οι επίμονοι ιοί

Υπάρχουν ορισμένοι ιοί που απλά αρνούνται να αφαιρεθούν – ειδικά αν έχουν μολύνει το σύστημά μας πριν εγκαταστήσουμε ένα antivirus.

 

Μία λύση σε αυτή την περίπτωση είναι να μπούμε στα windows σε safe mode (ασφαλή λειτουργία). Για να το κάνουμε αυτό, πατάμε το κουμπί F8 καθώς φορτώνουν τα Windows (πριν όμως εμφανιστεί το desktop). Θα εμφανιστεί ένα μενού, από το ποίο επιλέγουμε Safe Mode (Ασφαλή Λειτουργία) ή Safe Mode with Networking, αν θέλετε να έχετε πρόσβαση στο Internet.

 

Αν δεν το πετύχετε με την πρώτη, και βρεθείτε στο κανονικό desktop, ξαναδοκιμάστε, μάλλον δεν πατήσατε το F8 την κατάλληλη στιγμή (είναι λίγο σφιχτό το timing, ομολογουμένως).

 

Σε αυτή την κατάσταση λειτουργίας, τα Windows δεν φορτώνουν καθόλου τρίτα προγράμματα (ούτε καν τους drivers), οπότε ίσως εμποδιστεί έτσι και ο ιός. Τρέξτε λοιπόν το full scan από το antivirus σε αυτό το mode λειτουργίας, και είναι πιθανό να έχετε καλύτερα αποτελέσματα.

 

Αν και το safe mode αποτύχει, τότε το επόμενο βήμα είναι να τρέξετε κάποιο rescue CD. Ουσιαστικά πρόκειται για Antivirus τα οποία έχουν το δικό τους λειτουργικό σύστημα (συνήθως μια διανομή linux) και τρέχουν απ’ ευθείας από το CD. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να ελέγξουν το σύστημα χωρίς να έχουν φορτωθεί καθόλου τα windows ή ο ιός, και να τον αφαιρέσουν πολύ πιο εύκολα.

 

Ένα αρκετά αξιόπιστο rescue CD είναι αυτό της Bitdefender. Κατεβάζετε το αρχείο ISO, γράφετε το image σε ένα CD και κάνετε boot τον υπολογιστή από εκεί.

 

Αυτή η λύση θέλει προσοχή αν ο ιός έχει προσβάλλει αρχεία συστήματος των Windows. Αν τα σβήσετε από αυτό το περιβάλλον, τότε το πιθανότερο είναι πως τα Windows δεν θα φορτώνουν καθόλου

 

Περίπτωση 5η: Ολική Επαναφορά

Αν και το rescue CD αποτύχει, δυστυχώς η μόνη λύση είναι η επαναφορά του συστήματος. Αρκετοί υπολογιστές έχουν επιλογές recovery, που επαναφέρουν το λειτουργικό σύστημα στην εργοστασιακή του κατάσταση (συμβουλευτείτε το manual του υπολογιστή σας αν έχει τέτοια δυνατότητα). Να ξέρετε πως ό,τι δεδομένα έχετε στο partition που βρίσκεται το λειτουργικό σύστημα θα χαθούν με αυτή τη διαδικασία, οπότε κάντε backup πριν την ξεκινήσετε.

 

Σε περίπτωση που δεν έχετε τη δυνατότητα να κάνετε επαναφορά, το παλιό, καλό format και η επανεγκατάσταση θα λύσουν το πρόβλημά σας. Απλά, φροντίστε ένα από τα πρώτα προγράμματα που θα εγκαταστήσετε να είναι ένα καλό antivirus.
Συγγραφέας: Άγγελος Κυρίτσης 
πηγη pcsteps.gr