Ζώνη Ενδιαφέροντος (2023) | Κριτική της ταινίας Ελισσαίος Βγενόπουλος
Το μεγαλύτερο κακό σε αυτόν τον κόσμο δεν προέρχεται από ανθρώπους που επιλέγουν να είναι κακοί. Προέρχεται από ανθρώπους που αφήνουν το μυαλό τους και την ευαισθησία τους να βουλιάζει στην ακινησία, έχουν για όλα μια εύκολη, έτοιμη λύση και παύουν να σκέφτονται καθαρά. Από ανθρώπους που, βλέποντας τα πράγματα μονομερώς, μέσα από παραμορφωτικούς φακούς κάνουν αδιανόητα πράγματα, θεωρώντας τα προφανή και κανονικά.
Η “Ζώνη ενδιαφέροντος” απεικονίζει την απλή, ειδυλλιακή καθημερινότητα της επταμελούς οικογένειας του Ρούντολφ Ες (Κρίστιαν Φρίντελ) και της σύζυγό του Χέντβιγκ (Σάντρα Χίλερ). Ο Ρούντολφ Ες (Rundolf Hoess, 1901-1947) δεν πρέπει να συγχέεται με τον Ρούντολφ Ες (Rundolf Hess, 1894-1987), στενό συνεργάτη του Χίτλερ και επιτελικό του Γ΄ Ράιχ έως το 1941.
Ο Hoess έγινε μέλος του ναζιστικού κόμματος το 1922, δώδεκα χρόνια μετά εισήλθε στις τάξεις των Ες Ες, ήταν προσωπικός φίλος του Χάινριχ Χίμλερ, ενώ διετέλεσε επί σχεδόν μία δεκαετία διοικητής των στρατοπέδων Νταχάου και Ζαξενχάουζεν, κυρίως όμως το όνομά του είναι συνδεδεμένο με τη δημιουργία και εξέλιξη του Άουσβιτς σε στρατόπεδο εξόντωσης, όντας διοικητής του από το 1940 έως το 1943 και από το 1944 έως το 1945. Ο Ες προσπάθησε να διαφύγει στη Νότιο Αμερική, συνελήφθη, δικάστηκε στη Νυρεμβέργη και απαγχονίστηκε εντός του Άουσβιτς.
Η υπόθεση της ταινίας αμφισβητεί τις συμβατικές αντιλήψεις για την ιστορική αφήγηση, εστιάζοντας στις προσωπικές και οικιακές πτυχές της ζωής του δράστη. Ο Ρούντολφ Ες γίνεται κεντρική φιγούρα, η οποία απεικονίζεται με σύνθετο και πολυδιάστατο τρόπο, προσφέροντας στο κοινό μια λεπτή ματιά στο μυαλό κάποιου υπεύθυνου για αδιανόητες φρικαλεότητες. Η απόφαση να τοποθετηθεί ο χαρακτήρας σε ένα οικιακό περιβάλλον δίπλα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης προσθέτει ένα ανησυχητικό επίπεδο στην αφήγηση, αντιπαραβάλλοντας τη φρίκη του Ολοκαυτώματος με την κοινοτοπία της καθημερινότητας.
Καθώς εξελίσσεται η αφήγηση, η ταινία εξερευνά τη δυναμική της σχέσης του Ρούντολφ Ες (Κρίστιαν Φρίντελ) και της Χέντβιγκ (Σάντρα Χίλερ), παρέχοντας μια εικόνα των ανθρώπινων πτυχών των ατόμων που εμπλέκονται σε τόσο αποτρόπαιες πράξεις. Η ένταση μεταξύ της επιδίωξης μιας ονειρεμένης ζωής και της ζοφερής πραγματικότητας, της γειτνίασής τους με το στρατόπεδο συγκέντρωσης λειτουργεί ως ένα ισχυρό σχόλιο για την ικανότητα άρνησης και διαμερισματοποίησης μπροστά στις ηθικές φρικαλεότητες.
Ο εκλεκτικός, ιδιοσυγκρασιακός και πάντα πρωτότυπος Τζόναθαν Γκλέιζερ (“Κάτω από το Δέρμα”, “Γέννηση”), δημιούργησε μια τολμηρή ταινία με πυρήνα του το Ολοκαύτωμα και την κοινοτοπία του κακού και κέρδισε πανάξια το Μεγάλο Βραβείο του φεστιβάλ των Καννών.
Στο επίκεντρο της ταινίας ο διοικητής του Άουσβιτς, τον οποίο υποδύεται με αυθεντικότητα ο πρωταγωνιστής Κρίστιαν Φρίντελ. Ο Γκλέιζερ υιοθετεί μια ριζοσπαστική προσέγγιση ακολουθώντας τον Χες και τη σύζυγό του Χέντβιγκ καθώς προσπαθούν να κατασκευάσουν μια ονειρεμένη ζωή σε ένα σπίτι δίπλα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Αυτή η απόφαση να εξανθρωπίσει μια φιγούρα υπεύθυνη για ανείπωτες φρικαλεότητες θα μπορούσε να εκληφθεί ως αμφιλεγόμενη, αλλά η πρόθεση του σκηνοθέτη δεν είναι να δώσει άφεση αμαρτιών ή να ρομαντικοποιήσει, αλλά να ξετυλίξει το κουβάρι της πολυπλοκότητας του κακού.
Η “Ζώνη ενδιαφέροντος” είναι μια προκλητική και τολμηρή εξερεύνηση του Ολοκαυτώματος, προσφέροντας μια ριζοσπαστική ματιά για μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας. Η ταινία εμβαθύνοντας στη ζωή του διοικητή του Άουσβιτς Ρούντολφ Χες, παρουσιάζει μια αντισυμβατική αφήγηση που ακολουθεί τον ίδιο και τη σύζυγό του Χέντβιγκ καθώς προσπαθούν να οικοδομήσουν την ιδανική ζωή τους σε ένα γραφικό σπίτι που βρίσκεται δίπλα στην ίδια τη φρίκη και την αποστροφή.
Με στατικά, λιτά γενικά και μεσαία πλάνα, απεικονίζει την επαναλαμβανόμενη καθημερινή ρουτίνα της οικογένειας. Ο παράδεισος, ο μικρόκοσμος και η Ζώνη ενδιαφέροντος του διοικητή περιορίζεται στα του οίκου του και της οικογένειάς του. Αυτά που συμβαίνουν λίγα μέτρα παραδίπλα στην κόλαση του Άουσβιτς, μπορεί να μην είναι στη Ζώνη Ενδιαφέροντος του Ναζί αξιωματικού, αλλά είναι αυτό ακριβώς που πραγματεύεται, καίει στον πυρήνα της ταινίας του Γκλέιζερ, χωρίς να δούμε ούτε ένα πλάνο από το κολαστήριο του Άουσβιτς.
Η ηχητική μπάντα λιτά και απέριττα μας υποψιάζει για το τι συμβαίνει πίσω από τους φράχτες, οι ανακοινώσεις των μεγαφώνων, οι μηχανικοί ήχοι μας «ενημερώνουν» για το τι συμβαίνει εκτός της Ζώνης ενδιαφέροντος. Ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί έντονες οπτικές αντιθέσεις μεταξύ του ειδυλλιακού περιβάλλοντος του σπιτιού και της ζοφερής πραγματικότητας του Άουσβιτς, δημιουργώντας μια παραφωνία που αντικατοπτρίζει την ηθική αποσύνθεση στον πυρήνα της αφήγησης.
Οι ερμηνείες στη “Ζώνη ενδιαφέροντος” είναι εξαιρετικές. Οι πρωταγωνιστές Κρίστιαν Φρίντελ, Σάντρα Ούλερ, αποδίδουν αποχρώσεις που αποτυπώνουν την ηθική ασάφεια των χαρακτήρων τους. Η ταινία αποφεύγει τους παραδοσιακούς κακούς ήρωες, δίνοντας έμφαση στην κοινοτοπία του κακού και τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής. Είναι μια ριψοκίνδυνη προσέγγιση που αποδίδει εξαιρετικά αποτελέσματα, μακριά από διδακτισμούς και εύκολες προσεγγίσεις, αναγκάζοντας τον θεατή να αντιμετωπίσει άβολες αλήθειες σχετικά με την ικανότητα της ανθρωπότητας για άφατη σκληρότητα και ασύλληπτη βαρβαρότητα.
Διασχίζοντας στη δυσάρεστη σχέση των προσωπικών φιλοδοξιών και της ιστορικής φρίκης, η “Ζώνη ενδιαφέροντος” μας προτρέπει να αντιμετωπίσουμε τα βάθη της ανθρώπινης συνενοχής και τη στοιχειωμένη κληρονομιά του Ολοκαυτώματος με έναν προκλητικό και αντισυμβατικό τρόπο.
Η “Ζώνη ενδιαφέροντος”, είναι μια τολμηρή, μεγαλοφυής και αριστουργηματική εξερεύνηση του Ολοκαυτώματος από τον σκηνοθέτη Τζόναθαν Γκλέιζερ, είναι μια ταινία που περιηγείται με τόλμη στα ύπουλα νερά της ανθρώπινης ηθικής, της ενοχής και της λεπτής γραμμής μεταξύ του κοινότοπου και του φρικτού.
Μετά το Άουσβιτς ξέρουμε για τι είναι ικανός ο άνθρωπος. Η εξουσία με πρόσχημα την καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων καταργεί νόμους, εφευρίσκει άλλους με τελικό σκοπό να υλοποιήσει κάποιο υποτιθέμενο θέλημα του Θεού, παραβιάζοντας κάθε γραμμή και κάθε παράγραφο όλων μαζί των θρησκειών, γιατί για την εξουσία και μάλιστα την απόλυτη, για τον φασισμό και τον ολοκληρωτισμό, δεν υπάρχει τίποτα πιο μισητό από την ευφυΐα και την ανθρωπιά.
Ζώνη Ενδιαφέροντος (2023) | Κριτική της ταινίας Ελισσαίος Βγενόπουλος
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
