Γιατί να συμβιβαστείτε με λιγότερη ανοσία όταν μπορείτε να έχετε περισσότερη; Πολλές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προωθούν τα συμπληρώματα διατροφής που «ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα» για να σας κρατήσουν υγιείς και να αποτρέψετε τις ασθένειες. Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί δεν βασίζονται στην επιστήμη και σε όσα είναι γνωστά για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Το υγιές ανοσοποιητικό σύστημα δεν χρειάζεται να «ενισχύεται». Αντίθετα, το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα όταν είναι απόλυτα ισορροπημένο. Οι επιστήμονες εμπειρογνώμονες πάνω στο ανοσοποιητικό σύστημα –ανοσολόγοι– γνωρίζουν ότι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλεργίες, αυτοάνοσες διαταραχές ή χρόνια φλεγμονή. Από την άλλη πλευρά, πολύ λίγη ανοσολογική αντίδραση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασθένεια ή μόλυνση.
Έτσι, το ανοσοποιητικό σύστημα απαιτεί μια λεπτή ισορροπία για να λειτουργήσει σωστά. Όταν είναι εκτός ισορροπίας, το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει ασθένεια. Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το κινητό αμυντικό σύστημα του σώματος˙ πρόκειται για ένα πολύπλοκο δίκτυο κυττάρων και οργάνων που συνεργάζονται για να προστατεύσουν το σώμα από μολύνσεις και ασθένειες. Δηλαδή, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού είναι συνεχώς σε περιπολία, ταξιδεύοντας σε όλο το σώμα σας αναζητώντας μολυσματικούς εισβολείς και ζημιές. Στον μυελό των οστών είναι που δημιουργούνται νέα ανοσοκύτταρα.
Ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία ονομάζονται Β και Τ κύτταρα, είναι οι ειδικές δυνάμεις του ανοσοποιητικού συστήματος, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη των μολυσματικών εισβολέων. Λόγω αυτού του ρόλου, αυτά τα κύτταρα υποβάλλονται σε ένα αυστηρό boot camp κατά την ανάπτυξή τους για να διασφαλιστεί ότι δεν θα εκτοξεύσουν φιλικά πυρά σε υγιή κύτταρα στο σώμα. Επομένως, το ανοσοποιητικό σύστημα αφορά ένα εκτεταμένο δίκτυο κυττάρων και πολλών άλλων συστατικών που παρακολουθούν συνεχώς το σώμα μας. Οποιοδήποτε Β κύτταρο ή Τ κύτταρο εμφανίζει δραστηριότητα κατά του εαυτού – αυτοαντιδραστικότητα – σκοτώνεται κατά τη διάρκεια της προπόνησης.
Εκατομμύρια νεοδημιουργηθέντα Β και Τ κύτταρα σκοτώνονται κάθε μέρα επειδή αποτυγχάνουν σε αυτή τη διαδικασία εκπαίδευσης. Εάν αυτά τα αυτοαντιδραστικά κύτταρα ξεφύγουν από την καταστροφή, θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον του σώματος και να πραγματοποιήσουν μια ακατάλληλη αυτοάνοση επίθεση. Οι ερευνητές διερευνούν πώς τα Β κύτταρα είναι σε θέση να γλιστρήσουν πέρα από τα σημεία ελέγχου που έχει το ανοσοποιητικό σύστημα για να προστατεύεται από την αυτοαντιδραστικότητα. Αυτά τα σημεία ελέγχου ανοχής διασφαλίζουν ότι τα αυτοαντιδραστικά ανοσοκύτταρα είτε απομακρύνονται από το σώμα είτε διατηρούνται σε μόνιμο κλείδωμα και δεν μπορούν να εμπλακούν σε ακατάλληλες αποκρίσεις που θα στόχευαν σε υγιή ιστό.
Πιθανότατα έχουμε ολοι προσέξει διαφημίσεις για συμπληρώματα διατροφής που υπόσχονται να «ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού». Αν και αυτό μπορεί να ακούγεται ελκυστικό, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα όταν είναι τέλεια ισορροπημένο. Το ανοσοποιητικό σύστημα ομοιάζει με θερμοστάτη, αν το ανεβάζετε πολύ ψηλά οδηγεί σε υπερενεργοποίηση και ανεξέλεγκτη φλεγμονή, ενώ η μείωση του πολύ χαμηλό έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία ανταπόκρισης σε λοιμώξεις και ασθένειες.
Επειδή η διατήρηση της ισορροπίας του ανοσοποιητικού είναι κρίσιμης σημασίας, η αντιμετώπιση του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω της χρήσης συμπληρωμάτων δεν είναι καλή ιδέα εκτός εάν έχουμε κλινική ανεπάρκεια σε ορισμένα ζωτικά θρεπτικά συστατικά. Για άτομα με υγιή επίπεδα θρεπτικών συστατικών, η λήψη συμπληρωμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ψευδή αίσθηση ασφάλειας, ιδιαίτερα επειδή τα ψιλά γράμματα στο πίσω μέρος των συμπληρωμάτων συνήθως περιέχουν αυτήν την αποποίηση ευθυνών σχετικά με τα αναγραφόμενα οφέλη τους.
Η σωστή ισορροπημένη διατροφή, η τακτική άσκηση, η μείωση του στρες και ο καλός ύπνος, από την άλλη πλευρά, μπορούν να βοηθήσουν το σώμα να διατηρήσει ένα λειτουργικό και υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Αν και αυτές οι συμπεριφορές στον τρόπο ζωής δεν είναι αλάνθαστες, συμβάλλουν στη συνολική καλή υγεία και τελικά σε ένα πιο υγιές ανοσοποιητικό σύστημα.
Στην πραγματικότητα, τα εμβόλια είναι το μόνο ασφαλές και αποτελεσματικό εργαλείο πέρα από συμπεριφορές υγιεινού τρόπου ζωής για την υποστήριξη του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Τα εμβόλια περιέχουν αβλαβείς μορφές παθογόνων που βοηθούν στην εκπαίδευση των κυττάρων του ανοσοποιητικού για να τα αναγνωρίζουν και να τα καταπολεμούν. Όταν έρθουμε σε επαφή με την πραγματική και επιβλαβή εκδοχή του παθογόνου έξω στη φύση , αυτά τα πλήρως εκπαιδευμένα κύτταρα της ανοσολογικής μνήμης θα αρχίσουν αμέσως να πολεμούν και να καταστρέφουν το παθογόνο, μερικές φορές τόσο γρήγορα που δεν συνειδητοποιούμε καν ότι έχουμε μολυνθεί.
Οπότε, σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι βομβαρδίζονται συνεχώς από το μάρκετινγκ που λέει ότι το περισσότερο είναι καλύτερο, καλύτερα να είμαστε σίγουροι ότι όταν πρόκειται για το ανοσοποιητικό σύστημα, η διατήρηση της τέλειας ισορροπίας είναι το σωστό. Άλλωστε, όπως έγραψε και ο Αισχύλος, “υγιείας νόσος γαρ γείτων ομότοιχος”, δηλαδή, η υγεία με τη νόσο είναι γείτονες σε μεσοτοιχία.
Ζιώγας Απόστολος
(βιολόγος)
Άρθρα | Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2023 | Φωτογραφία από το depositphotos.com
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
