Τράνζιτ (2023) | Κριτική

Τράνζιτ (2023) | Tranzit Δραματική ταινία, ελληνικής παραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Κάρολου Ζωναρά, με τους Παντελή Δεντάκη, Μαρία Κουμπάνη, Γρηγόρη Γαλάτη, Δημήτρη Πουλικάκο, Τάκη Σακελλαρίου, Τζέο Πακίτσας κα.

Ακόμη ένα πολλά υποσχόμενο φιλμ από το ελληνικό σινεμά, είναι αυτή η δραματική ταινία φαντασίας του Κάρολου Ζωναρά. Ένα ασπρόμαυρο και αρκούντως υποφωτισμένο φιλμ, παραπέμποντας στις υπαρξιακές ταινίες των δεκαετιών του ’50 – ’60 και δημιουργώντας ένα μεταφυσικό τοπίο, όπου κυριαρχούν οι εμμονές των ηρώων.

Στην πέμπτη του ταινία, ο Ζωναράς καταφέρνει μέσα από το πολυδαίδαλο σενάριο και την ιδιοσυγκρασιακή του σκηνοθετική ματιά, να ξαφνιάσει και να συγκινήσει, αλλά και να αφήσει πολλές απορίες για την πορεία των ηρώων του.

Έχοντας ένα θέμα, που του δίνει την ελευθερία να κινηθεί άνετα, καθώς οι θεωρίες για τη μεταθανάτια ζωή είναι πάμπολλες, ο Ζωναράς θα κινηθεί μεταξύ δοξασίας, τραγωδίας και ειρωνείας, ενώ το τραχύ περιβάλλον, επιτείνει την οδύνη. Όμως, ορισμένες φορές η υπερβολική ελευθερία μπορεί να οδηγήσει και σε δρόμους απάτητους, κάνοντας, χωρίς λόγο, τα εύκολα δύσκολα.

Σε έναν ακαθόριστο χώρο και χρόνο, άνθρωποι σχηματίζουν έναν κύκλο στο χώμα με τα πόδια τους. Όλοι τους είναι νεκροί και βρίσκονται στο σημείο καμπής για την οριστική αποχώρησή τους. Ένας άντρας αντιστέκεται, προσπαθεί να αποδείξει ένα θεώρημα που ίσως του δώσει την ευκαιρία να επιστρέψει πίσω. Θέλει να μάθει τι συνέβη τη στιγμή του θανάτου του, καθώς δεν ήταν μόνος, ήταν δίπλα του ο γιος του. Αλλά στο ιδιότυπο τράνζιτ που βρίσκεται δεν είναι και πάλι μόνος. Χωρίς να το ξέρει τον παρακολουθεί ο πατέρας του.

Η ιστορία δείχνει αρχικά απρόσιτη, αλλά σιγά σιγά ξεδιπλώνεται λειτουργικά και κατανοητά για τον θεατή, που ίσως νιώσει και άβολα ορισμένες φορές, πιστεύοντας ταυτόχρονα ότι βρίσκεται μακριά από τις υπαρξιακές αγωνίες του σκηνοθέτη. Ο Ζωναράς, έχοντας τη γνώση, αλλά πολλές φορές όχι και τα εφόδια, μια αξιόλογη παραγωγή από πίσω του, για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας, θα ισορροπήσει με δυσκολία στο βαρυσήμαντο και υπερβολικά δραματικό του στόρι, που φτάνει στα όρια μίας αρχαίας τραγωδίας, ενώ δεν μπορεί να αποφύγει τις παγίδες που κρύβουν ο συμβολισμός και η αλληγορία.

Η προσπάθεια του Ζωναρά, είναι ιδιαιτέρως φιλόδοξη. Γιατί καταλαβαίνει και ο ίδιος ότι το δημιούργημά του, ρίχνεται στα βαθιά και πρέπει να επιπλεύσει παρά τις γνωστές παθογένειες του ελληνικού σινεμά, τον πειραματισμό, την επανάληψη μοτίβων, τον μικρομεγαλισμό, τα ασθενικά σενάρια και την πενιχρή παραγωγή. Ο Ζωναράς το πάλεψε, χάνοντας και κερδίζοντας μάχες και σίγουρα διατήρησε την τόλμη και την πίστη του, για μία, αν μη τι άλλο, ενδιαφέρουσα όσο και αντιφατική κινηματογραφική πρόταση.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μετά το δυσεπίλυτο αίνιγμα του θανάτου τους, Πατέρας και Γιος ξανασμίγουν στο Τράνζιτ, έναν άνυδρο και έρημο μη τόπο, ένα φαντασιακό επέκεινα που ελέγχεται από αφηρημένες μαθηματικές αρχές και όπου οι νεκροί καλούνται να αποφασίσουν: να αποδεχτούν τη διαδικασία αποϋλοποίησής τους ή να παραμείνουν σε απροσδιοριστία για πάντα. Εδώ, οι αναμνήσεις του Πατέρα μπερδεύονται με αυτές του Γιου, αναζωπυρώνοντας παλιές συγκρούσεις. Προσπαθώντας να ρίξει φως σε όσα οδήγησαν στον θάνατό του, ο Πατέρας βασίζεται στις γνώσεις του στα μαθηματικά για να ακολουθήσει μια τρελή ιδέα: να επιστρέψει στη ζωή.

Cinema | Πέμπτη 7 Μαρτίου 2024 | Χάρης Αναγνωστάκης ΑΠΕ ΜΠΕ