Ένας από τους πρώτους σταρ του σινεμά, αναμφισβήτητος «βασιλιάς» του βωβού κινηματογράφου και διαχρονικά μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες της 7ης Τέχνης, ο Τσάρλι Τσάπλιν, έγινε διάσημος ενσαρκώνοντας τον Σαρλό, σκορπώντας γέλιο σε μικρούς και μεγάλους και ασκώντας οξεία κριτική στην κοινωνία.
Τα δύσκολα παιδικά χρόνια
Γεννημένος στις 16 Απριλίου 1889 στο Λονδίνο από γονείς θεατρίνους, ο Τσάπλιν μεγάλωσε μέσα στο θέατρο συνοδεύοντας τη μητέρα του στις περιοδείες της. Ο αλκοολικός πατέρας του τους παράτησε μόλις ένα χρόνο μετά τη γέννηση του Τσάρλι, αφήνοντας τη μητέρα του με τα δυο παιδιά της στη φτώχεια. Τα παιδικά χρόνια του Τσάρλι Τσάπλιν δεν ήταν εύκολα. Το 1895 η μητέρα του μπήκε σε άσυλο φτωχών στο Λάμπεθ με τον Τσάρλι και τον αδερφό του, Σίντνεϊ να μεταφέρονται σε ένα σχολείο για ορφανά και εγκατελελειμμένα παιδιά, σχολείο από το οποίο είχαν τις χειρότερες αναμνήσεις.
Τρία χρόνια αργότερα, και αφού η μητέρα τους μπήκε σε άσυλο φρενοβλαβών στο Κέιν Χιλ, ο πατέρας τους ανέλαβε με δικαστική απόφαση την επιμέλειά τους. Η ζωή όμως του Τσαρλς και του Σίντνεϊ χειροτέρεψε αφού ο πατέρας τους συνέχιζε να πίνει και ουσιαστικά τους μεγάλωνε η επίσης αλκοολική ερωμένη του πατέρα τους. Αργότερα έζησαν ξανά για ένα διάστημα με τη μητέρα τους, που βγήκε προσωρινά από το άσυλο, ενώ ο πατέρας τους πέθανε σε ηλικία 37 ετών. Το 1903 η Χάνα ξαναμπήκε στο άσυλο.
Τα πρώτα βήματα
Ο Τσάρλι Τσάπλιν είχε ανέβει από μικρός στο σανίδι βοηθώντας τους γονείς του. Η πρώτη του εμφάνιση έγινε μάλιστα σε ηλικία 5 ετών.
Για να κερδίσει το μεροκάματο της ο μικρός Τσάρλι αυτοσχεδιάζει μικρά χορευτικά στους δρόμους του κακόφημου Λονδίνου και μαζεύει τις πενταροδεκάρες των περαστικών. Σε ηλικία οκτώ ετών ήταν ήδη επαγγελματίας ηθοποιός, που ερμήνευε παιδικούς ρόλους σε παραστάσεις στο Λονδίνο και στα 17 του έγινε μέλος του επιτυχημένου τότε θιάσου του Φρεντ Κάρνο. Από το 1903 ο Τσάρλι έπαιζε σε θιάσους στο Λονδίνο ως το 1910 όταν και έφυγε για την Αμερική.
Κινηματογράφος
Λίγα χρόνια μετά την άφιξή του στην Αμερική ο Τσάπλιν υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Κιστόουν του Μακ Σένετ. Το 1914 έπαιξε στην ταινία Για να κερδίσει το ψωμί του (Making a Living) χωρίς όμως να εντυπωσιάσει τους παραγωγούς οι οποίοι όμως διέκριναν το ταλέντο του. Παρόλαυτά στην Κιστόουν γύρισε συνολικά 35 ταινίες μικρού μήκους στις οποίες ήταν κυρίως ο παραβάτης των κανόνων, έτοιμος πάντα για καυγά και υπέρ του δέοντος ερωτύλος. Στις ταινίες αυτές ο Τσάπλιν άρχισε να διαμορφώνει τη φιγούρα του Σαρλό με το στενό σακάκι, το μικρό καπέλο, το χαρακτηριστικό μουστάκι, το βάδισμα του πιγκουίνου κ.ά. Στην ίδια εταιρία για πρώτη φορά δοκίμασε την τύχη του στη σκηνοθεσία στην ταινία Πιασμένος σε καμπαρέ.
Στις αρχές του 1915 ο Τσάπλιν υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Εσανέι στην οποία και έκανε 15 ταινίες μεταξύ των οποίων Ο αλήτης, με την οποία καθιέρωσε τη φιγούρα του περιπλανώμενου ανέργου. Στον Αλήτη εμφανίζεται για πρώτη φορά και ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο του Τσάπλιν: εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως ο καταπιεσμένος, ονειρικός χαρακτήρας για τον οποίο είναι πλέον διάσημος.. Στις ταινίες στην Εσανέι παρτενέρ του ήταν η Έντνα Περβάιανς, πρώτη μούσα και ερωμένη του Τσάπλιν.
Το 1916 ο Τσάρλι Τσάπλιν υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρία Μιούτσουαλ για 12 ταινίες όπου παρέμεινε μέχρι το 1917. Εκεί γύρισε μεταξύ άλλων τις ταινίες Ο μετανάστης, Ο ενεχυροδανειστής, Ο τυχοδιώκτης, Το πατινάζ.
Στις ταινίες αυτές, που τις χαρακτηρίζουν οι τρελές καταδιώξεις μέσα σε περιορισμένο χώρο, τελειοποιεί την τεχνική της παντομίμας και τις χορευτικές του ικανότητες. Οι ταινίες του όμως πλέον δεν περιορίζονται απλά στο κωμικό στοιχείο, αλλά σχολιάζουν και διάφορα κοινωνικά προβλήματα, όπως π.χ. Ο Μετανάστης στην οποία ο Τσάπλιν έθιξε το θέμα των μεταναστών που ταξίδευαν υπό άθλιες συνθήκες.
Τότε είναι που πειραματίζεται και τελειοποιεί τη φιγούρα του Σαρλό: του καλοκάγαθου αλητάκου με το κοντό μαύρο μουστάκι, τα υπερμεγέθη παπούτσια, το ημίψηλο καπέλο σε μικρότερο από το κανονικό νούμερο και το μπαστούνι από μπαμπού, που προσπαθεί να επιβιώσει, διατηρώντας την αξιοπρέπειά του μέσα σ’ ένα κόσμο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας.
Το 1921 βγαίνει στις αίθουσες το «Χαμίνι» («The Kid»), το οποίο μένει στην ιστορία ως το πρώτο αριστούργημά του. Στην ταινία, που συνδυάζει τη σάτιρα με το τραγικό στοιχείο, είναι έντονες οι μνήμες από τη δύσκολη παιδική του ηλικία. Ο Τσάπλιν γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος άνθρωπος στο Χόλιγουντ, με μισθό που δεν πέφτει κάτω από τις 10.000 δολάρια την εβδομάδα. Τότε διανύει την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του.
Το 1919 ιδρύει τη United Artists μαζί με δύο ακόμη μεγάλους ηθοποιούς της εποχής του, τη Μαίρη Πίκφορντ και τον Ντάγκλας Φέρμπανκς. Το 1925 γύρισε τον Χρυσοθήρα, ταινία που συγκαταλέγεται στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών Έργα του, όπως «Τα φώτα της πόλης» («City Lights»,1931) και οι «Μοντέρνοι καιροί» («Modern Times», 1936) ήταν βωβές ταινίες που γνώρισαν τεράστια επιτυχία την εποχή του ομιλούντος κινηματογράφου. Το 1940 γύρισε την πρώτη του ομιλούσα ταινία, τον «Μεγάλο Δικτάτορα» («The Great Dictator»), όπου σατιρίζει τον Αδόλφο Χίτλερ. . Γυρίστηκε και κυκλοφόρησε στην Αμερική ένα χρόνο πριν την εμπλοκή της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τσάπλιν υποδυόταν το ρόλο του Άντενοϊντ Χίνκελ (Adenoid Hynkel), δικτάτορα της Τομανίας, χαρακτήρα βασισμένο στον Αδόλφο Χίτλερ.
«Υπάρχει θέση για όλους σε αυτόν τον κόσμο. Και η φιλόξενη γη είναι εύφορη και μπορεί να καλύψει τις ανάγκες όλης της ανθρωπότητας. Μπορούμε κάλλιστα να ζούμε μια ζωή ελεύθερη και ωραία, έχουμε χάσει όμως τον δρόμο μας».
Απόσπασμα από την ομιλία του Τσάρλι Τσάπλιν στην ταινία Ο Μεγάλος Δικτάτωρ
Το 1947, μέσα σε ένα έντονα αρνητικό κλίμα για τον ίδιο, και ενώ διάφοροι συντηρητικοί πολιτικοί ζητούσαν την απέλασή του, γύρισε την ταινία Ο Κύριος Βερντού η οποία επέκρινε τις παθογένειες της αμερικάνικης κοινωνίας. Πολλοί ιδιοκτήτες κινηματογράφων δέχτηκαν πιέσεις για να μη προβάλλουν τη ταινία.
Προσωπική ζωή
Ο Τσάπλιν λατρεύτηκε από τον κόσμο αλλά κατηγορήθηκε ως κομμουνιστής από το μακαρθικό λόμπι του Χόλιγουντ και αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία το 1952. Είχε πολλές σχέσεις ενώ έκανε τέσσερις γάμους, εκ των οποίων οι δύο ήταν με ανήλικες νύφες: στα 28 του παντρεύτηκε την 16χρονη ηθοποιό Μίλντρεντ Χάρις, στα 35 του την Λολίτα Μακ Μάρεϊ (αργότερα Λίτα Γκρέι) και στα 44 τη 19χρονη ηθοποιό Πολέτ Γκοντάρ. Τέταρτη και τελευταία σύζυγός του υπήρξε η Όνα Ο’ Νιλ, κόρη του θεατρικού συγγραφέα Ευγένιου Ο’ Νιλ. Όταν παντρεύτηκαν εκείνος ήταν 54 χρονών κι εκείνη 18. Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα της, ο γάμος τους διάρκεσε 34 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του Τσάπλιν και μάλιστα το ζευγάρι απέκτησε οκτώ παιδιά.
Ο Τσάπλιν δεν έλαβε ποτέ ένα κανονικό βραβείο Όσκαρ παρά μόνο δύο τιμητικά. Τιμήθηκε το 1927 από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου, που απονέμει τα Όσκαρ, για την «ιδιοφυή, συγγραφή, σκηνοθεσία και παραγωγή» της ταινίας «Το τσίρκο» και το 1972 για την «ανυπολόγιστη συμβολή του στην εξέλιξη του κινηματογράφου ως της μεγαλύτερης μορφής τέχνης του 20ου αιώνα». Το 1975 χρίστηκε ιππότης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ κι έγινε «σερ».
Ο Τσάρλι Τσάπλιν πέθανε τα Χριστούγεννα του 1977 στο Βεβέ της Ελβετίας, σε ηλικία 88 ετών.
Διαβάστε επίσης:
Μπίλι Γουάιλντερ: Ο κορυφαίος σκηνοθέτης που καυτηρίασε τα κακώς κείμενα
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
