Την δεκαετία του 1980, ο Αλέξανδρος Ιόλας, ο κοσμοπολίτης γκαλερίστας που διέθεται μια σειρά από γκαλερί σε όλες τις μεγάλες πρωτεύουσες της Ευρώπης και όχι μόνο, ήταν ήδη ένας θρύλος στον χώρο της Τέχνης.
Γεννημένος στις 26 Μαρτίου 1908 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ως Κωνσταντίνος Κουτσούδης, ο γόνος μιας εύπορης οικογένειας βαμβακεμπόρων, που καμία διάθεση δεν έδειχνε για να ασχοληθεί με την οικογενειακή επιχείρηση, έμελλε να αφήσει τον χορό και να ασχοληθεί με την εικαστική τέχνη, ανακαλύπτοντας νέους καλλιτέχνες όπως ο Άντι Γουόρχολ, και επηρεάζοντας βαθιά με την προσωπικότητά του την διεθνή σκηνή.
Σε ηλικία μόλις 18 χρονών, εγκατέλειψε την Αίγυπτο και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Με 10 χρυσές λίρες και μια συστατική επιστολή από τον συντοπίτη του, Καβάφη, οι πόρτες της αθηναϊκής τέχνης δεν ήταν δύσκολο να ανοίξουν. Κωστής Παλαμάς, Άγγελος Σικελιανός, ο οποίος έμελλε να γίνει ο μέντοράς του, και Εύα Πάλμερ – Σικελιανού, ήταν μόνο μερικά από τα ονόματα με τα οποία συναναστρεφόταν.
Η ενασχόληση με τον χορό
Στην Αθήνα, μένει μόνο για τέσσερα χρόνια. Με προτροπή του Δημήτρη Μητρόπουλου, έφυγε για το Βερολίνο. Στην γερμανική πρωτεύουσα αφιερώνεται στην τέχνη του χορού, όπου και σπουδάζει, αλλά μένει μόνο για τρία χρόνια. Εξαιτίας της ανόδου του ναζισμού το εγκαταλείπει και φεύγει για το Παρίσι, όπου συνέχισε να μελετά μπαλέτο με πολύ σημαντικούς δασκάλους, ενώ παρακολούθησε και κάποια μαθήματα Τέχνης στη Σορβόννη. Έρχεται σε επαφή με μεγάλες μορφές της τέχνης, αλλά και με διακεκριμένους εικαστικούς.
Στα μέσα της δεκαετίας του ‘30 μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και γίνεται κορυφαίος χορευτής στη νεοσύστατη «Ballet Theatre Company» και αργότερα αναλαμβάνει τη διεύθυνση των μπαλέτων του «Μαρκησίου de Cuevas».
Η «αυτοκρατορία» των γκαλερί «Alexander Iolas Inc»
Η γνωριμία με την μεγάλη του αγάπη πραγματοποιείται το 1931 όταν περνώντας έξω από μια γκαλερί, είδε και ερωτεύτηκε έναν πίνακα του Ντε Κίρικο. Μπήκε μέσα, έδωσε μια γενναία προκαταβολή και χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να τον ξεπληρώσει.
Το 1945 είναι η χρονιά που ο Ιόλας αποφασίζει να εγκαταλείψει τον χορό και να διερευνήσει έναν τρόπο μετάβασης προς την εικαστική Τέχνη. Είχε προηγηθεί ένα πέρασμα από τη Βραζιλία και επικαλούμενος ένα τραύμα στο πόδι εγκατέλειψε για πάντα τον χορό, προκειμένου να στραφεί στην άλλη μεγάλη αγάπη του.
Με τη βοήθεια της φίλης του, δούκισσας Μαρία ντε Γκραμόν, άνοιξε τη 1 Σεπτεμβρίου 1945 την πρώτη του γκαλερί στη Νέα Υόρκη, την Hugo Gallery, προς τιμήν του Φρανσουά Ουγκώ.
Αυτήν ήταν και η αρχή του μεγάλου γκαλερίστα που διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό τον ρου της παγκόσμιας εικαστικής Τέχνης. Οτιδήποτε είχε σχέση με τέχνη και Νέα Υόρκη έφερε την υπογραφή του Ιόλα. Μεγάλοι Ευρωπαίοι σουρεαλιστές καλλιτέχνες, όπως ο René Magritte, ο Max Ernst, ο Giorgio de Chirico και ο Victor Brauner, ξεκινούν να εκθέτουν τα έργα τους στην γκαλερί του Ιόλα.
Είναι αυτός που τυχαία ανακαλύπτει το σπουδαίο ταλέντο του Άντι Γουόρχολ, του μέχρι πρότινος νεαρού αγοριού που περνούσε καθημερινά με το κολατσιό του απέναντι από την γκαλερί του για να πάει να εργαστεί σε εργοστάσιο παπουτσιών. Η καλλιτεχνική αυτή συνεργασία έμελλε να αλλάξει ουσιαστικά τη ροή των πραγμάτων στο ποπ αρτ κίνημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Τη δεκαετία του 1960 ο Ιόλας καταφέρνει πλέον και βρίσκεται στην κορυφή. Υπό την επωνυμία Alexander Iolas Inc έχει κατασκευάσει ένα «δίκτυο» από αίθουσες τέχνης-δορυφόρους μιας κεντρικής γκαλερί, σε Γενεύη, Παρίσι, Μιλάνο, Ζυρίχη, Μαδρίτη και Ρώμη, μέσω των οποίων φέρνει στο παγκόσμιο προσκήνιο Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Χατζηκυριάκος Γκίκας, ο Βαγής, ο Μόραλης και Τσαρούχης.
Η επιστροφή στην Ελλάδα
Σε μικρή κιόλας ηλικία, ο νεαρός τότε Κωνσταντίνος Κουτσούδης, είχε ακούσει την γιαγιά τού να του λέει: «Πήγαινε στη Γερμανία ή τη Γαλλία, ποτέ στην Ελλάδα». Μια συμβουλή όμως που δεν κράτησε.
Έτσι, τη δεκαετία του του 1950, αποφασίζει να περνάει πλέον όλο και περισσότερο χρόνο στην Αθήνα, όπου και γνωρίζει τον Πικιώνη στον οποίον ανέθεσε να του κτίσει ένα σπίτι σε μια τοποθεσία που είχε εντοπίσει ανάμεσα σε αμπελώνες στην Αγία Παρασκευή. Αρχικά κατασκευάζει έναν μικρό χώρο για να μεταφέρει κάποια έργα από το εξωτερικό και σιγά σιγά ολοκληρώνεται το γνωστό Μέγαρο.
Στη βίλα πλέον, την οποία διακοσμεί με σπάνια αντικείμενα διαφόρων πολιτισμών, ξεκινά να φιλοξενεί σημαντικές προσωπικότητες της διεθνής σκηνής.
Στενός φίλος του Κ. Καραμανλή, της Μερκούρη, του Κακογιάνη, του Τάχτση. Δεν έκρυψε ποτέ πως ήταν ομοφυλόφιλος και δεν δίσταζε ανοιχτά να λέει πως «οι Έλληνες είναι οι καλύτεροι εραστές».
Η αρχή του τέλους
Στο μεταξύ, η φήμη του άγνωστου μέχρι τότε στο ελληνικό κοινό Ιόλα, έχει ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς, μέσω των δημοσιευμάτων στον Τύπο, τα οποία μιλούσαν για τα περίφημα πάρτι χλιδής στην βίλα της Αγίας Παρασκευής. Ο Ζάχος Χατζηφωτίου άρχισε να προβάλλει στον «Ταχυδρόμο», τα πάρτι του, δημιουργώντας έναν μύθο γύρω από το όνομα του ανθρώπου που εμφανιζόταν εκκεντρικά ντυμένος στις εν λόγω φιέστες.
Βίλα Ιόλα, Ταξίδι στον Χώρο και Χρόνο (video – ντοκιμαντέρ)
Το 1983, δύο χρόνια μόνο από την εκλογή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, είναι η χρονιά της μεγάλης «πτώσης». Φανερά δυσαρεστημένος με την ελληνική πραγματικότητα, παραχωρεί μια συνέντευξη στο περιοδικό «Γυναίκα» και στην δημοσιογράφο Όλγα Μπακομάρου, η οποία περνά μέρες στη βίλα του, και η οποία μένει στα χρονικά.
«Ο σάπιος Ιόλας και η σαπίλα των άλλων», «Υψηλή σαπίλα: Ασέλγειες και ναρκωτικά», «Καλός κόσμος και υπόκοσμος στην αγκαλιά του Ιόλα», «Γνωστοί Αθηναίοι σε όργια του Ιόλα. Παραπέμπονται για πορνεία – παιδεραστία». Αυτοί ήταν ορισμένοι μόνο τίτλοι των εφημερίδων την εποχής.
Σε μια καυστική συνέντευξη, ο Ιόλας δεν διστάζει να μιλήσει απαξιωτικά για όλους. Από τον Τσαρούχη, με τον οποίον είχαν ήδη διαταραχθεί οι σχέσεις τους, και τη Μελίνα, μέχρι την Αλλαγή του Ανδρέα Παπανδρέου και τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σε αυτή τη συνέντευξη είναι που διατυπώσει και την περίφημη δήλωση «θα ήταν καλύτερο απ’ όλους αυτούς να μας κυβερνήσει η… φτερού!»
Η κοινή γνώμη εξαγριώθηκε, με τον Τύπο της εποχής να πρωτοστατεί στον διασυρμό του. Το 1984, οι κατηγορίες πρώην υπαλλήλου του με το ψευδώνυμο «Μαρία Κάλλας», ο οποίος φέρεται να ήθελε να τον εκδικηθεί επειδή ο Ιόλας στάματησε τη συνεργασία τους, για παιδεραστία, αρχαιοκαπηλία και χρήση ναρκωτικών, παίρνουν διαστάσεις σκανδάλου.
Η υπόθεση έφτασε ως τη δικαιοσύνη και απασχόλησε και τον διεθνή Τύπο. Στο εξωτερικό υπήρξε προσπάθεια υπεράσπισής του, με πρωτοβουλία του Κώστα Γαβρά, την οποία συνυπέγραψαν πολλές διεθνείς προσωπικότητες, ανάμεσά τους και ο Φρανσουά Μιτεράν.
Η Ελλάδα βάζει στο περιθώριο τον Ιόλα περίπου την ίδια εποχή που η Γαλλική Δημοκρατία τον τιμούσε με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής.
Η δικαίωση έρχεται περίπου πέντε μήνες πριν τον θάνατό του. Καθώς το κατηγορητήριο δεν ευσταθεί και ο Ιόλας δεν πάει ποτέ σε δίκη. Ο ανακριτής κλείνει την υπόθεση και τον συμβουλεύει να «καθαρίσει» το όνομα του στον Τύπο.
Διαβάστε επίσης:
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
