ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΕΞΑΝ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ: «Το Βαμμένο Πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι | Εκδόσεις Μεταίχμιο
Συγγραφέας: Γιέρζι Κοζίνσκι
Μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου
Πρόλογος: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Υπεύθυνος σειράς: Δημήτρης Στεφανάκης
ISBN: 978-618-03-1213-3
Σελίδες: 328
Ημερομηνία Έκδοσης: 05/10/2017
«Το να λέγεσαι άνθρωπος, του είχε πει, είναι πολύ μεγάλος τίτλος. Κάθε άνθρωπος κουβαλά μέσα του τον δικό του πόλεμο που οφείλει να τον φέρει σε πέρας, να τον κερδίσει ή να τον χάσει, ολομόναχος – τη δική του δικαιοσύνη πού μόνο αυτός θα την απονείμει».
Η βία για την βία και ξανά η βία με άπειρους τρόπους, με την φαντασία του ανθρώπινου όντος για την εξάσκησή της, αέναα δημιουργική. Φορές αιτιολογημένη από την κατάφωρη καταπάτηση του δίκιου, αλλά και αμέτρητες άλλες παντελώς αναίτια. Θαρρείς και το αίμα κι ο άμετρος πόνος από την λεηλασία των ανθρώπινων σωμάτων και ζωών να επιφέρει την μέγιστη ηδονή, ικανοποιώντας την δίψα για εξουσία του ισχυρότερου προς τον πιο αδύναμο.
«Το Βαμμένο Πουλί»
Η αφήγηση του Κοζίνσκι στο μυθιστόρημα «Το Βαμμένο Πουλί» με θέμα την οδύσσεια ενός εξάχρονου αγοριού στην Ανατολική Ευρώπη κατά την διάρκεια του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, ταρακουνάει και σοκάρει τον αναγνώστη, προκαλώντας, αναπόφευκτα, τις παραπάνω σκέψεις για το εγγενές Κακό στα ανθρώπινα πλάσματα.
Η πλοκή εκτυλίσσεται στα χρόνια της γερμανικής λαίλαπας, όπου το μικρό εβραιόπουλο στέλνεται από τους γονείς του σε κάποιο χωριό της χώρας του προκειμένου να γλυτώσει την ζωή του. Από το ασφαλές αστικό και πολιτισμένο περιβάλλον όπου μεγαλώνει, βρίσκεται από την μια μέρα στην άλλη, αντιμέτωπο με ένα ξένο υπανάπτυκτο αγροτικό περιβάλλον, έμπλεο δεισιδαιμονιών, φτώχειας και καχυποψίας. Την εχθρότητα, από την πρώτη στιγμή, απέναντί του ενισχύει το γεγονός ότι το παρουσιαστικό του (μαύρα μαλλιά και μαύρα μάτια) το καθιστά «επικίνδυνο» για την εποχή, μέσα σε έναν πληθυσμό με ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά.
Το μικρό αγόρι βιώνει καθημερινά την ενσυνείδητη ανηλεή σκληρότητα των συμπολιτών του, με πρακτικές που σταματούν την ανάσα. Για χρόνια περιπλανιέται από χωριό σε χωριό συσσωρεύοντας τραύματα στο μυαλό και στην ψυχή του, στην απεγνωσμένη πάλη του για επιβίωση.
Ο Κοζίνσκι αφηγείται δια του στόματος του αγοριού σαν πίσω από κινηματογραφικό φακό, αφήνοντάς μας έκθετους στα τεκτενόμενα της ωμής βίας, να τα αισθανθούμε επάνω μας με όλη τους τη φρίκη, δίχως άλλο σχολιασμό ή βαθύ εσωτερικό διάλογο.
«Το Βαμμένο Πουλί» είναι ένα κλασσικό πλέον βιβλίο, το οποίο όταν πρωτοεκδόθηκε το 1965, δίχασε την κριτική και ο συγγραφέας του υπέφερε για πολλά χρόνια εξαιτίας του. Η έκδοση απαγορεύτηκε στην Πολωνία, την γενέτειρά του, και η οικογένειά του υπέστη προπηλακισμούς από Ανατολικοευρωπαίους οι οποίοι θεώρησαν ότι το βιβλίο έθιγε τον πολιτισμό τους. Το έργο όμως άντεξε στον χρόνο, επειδή ακριβώς περιγράφει μοναδικά την ίδια τη φύση της βαναυσότητας αλλά και την πάλη για επιβίωση.
Η ανάγνωση απαιτεί ανοιχτό μυαλό και αντοχές, διότι μας φέρνει πρόσωπο με πρόσωπο με τη φύση του Κακού εντός μας, χωρίς δικαιολογίες ή ωραιοποιήσεις.
Ο πρόλογος του Γιώργου Ίκαρου Μπαμπασάκη ιδιαίτερα χρήσιμος για την κατανόηση του βιβλίου, καθώς και το σημείωμα του ίδιου του συγγραφέα στο τέλος του μυθιστορήματος.
*Το βιβλίο έγινε ταινία το 2019 από τον Vaclav Marhoul.
«Το Βαμμένο Πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι | γράφει η Μαρία Ψωμά Πετρίδου | cityportal.gr