Απρίλης | Κριτική της ταινίας

Απρίλης | Κριτική της ταινίας Δραματική ταινία, γεωργιανής παραγωγής του 2024, σε σκηνοθεσία Ντέα Κουλουμπεγασβίλι, με τους Ία Σουκιτασβίλι, Κάκα Κιντσουρασβίλι, Μεράμπ Νινίτζε, Σάντρο Καλαντάτζε, Άννα Νικολόβα κα.

Σκληρό δράμα, κοφτερό σαν μαχαίρι, μία επώδυνη κινηματογραφική εμπειρία, που δεν χαρίζεται ούτε στιγμή στον θεατή, από τον οποίο απαιτεί να θυσιάσει τη βολή του, με την απροσπέλαστη φιλμική του γλώσσα, υφαίνοντας έναν οδυνηρό ρεαλισμό με υπερφυσικά στοιχεία και αναδεικνύοντας έναν κόσμο που δεν μπορεί να επουλώσει τα τραύματά του.

Η νεαρά Γεωργιανή σκηνοθέτιδα Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι, έπειτα από το πολλά υποσχόμενο και πολυβραβευμένο ντεμπούτο της το 2020 με το «Beginning», στη δεύτερη ταινία της, που προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βενετίας και κέρδισε το Ειδικό βραβείο της Επιτροπής, παραδίδει ένα συνταρακτικό πορτρέτο μιας γυναίκας που θεωρεί χρέος της να κάνει αυτό που θεωρεί ηθικά σωστό, κόντρα σε νόμους και στερεότυπα.

Μια γέννα σε ένα επαρχιακό νοσοκομείο δεν θα εξελιχθεί καλά. Το μωρό θα γεννηθεί νεκρό και ο πατέρας του θα ρίξει τις ευθύνες στη μαιευτήρα της βάρδιας, κατηγορώντας την ότι εκτός των άλλων κάνει εκτρώσεις σε γυναίκες στα γειτονικά φτωχικά χωριά. Θα αρχίσουν έρευνες στο νοσοκομείο αλλά εκείνη θα συνεχίσει να βοηθά τις γυναίκες που βρίσκονται στο περιθώριο και την έχουν ανάγκη, προσφέροντας μυστικά αμβλώσεων και χάπια αντισύλληψης.

Η ηρωίδα, μοιάζει να κουβαλάει στους ώμους της το βάρος καταπίεσης αιώνων και να αντιδρά με τη συμπαράσταση της σε γυναίκες εγκλωβισμένες σε έναν κόσμο που το σώμα τους θεωρείται εργαλείο αναπαραγωγής, υποταγής και απόλαυσης – για τους άνδρες.

Αφηγηματικά η Κουλουμπεγκασβίλι επικεντρώνεται στην ηρωίδα της, η κάμερα γίνεται η ματιά της ή την ακολουθεί κατά πόδας, ενώ τα πλάνα της δεν έχουν χρονικούς περιορισμούς, καθώς οι σιωπές και η αίσθηση αβεβαιότητας κυριαρχούν. Η Νίνα, είναι μία γυναίκα που δεν προσπαθεί να ισορροπήσει και αφήνεται στην πηγαία ανάγκη της για ηθική και μία απόγνωση, που φαίνεται ως ο μαγνήτης όλων των δεινών που έχουν υποστεί οι γυναίκες. Πολλά πλάνα τής φύσης και της ομορφιάς τής άνοιξης εναλλάσσονται με σκηνές ρεαλιστικής σκληρότητας, όπως αυτής της έκτρωσης σε ένα σπίτι, που διαδραματίζεται σχεδόν σε αληθινό χρόνο.

Για την Κουλουμπεγκασβίλι ο πυρήνας της ταινίας βρίσκεται στο γυναικείο σώμα, το οποίο ορίζεται από τους νόμους που έχουν επιβάλει οι άνδρες, ανάλογα με τις διαθέσεις τους, αγνοώντας πλήρως και τις στοιχειώδεις ανάγκες του άλλου φύλλου.

Σημαντική και η συμβολή της μουσικής του Μάθιου Χέμπερτ, που δημιουργεί έναν ηχητικό καμβά, με τον παράξενο τονισμό της να υπογραμμίζει την υπαρξιακή αγωνία της ηρωίδας.

Προσοχή, όμως, η ταινία δεν απευθύνεται σε ένα κοινό που πάει σινεμά για να διασκεδάσει – ούτε καν για να προβληματιστεί, βλέποντας ένα δράμα. Έχει μία τιμωριτική διάθεση απέναντι στο κοινό, λες και το βλέπει ως συνένοχο για τη θέση της γυναίκας, δίνοντας ταυτόχρονα μία φιλοσοφική διάσταση που δεν είναι φιλική προς τον θεατή. Και εν τέλει, ο φορμαλισμός της σκηνοθέτιδας, αλλά και μία δόση στόμφου, που τη διακατέχει, θα ρίξουν το τελικό αποτέλεσμα, χωρίς, ωστόσο, να χάνει το φιλμ την αξία μίας κινηματογραφικής εμπειρίας.

Να δημιουργήσει το ψυχογράφημα μίας ετοιμόρροπης και αποφασισμένης γυναίκας σε μία υποκριτική και οπισθοδρομική κοινωνία, έχοντας ως βασικό ατού την ερμηνεία της Ία Σουκιτασβίλι, η οποία καταφέρνει να αναδείξει την κραυγή αγωνίας και την εσωτερική της ένταση, χαμηλόφωνα, τρομαχτικά ψιθυριστά.

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Μια μαιευτήρας σε επαρχιακό νοσοκομείο, η Νίνα, κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά της, όταν οι γονείς ενός βρέφους, που πεθαίνει στη γέννα, την κατηγορούν για αμέλεια. Ωστόσο, υπάρχει και ο κίνδυνος να αποκαλυφθεί ότι κάνει και παράνομες εκτρώσεις, σε φτωχές γυναίκες που ζητούν τη βοήθειά της.

ΑΠΕ ΜΠΕ | Κριτική ταινίας:  Χάρης Αναγνωστάκης