«Το Κύμα» του Ρον Τζόουνς (κριτική Θεάτρου)

«Το Κύμα» του Ρον Τζόουνς (κριτική Θεάτρου)

γράφει ο Σταμάτης Γαργαλιάνος

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος επέλεξε να παρουσιάσει ένα θεατρικό έργο που έγινε γνωστό ευρέως στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο πριν αρκετά χρόνια, χάρις στην γερμανική κινηματογραφική ταινία «Die Welle», αφού προηγήθηκε ένα αντίστοιχο μυθιστόρημα. Η υπόθεση βασίζεται σε ένα πραγματικό πείραμα που επιχείρησε με τους μαθητές του ο συγγραφέας Ρον Τζόουνς, με την ιδιότητα του καθηγητή Ιστορίας στο Λύκειο Κάμπερλι, στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια, το 1967. Ένα πείραμα που είχε ως στόχο να αποδείξει ότι απλοί πολίτες εύκολα μετατρέπονται σε «μάζα», που μπορεί να χειραγωγηθεί χρησιμοποιώντας βασικά στοιχεία φασισμού. Καταλαβαίνουμε ότι το Κ.Θ.Β.Ε θέλησε να παρουσιάσει αυτό το κείμενο λόγω κάποιων αντιστοιχιών του με τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Δυστυχώς όμως το όλο εγχείρημα μένει «ξεκρέμαστο», μια και ούτε το ίδιο το κείμενο προχωρά σε βάθος στο πρόβλημα αυτό, ούτε επίσης η θεατρική του μεταφορά στο Υπερώο του Κ.Θ.Β.Ε. τολμά να κάνει μια πιο τολμηρή ανάλυση του φαινομένου.  …. Ο καθηγητής Τζόουνς -επηρεαζόμενος από τι; την … αταξία και τους τσακωμούς των μαθητών μέσα το σχολείο;- προτείνει στους μαθητές του να δημιουργήσουν μια Ομάδα με κοινά χαρακτηριστικά και επιδιώξεις (ποιες; Δεν μας τις αποκαλύπτουν ποτέ!). Το μόνο που καταφέρνουν, εντούτοις, είναι να βρουν ένα κοινό στοιχείο χαιρετισμού μεταξύ των μελών (το δεξί χέρι σε σπαστικές, νευρικές κινήσεις πάνω και κάτω), που ναι μεν θυμίζει τον χαιρετισμό των ναζιστών του 1933 και εντεύθεν (μέχρι και σήμερα), όμως αυτό δεν προσθέτει ή ωθεί κανένα δραματουργικό ή κοινωνικό στοιχείο στο προαναφερθέν πρόβλημα …. Ούτε και τα δυο μπάνερ που αναρτά στο Σχολείο ο κ. Τζόουνς με κάποιο επ’ αυτών -απλά διακοσμητικό- σύμβολο, δίνουν ένα στήριγμα στην κατανόησή του προβλήματος …

Στην παράσταση που παρακολουθήσαμε πριν λίγες μέρες, είδαμε κάποια σκηνοθετικά στοιχεία που μας ξένισαν. Αρχικά γνωρίζουμε την σοβαρή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το Κρατικό μας Θέατρο εδώ και τρία χρόνια, λόγω της γενικότερης κατάστασης στη χώρα μας. Νομίζουμε όμως πως το γεγονός αυτό το οδηγεί σε άλλα αδιέξοδα, όπως η «φτώχεια» στα σκηνικά και η ακαταλληλότητά τους σε σχέση με τα επιλεγμένα κείμενα. Στο Υπερώο, ο σκηνογράφος Κώστας Αρώνης (πολύ θα θέλαμε να μάθουμε το ύψος της αμοιβής του, από απλή οικονομικο-θεατρολογική περιέργεια και όχι από διάθεση κουτσομπολιού) κατέφυγε σε «εύκολες» λύσεις (με τη σύμφωνη γνώμη του σκηνοθέτη Γιάννη Ρήγα;) όπως να κολλήσει εφημερίδες, χαρτιά ανακοινώσεων και αφίσες κάθε είδους, στο φόντο της σκηνής, αλλά και να φτιάξει (?) δυο μακρόστενα τραπέζια με ρόδες στα πόδια τους (για πολλές μετακινήσεις και αλλαγές στο φτωχό, ομολογουμένως, σκηνικό) επί των οποίων γινόταν συχνά σημαντικό μέρος της δράσης. Α, ναι: ΄Εφερε και μια μπασκέτα και τρεις μπάλες για να παίζουν οι «μαθητές» του Σχολείου! «Οικονομία παντού» στο Κ.Θ.Β.Ε.; Προτιμά ο Οργανισμός αυτός να ανεβάζει παραστάσεις ώστε να έχουν δουλειά οι πάμπολλοι ηθοποιοί που βγάζει κατ’ έτος τόσο η δική του Δραματική Σχολή όσο και άλλες (καθόλου κατακριτέα αυτή η προσπάθεια προσφοράς εργασίας σε ένα τόσο δύσκολο επάγγελμα), αλλά να μην τους «καλύπτει» σκηνογραφικά και ενδυματολογικά;

Από την άλλη ο ενδυματολόγος Χρήστος Μπρούφας (κατ’ εντολή κι αυτός του σκηνοθέτη;) άφησε τους ηθοποιούς να φορούν τα ΙΔΙΑ ρούχα σε όλη τη διάρκεια της παράστασης (!), ενώ από μια απλή πρώτη ανάγνωση του κειμένου έπρεπε να καταλάβει πως η όλη υπόθεση διαδραματίζεται σε μια σειρά πολλών ημερών, ίσως και μηνών, άρα να κάνει την απλούστατη σκέψη πως κανείς μαθητής δεν πάει σχολείο με τα ίδια ρούχα κάθε μέρα! Ακόμη και για λόγους επίδειξης του τύπου «έχω κι άλλα ρούχα στη γκανταρόμπα μου». ΚΑΙ αυτό το φαινόμενο (ίδια ρούχα) παρουσιάσθηκε στα πλαίσια της άποψης «κάντε οικονομία παντού»; Τους άλλαξε, βέβαια, κοστούμια (ομοιόμορφα και με σαφείς αναγωγές σε αντίστοιχες στολές φασιστικών νεολαιών) μόνο στην τελική σκηνή, όταν όλοι οι μαθητές υποτίθεται ότι έγιναν μέλη του «Κύματος»! Τουλάχιστον ας άλλαζαν ρούχα -με κάποιες μικροαλλαγές- μεταξύ τους οι «μαθητές» στις προηγούμενες σκηνές (κι αυτό συνηθίζεται σήμερα, στην Ελλάδα που χρεοκόπησε!!). Ας έφερναν ρούχα από το σπίτι τους: τι διαφορετικό θα είχαν με την ενδυματολογική προσέγγιση του κ. Μπρούφα;

Πάλι θα γκρινιάξουμε, ως στήλη, για την εμμονή πολλών θεατρικών σκηνοθετών να «ρίχνουν» εμβόλιμες σκηνές ΒΙΝΤΕΟ στις παραστάσεις που ανεβάζουν. Στην υπό ανάλυση, η σκηνή στις τουαλέτες (μια δουλειά του Γιάννη Πειραλή) κάλλιστα θα μπορούσε να παιχθεί ζωντανά, θα ήταν ίσως η πιο θεατρική και «ζωντανή» από όλες τις άλλες που είδαμε νωρίτερα και λίγο αργότερα. Ψεύτικα και αντιθεατρικά τα φιλιά στο στόμα του νεαρού ζευγαριού δίπλα από τον πίνακα στο πρώτο μέρος, το έκαναν όχι για να πουν στους άλλους συμμαθητές τους «είμαστε ερωτευμένοι, ζηλέψτε μας», αλλά για να εντυπωσιάσουν, ως δήθεν σκηνοθετικό εύρημα, τους θεατές. Επιπλέον οι θεατές που κάθονται στην άκρη δεξιά πλευρά ΔΕΝ μπορούν να δουν αυτή τη σκηνή, ενώ αρκετές άλλες, δεν μπορούν οι της άλλης πλευράς. Πρόκειται για μια σκηνοθεσία φτιαγμένη με άξονα τους κεντρικούς θεατές, δηλαδή που δεν δίνει μεγάλη σημασία στους πλάγια καθήμενους! Πόσο π.χ. βίντεο είδαν οι πλάγια καθήμενοι;

Υπερβολικοί και χωρίς λόγο οι θεατρινίστικοι τσακωμοί των μαθητών σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, και επιπλέον, ΔΕΝ δικαιολόγησαν την πρόταση του καθηγητή τους Τζόουνς στους μαθητές να γίνουν μέλη μιας νέας «Ομάδας». Χωρίς δραματουργική βάση, επίσης, η σκηνή που μια μαθήτρια κρύβεται κάτω από ένα θρανίο και παρακολουθεί τυχαία εκμυστηρεύσεις άλλων (κι αυτό ήταν άλλο ένα άνευρο σκηνοθετικό εύρημα…). Ούτε γιατί αναγκάστηκαν να σταματήσουν τη δράση τους τα μέλη του «Κύματος» (τους το ανακοινώνει ο Τζόουνς) εξηγείται από το κείμενο ή τη σκηνοθεσία .…Φοβήθηκε ο Διευθυντής; Τότε γιατί τους επαινούσε αρχικά; Οι λόγοι ίδρυσης αλλά και διακοπής της κίνησής αυτής, δεν εξηγούνται ικανοποιητικά, εξακολουθούμε να ψάχνουμε να βρούμε λοιπόν γιατί ανεβάζει ένα τέτοιο ασαφές και αβάσιμο κείμενο, ένα Κρατικό Θέατρο! Επειδή έγινε διάσημη κινηματογραφική ταινία; Τουλάχιστον ας το επιχειρούσε μόνο στα πλαίσια των εξετάσεων των δευτεροετών της Δραματικής του Σχολής, δίνει αναμφισβήτητα πολλές ευκαιρίες εξάσκησης και επίδειξης των δυνατοτήτων των μαθητών …

Ο Δημήτρης Σιακάρας ως κύριος Τζόουνς ήταν μετρημένος, πειστικός και επιβλητικός ως καθηγητής Ιστορίας, το ίδιο και ο Έκτωρ Καλούδης, ως Διευθυντής του Σχολείου, δεν καταλάβαμε όμως γιατί πήγε σε προπόνηση μπάσκετ με ύφος διευθυντού και …. γραβάτα (φταίει πάλι ο ενδυματολόγος, σίγουρα)! Η Μαρία Καραμήτρη ως κυρία Τζόουνς δεν μπορεί να κριθεί για ένα τόσο μικρό κείμενο που της δόθηκε, ήταν όμως, γενικά, άνετη. Οι υπόλοιποι: Πάολα Μυλωνά (Βίκυ), Χρύσα Τουμανίδου (Όλγα), Ανδρέας-Άγγελος Καρανικόλας (Χρόνης), Χάρης Παπαδόπουλος (Βίκτωρ), Τρυφωνία Αγγελίδου (Μάρτα), Λίλα Βλαχοπούλου (Ζωή), Ελένη Κιλινκαρίδου (Νατάσα), Γιάννης Σαμψαλάκης (Άκης) υπήρξαν δυναμικοί αλλά και, ταυτόχρονα, χαλαροί, στους ρόλους τους -ειδικά στις σκηνές των ερωτικών πειραγμάτων και γενικότερων προσεγγίσεων και βλεμμάτων μεταξύ τους, όπου εκεί τα πήγαν πολύ καλά. ΄Εβαλαν, παράλληλα, τα δυνατά τους ώστε να υπηρετήσουν όσο μπορούσαν την αβάσιμη -ως προς τα αίτια του φασισμού- δραματουργική άποψη και σκηνοθεσία.

Στην παράσταση αυτή συμμετέχουν επίσης οι σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του ΚΘΒΕ: Σταυριάννα Παπαδάκη (Ειρήνη), Ελένη Μισχοπούλου (Κατερίνα), Γιάννης Κολόι (Αρτάν), Αίγλη Κατσίκη (Κάτια), Θανάσης Ρέστας (Ηλίας).
Οι υπόλοιποι συντελεστές είναι: Μετάφραση: Ελπίδα Βιάννη, μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης, φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος, κίνηση: Κώστας Γεράρδος, βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Γρίβα, οργάνωση παραγωγής: Χριστίνα Ζαχαροπούλου

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε