Χάνονται ο ένας μετά τον άλλο οι χώροι που προορίζονται για σχολεία

Χάνονται ο ένας μετά τον άλλο οι κοινόχρηστοι χώροι μέσα στην πόλη που προορίζονται για την ανέγερση καινούργιων σχολείων, καθώς ο δήμος Θεσσαλονίκης εμφανίζεται αδύναμος να εξασφαλίσει τα κονδύλια που απαιτούνται, ώστε να καλύψει το υψηλό κόστος των αναγκαίων απαλλοτριώσεων.
 

Οι αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβληθούν στους ιδιοκτήτες μέρους μόνο των ακινήτων που έχουν δεσμευτεί ως χώροι σχολείων υπολογίζεται ότι υπερβαίνουν το ποσό των 40 εκατ. ευρώ. Για να ξεπεράσει τον οικονομικό βρόχο των αποζημιώσεων, ο δήμος Θεσσαλονίκης είχε προχωρήσει κατά την πενταετία από το 2004 έως και το 2008 στην υπογραφή συνολικά είκοσι μίας προγραμματικών συμβάσεων με τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων (πλέον μετεξελίχθηκε στην εταιρεία Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.), ο οποίος και θα αναλάμβανε να καλύψει το κόστος των απαλλοτριώσεων.

 

Στην πορεία των χρόνων, ωστόσο, η Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. άρχισε να καταγγέλλει τη μία μετά την άλλη τις προγραμματικές συμβάσεις που είχαν υπογραφεί με το δήμο Θεσσαλονίκης, με αποτέλεσμα σήμερα πολλά οικόπεδα όπου επρόκειτο να κατασκευαστούν σχολεία είτε να έχουν ήδη χαθεί οριστικά είτε να κινδυνεύουν πολύ άμεσα.

 

Ζημία άνω των 13 εκατ. ευρώ

 

Σε πρώτη φάση η καταγγελία προγραμματικών συμβάσεων από την πλευρά της Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. εκτιμήθηκε ότι αποφέρει στο δήμο Θεσσαλονίκης οικονομική ζημία άνω των 13 εκατ. ευρώ. Κι αυτό, διότι, όπως υποστηρίζει η νομική υπηρεσία του κεντρικού δήμου, «η επιδιωκόμενη από την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. αποδέσμευση από τις υποχρεώσεις που υπέχει από τις προγραμματικές συμβάσεις στην παρούσα φάση αφήνει έκθετο το δήμο Θεσσαλονίκης στις οικονομικές αξιώσεις για αποζημίωση ως μοναδικό υπόχρεο, παραβιάζοντας τα συμφωνηθέντα χωρίς νόμιμο λόγο και αιτία».

 

Το νομικό επιτελείο του δήμου Θεσσαλονίκης έχει εξετάσει το ενδεχόμενο προσφυγής στην ελληνική δικαιοσύνη, ώστε να διεκδικηθούν οι αξιώσεις που απορρέουν από τις προγραμματικές συμβάσεις που καταγγέλθηκαν μονομερώς από την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. Ωστόσο, από την πλευρά της νομικής υπηρεσίας αναπτύχθηκε ένας έντονος προβληματισμός υπό το σκεπτικό ότι «καθώς η έκβαση οποιασδήποτε δικαστικής αντιδικίας δεν είναι προδιαγεγραμμένη, υφίσταται το ενδεχόμενο τελικά να επιβαρυνθεί ο δήμος Θεσσαλονίκης με τις σχετικές δαπάνες, οι οποίες στο μεταξύ ίσως απαιτηθεί να καταβληθούν στους δικαιούχους, λαμβανομένου υπόψη και του μακρού χρόνου εκδίκασης των υποθέσεων στα δικαστήρια Αθηνών».

 

Ποιοι χώροι χάνονται

 

1. Οριστικά έχασε ο δήμος Θεσσαλονίκης το οικόπεδο που περικλείεται από τις οδούς Εθνικής Αμύνης, Μανουσογιαννάκη, Φιλικής Εταιρείας και Μαργαρίτη, στο κέντρο της πόλης, όπου επρόκειτο να μεταφερθούν τα 28ο και 29ο νηπιαγωγεία, τα οποία σήμερα συστεγάζονται με πολλά προβλήματα με το 41ο δημοτικό σχολείο όπως και με το 2ο γυμνάσιο και το 2ο λύκειο στο σχολικό συγκρότημα της οδού Ικτίνου. Το συγκεκριμένο ακίνητο, έκτασης περίπου 770 τ.μ., ανήκει στην Εκκλησία της Ελλάδος, η οποία έπειτα από δικαστικό αγώνα που ξεκίνησε, καθώς δεν είχε αποζημιωθεί, πέτυχε τον αποχαρακτηρισμό του επίμαχου οικοπέδου από χώρο σχολείου. Η δαπάνη των περίπου 800.000 ευρώ που είχε εκτιμηθεί ότι απαιτούνταν για την απαλλοτρίωση του οικοπέδου επρόκειτο να καλυφθεί στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης με την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., η οποία ωστόσο καταγγέλθηκε μονομερώς. Πλέον, όπως εξηγούν οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, ο δήμος Θεσσαλονίκης δεν έχει καμία δυνατότητα να προχωρήσει στον επαναχαρακτηρισμό του συγκεκριμένου οικοπέδου, καθώς σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία αναγκαία προϋπόθεση για μία τέτοια εξέλιξη θα ήταν η δέσμευση συγκεκριμένης πίστωσης στο δημοτικό προϋπολογισμό για την αποζημίωση των ιδιοκτητών.

 

2. Στο δυσθεώρητο ύψος των 2,16 εκατ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος για την απαλλοτρίωση του οικοπέδου που περικλείεται από τις οδούς Ολυμπιάδος, Αντιπάτρου, Σοφοκλέους και Αγίου Νικολάου. Και ο χώρος αυτός φαίνεται να χάνεται, καθώς η προγραμματική σύμβαση που είχε υπογραφεί για την απόκτησή του με την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. έχει καταγγελθεί. Στο συγκεκριμένο οικόπεδο, που αναπτύσσεται σε μια έκταση περίπου 1.470 τ.μ., επρόκειτο να μεταφερθούν τα 30ό και 32ο νηπιαγωγεία, τα οποία σήμερα συστεγάζονται αντίστοιχα με το 51ο δημοτικό στο σχολικό συγκρότημα της Κασσάνδρου 54 και με το 53ο δημοτικό στο συγκρότημα της οδού Φιλήμονος Δραγούμη 7 – 9.

 

3. Επί χάρτου φαίνεται πως θα παραμείνουν και τα σχέδια για την ανέγερση νέας σχολικής μονάδας στο οικόπεδο μεταξύ των οδών Κλεάνθη Βικελίδη, Μητροπολίτου Παντελεήμονος Β?, Δημάρχου Σταύρου Παράσχου και Γενοκτονίας 19ης Μαΐου στην περιοχή των Τροχιοδρομικών. Το οικόπεδο αυτό είναι έκτασης 3.617 τ.μ. και το κόστος για την αποζημίωση των ιδιοκτητών του υπολογίζεται πως υπερβαίνει τα 3,5 εκατ. ευρώ. Η δαπάνη αυτή επρόκειτο να καλυφθεί από την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε., η οποία ωστόσο και στην προκειμένη περίπτωση προχώρησε στην καταγγελία της σχετικής προγραμματικής σύμβασης. Στο οικόπεδο είχε προγραμματιστεί να μεταφερθεί το 69ο δημοτικό σχολείο, το οποίο σήμερα συστεγάζεται με το 15ο δημοτικό και τα 18ο, 76ο και 99ο νηπιαγωγεία στο σχολικό συγκρότημα της οδού Παπαζαφειρίου 2 – 4. Με την απόκτηση της συγκεκριμένης έκτασης ο δήμος Θεσσαλονίκης προσέβλεπε να καλύψει τις ανάγκες στον ευαίσθητο τομέα της σχολικής στέγης στη νεόδμητη περιοχή των Τροχιοδρομικών. Εκεί υπάρχουν άλλα δύο οικόπεδα που χρήζουν απαλλοτρίωσης για την αξιοποίησή τους ως χώρων σχολείου. Το πρώτο από τα οικόπεδα αυτά βρίσκεται στη συμβολή των οδών Δημάρχου Θανάση Γιαννούση και Ν. Ζαρντινίδη και προορίζεται για τη μετεγκατάσταση του 32ου ΓΕΛ, ενώ το δεύτερο βρίσκεται μεταξύ της Νικολάου Πλαστήρα, της περιφερειακής τάφρου, της Αμφοτερού, της Φλέμιγκ και της Αναξιμάνδρου και προορίζεται για την ανέγερση των 76ου και 99ου νηπιαγωγείων.

 

4. Ο τέταρτος χώρος που κινδυνεύει άμεσα, έπειτα από καταγγελία της σχετικής προγραμματικής σύμβασης, βρίσκεται στα όρια της Νέας Ελβετίας με την Κηφισιά και συγκεκριμένα μεταξύ των οδών Τ. Ισαάκ, Οδ. Ελύτη και Γ. Τζιτζικώστα. Πρόκειται για ένα οικόπεδο έκτασης 2.550 τ.μ., ιδιοκτησίας του δήμου Θεσσαλονίκης, της μονής Βλατάδων και ιδιωτών. Το κόστος των απαιτούμενων αποζημιώσεων, ώστε ο χώρος αυτός να περιέλθει εξ ολοκλήρου στην ιδιοκτησία του δήμου, εκτιμάται στο ύψος των 2,55 εκατ. ευρώ. Όπως επισημαίνουν οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, στην περιοχή Βούλγαρη – Κηφισιά σήμερα δεν υφίσταται κανένα δημοτικό σχολείο.

 

5. Στο μακρύ κατάλογο των οικοπέδων τα οποία ο δήμος Θεσσαλονίκης απειλείται να απολέσει προστίθεται και αυτό που βρίσκεται μεταξύ της οδού Βλατάδων, της Κάστορος, της Μύρωνος και της Ηγουμένου. Το ακίνητο είναι έκτασης 771 τ.μ., ανήκει στην ιδιοκτησία της Μονής Βλατάδων και για την απαλλοτρίωσή του απαιτούνται κονδύλια περίπου 850.000 ευρώ. Η προγραμματική σύμβαση που είχε υπογραφεί αλλά στην πορεία καταγγέλθηκε προέβλεπε τη μεταφορά στο χώρο αυτό του 60ού νηπιαγωγείου, το οποίο σήμερα συστεγάζεται με το 50ό δημοτικό σχολείο στην πλατεία Αγίων Αναργύρων.

 

6. Καμπανάκι κινδύνου, μετά την καταγγελία της σχετικής προγραμματικής σύμβασης, έχει χτυπήσει και για το οικόπεδο, έκτασης 1.405 τ.μ., που βρίσκεται μεταξύ της Αλεξάνδρου Σταύρου, της Δανιόλου και της Αλκμήνης. Για την απαλλοτρίωση του χώρου αυτού, όπου είχε προγραμματιστεί να μεταφερθούν το 17ο και το 19ο νηπιαγωγεία, εκτιμάται ότι απαιτούνται περίπου 843.000 ευρώ. Το 17ο νηπιαγωγείο, όπως επισημαίνουν οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες, φιλοξενείται στο σχολικό συγκρότημα του 79ου δημοτικού σχολείου και του 4ου γυμνασίου Χαριλάου «με συμβιβασμούς ως προς τις προδιαγραφές άρτιας και ασφαλούς λειτουργίας των δύο εκπαιδευτικών βαθμίδων και σημαντική ανεπάρκεια χώρου»”. Αντιστοίχως, το 19ο νηπιαγωγείο συστεγάζεται με τα 16ο και 83ο δημοτικά σχολεία στο συγκρότημα της οδού Μητσάκη.

 

7. Η Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. προχώρησε σε καταγγελία της προγραμματικής σύμβασης που είχε υπογραφεί και για την απόκτηση του οικοπέδου της παλιάς Αλυσίδας μεταξύ των οδών Παπαναστασίου, Αλ. Σταύρου και Αντ. Δανιόλου. Το οικόπεδο αυτό καλύπτει έκταση περίπου τεσσάρων στρεμμάτων και για την απαλλοτρίωσή του απαιτούνται περίπου τέσσερα εκατ. ευρώ. Ο χώρος πλέον έχει καταστεί οικοδομήσιμος, με αποτέλεσμα να έχουν ναυαγήσει τα σχέδια του δήμου Θεσσαλονίκης για τη μεταστέγαση των 19ου γυμνασίου και λυκείου, τα οποία στεγάζονται σε μισθωμένο ακίνητο στη συμβολή της Αλεξανδρείας με την Παπαντωνίου.

 

8. Άμεσος κίνδυνος απώλειας υφίσταται και για το οικόπεδο μεταξύ των οδών Μακεδονίας, Κονδυλάκη, Μαλακάση και Καρακάση, το οποίο με συνολική έκταση 1.765 τ.μ. ανήκει κατά ένα τμήμα του στην ΕΥΑΘ Παγίων και κατά ένα δεύτερο σε ιδιώτες. Στο συγκεκριμένο οικόπεδο, το κόστος απόκτησης του οποίου προσδιορίζεται σε 2,65 εκατ. ευρώ, προβλεπόταν να μεταφερθούν τα 67ο και 78ο νηπιαγωγεία, τα οποία συστεγάζονται με το 81ο δημοτικό σχολείο στο διατηρητέο συγκρότημα της οδού Δελφών. Ο δήμος Θεσσαλονίκης ζητά μεταξύ άλλων να υπάρξει πολιτική παρέμβαση, ώστε να του παραχωρηθεί δωρεάν το τμήμα των 825 τ.μ., το οποίο ανήκει στην ιδιοκτησία της ΕΥΑΘ Παγίων.

 

9. Ανάλογος κίνδυνος υφίσταται και για το οικόπεδο μεταξύ της Αγίου Δημητρίου, της Φιλώτα, της Γυμνασιάρχου Μπουντώνα και της πλατείας Μουσχουντή, στην παλιά Λαχαναγορά. Για την απόκτηση του συγκεκριμένου ακινήτου, έκτασης περίπου 3.300 τ.μ., απαιτούνται κονδύλια ύψους δύο εκατ. ευρώ. Ο προγραμματισμός του δήμου Θεσσαλονίκης αφορούσε τη μεταφορά στο εν λόγω οικόπεδο του 32ου γυμνασίου, το οποίο συστεγάζεται με το 26ο γυμνάσιο και το 23ο λύκειο στο συγκρότημα της οδού Κασσάνδρου 21.

 

10. Στο δυσθεώρητο ύψος των απαλλοτριώσεων -υπερβαίνει τα τρία εκατ. ευρώ- σκαλώνει η απόκτηση του οικοπέδου μεταξύ της δυτικής εισόδου και των οδών Σαπφούς, Βουτυρά και Καβακίων, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης με την Κτιριακές Υποδομές Α.Ε. που βρίσκεται σε ισχύ. Στο ακίνητο αυτό είχε προβλεφθεί να μεταστεγαστούν τα 38ο και 42ο νηπιαγωγεία όπως και τα 63ο και 65ο δημοτικά σχολεία, τα οποία στεγάζονται σε λυόμενο κτίσμα ιδιοκτησίας του ΟΣΕ. Μόλις τον περασμένο μήνα με σχετική απόφασή του το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης ζήτησε από την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να παραχωρήσει δωρεάν στο δήμο τμήμα του χώρου, το οποίο είχε εξαγοραστεί από το πρώην νομαρχιακό ταμείο νομού Θεσσαλονίκης.

 

11. Σήμα κινδύνου εκπέμπει ο δήμος Θεσσαλονίκης και για το οικόπεδο του παλιού Καλαμαρί, μεταξύ των οδών Βικοπούλου, Κίμωνος Βόγα και Λουκιανού. Πρόκειται για οικόπεδο έκτασης 2.590 τ.μ., το οποίο ανήκει στην ιδιοκτησία της ιεράς μονής Σωτήρος Χριστού των αδελφών του Ελέους Αγίου Βικεντίου Καθολικής Εκκλησίας. Ο χώρος αυτός, για την απόκτηση του οποίου απαιτούνται περίπου 1,56 εκατ. ευρώ, αποχαρακτηρίστηκε έπειτα από προσφυγή των ιδιοκτητών του στην ελληνική δικαιοσύνη. Ο δήμος Θεσσαλονίκης σκόπευε να μεταφέρει σε αυτόν το 106ο νηπιαγωγείο, το οποίο στεγάζεται σε μισθωμένο κατάστημα χωρίς αύλειο χώρο, και το 89ο δημοτικό σχολείο, το οποίο στεγάζεται σε λυόμενο κτίσμα.

 

Καμπανάκι κινδύνου από τον Γ. Μπουτάρη

 

Καμπανάκι κινδύνου για τον κίνδυνο απώλειας πολλών οικοπέδων που είναι χαρακτηρισμένα ως χώροι σχολείων κρούει και ο ίδιος ο Γιάννης Μπουτάρης με επιστολές του προς τα συναρμόδια υπουργεία. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, για την κάλυψη των αναγκών στον τομέα της σχολικής στέγης έχουν δεσμευτεί πολεοδομικά 67 ακίνητα. Από αυτά, όπως επισημαίνει ο κ. Μπουτάρης, τριάντα πρέπει άμεσα να απαλλοτριωθούν και άλλα 23 να παραχωρηθούν στο δήμο από δημόσιους φορείς, στους οποίους ανήκουν.

 

«Η αδυναμία απαλλοτρίωσης των δεσμευμένων χώρων από πόρους του δήμου Θεσσαλονίκης έχει ήδη οδηγήσει στην απώλεια πολλών χώρων ιδιοκτησίας ιδιωτών ή φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα (εκκλησία, ΕΥΑΘ κτλ.), για τους οποίους κινήθηκε δικαστική διαδικασία άρσης απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης εύλογου χρόνου για την καταβολή της αποζημίωσης και εκδόθηκαν οι διοικητικές πράξεις αποδέσμευσής τους σε συμμόρφωση των δικαστικών αποφάσεων, ενώ επίκειται η απώλεια και άλλων κρίσιμων πολεοδομικά σχολικών χώρων», προειδοποιεί ο Γιάννης Μπουτάρης, ζητώντας την προώθηση σειράς νομοθετικών ρυθμίσεων, που κατά την άποψή του μπορούν να αποτελέσουν «ασπίδα» για την προστασία των συμφερόντων του δήμου.

 

Δημοσιεύτηκε στην “Μακεδονία της Κυριακής” στις 10 Ιουλίου 2016