Blade Runner | κριτική ταινιών

Το Μπλέιντ Ράνερ (1982) | Blade Runner είναι ταινία αναφοράς στο χώρο του κινηματογράφου στην επιστημονική φαντασία. Αυτό το μελλοντολογικό φιλμ νουάρ απέδειξε ότι αντέχει στον χρόνο λόγω της ποιότητας του. Πολυεπίπεδη ταινία ή όποια εντός μιας ιστορίας επιστημονικής φαντασίας με αστυνομική πλοκή παρουσιάζει φιλοσοφική προβληματική υπαρξιακης φύσεως.

Ολα τα παραπάνω είναι δοσμένα μέσα από το πρίσμα του φουτουρισμου που όμως συνδυάζεται με εκθαμβωτική ατμόσφαιρα του μέλλοντος όσο και με διάχυτη παράνοια.
Το μυστικό της καλλιτεχνικής αυτής ταινίας είναι το ότι πέραν της υπέρτατης οπτικης δυναμικής που παρουσιάζει εξελίσσονται παράλληλα θέματα χωρίς όμως να υπερκαλυπτουν το ένα το άλλο.

Los Angeles 2019 

Σε ένα βροχερό και σκοτεινό Los Angeles κυριευμενο από τεράστιους ουρανοξύστες, πολυεθνικές, διαφημίσεις και με έντονο το ασιατικό στοιχείο, μονάδες αστυνομιας γνωστοί και ως blade runners εντοπίζουν και εξολοθρευουν γενετικά εξελιγμένους οργανισμούς (ρεπλικες) οι οποίοι χρησιμοποιούνται στον αποικισμο άλλων πλανητών προς διεκπεραίωση υπερανθρωπων όσο και άκρως επικίνδυνων αποστολών.

Λόγω της ομοιότητας με τους ανθρώπους ο εντοπισμός τους πραγματοποιείται μέσω τεστ το οποίο εστιάζει στην αντίδραση του οργανισμού στο ψέμα.

Ο ήρωας της ταινίας Deckard (Ford) πρέπει να εντοπίσει 4 ρεπλικες οι οποίες μετά από μια αιματηρή εξέγερση σε μια αποικία έφθασαν στην Γη με σκοπό την επίσκεψη στους χώρους της κατασκευαστριας εταιρειας.

Κατασκευασμενες με διάρκεια ζωής τεσσάρων ετών οι ρεπλικες έχουν εμφυτευμενες αναμνήσεις έτσι ώστε οι ίδιες να αισθάνονται άνθρωπινα αλλά να μην μπορούν να αναπτύξουν υπαρξιακη συνείδηση στην σύντομη αυτή χρονική περίοδο.

Ο Deckard όμως θα αναπτύξει σχέση με μια ρεπλικα την Rachel (Young) η οποία αγνοεί και η ίδια την πραγματική της ταυτότητα θα συνειδητοποιησει όμως στην πορεία αλλά και θα αποδεχτεί την νέα για αυτήν πραγματικότητα.

Αρχηγός της ομάδας των στασιαστων είναι ο Batty που έχει όμως έχει συνείδηση της ύπαρξης του και θα συναντήσει τελικά τον ίδιο τον δημιουργό του (Tyrrell) με σκοπό την αλλαγή της ζωής του σε βιολογικό επίπεδο μέσω της επιμήκυνσης της διάρκειας ζωής.

Λόγω της ανικανότητας του ίδιου του δημιουργού-πατέρα να πραγματοποιήσει την απαίτηση του ασώτου (πλέον) υιού η ταινία κάνει σαφής αναφορά σε Νιτσαικη προβληματική με αναγωγή του έργου σε φιλοσοφικό επίπεδο.

Η αντίστροφη μέτρηση για την αναμέτρηση των ηρώων της ταινίας έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί μέσω μιας πράξης αλτρουισμου λόγω της υπαρξιακης πλέον βελτίωσης του Batty που θα εκφραστεί πλέον μέσα από έναν μονόλογο για την ύπαρξη εντός του χρόνου.

Παραγωγή

Η Warner ανέβασε κατά πολύ το Budget για εκείνη την εποχή έτσι ώστε να μπορέσει να απεικονίσει το υπερδομημενο περιβάλλον όσο πιο πίστα αλλά και ρεαλιστικά μπορούσε.
Σε αυτό αρχικά συνέβαλε ο ίδιος ο σκηνοθέτης με τις αρχικές επιρροές που είχε.
Βασισμένος στο The Long Tomorrow του Dan o Bannon με εικονογραφηση από τον Moebius ο Scott είχε εικόνα του πως έπρεπε να προβάλει το μέλλον μέσω του ρετροφουτουρισμου, κινήματος δηλαδή που συνδυάζει παρακμιακη υπερτεχνολογια με στοιχεία και αντικείμενα παρελθόντος που σκοπό έχει την ταυτόχρονη αίσθηση του θεατή ότι βρίσκεται σε ένα περιβάλλον οικείο και πραγματικό που όμως είναι απόκοσμο όσο και τεχνολογικά προηγμένο.

Για να το πετύχει αυτό έφερε έναν Industrial futurist τον Syd Mead ο οποίος σχεδίασε με λεπτομέρεια την εικόνα και το ύφος τόσο της μεγαλούπολης όπως και του διαμερίσματος του ήρωα. Η πρόταση που έκανε στον Moebius δεν έγινε αποδεκτή από τον γνωστό δημιουργό λόγω εμπλοκής του στο TRON (κατι που ο Moebius αργότερα μετάνιωσε).

Τα εντυπωσιακά ειδικά εφέ της ταινίας έγιναν από τον Douglas Trumbull τον Richard Yurichich και τον David Dryer οι οποίοι ήταν ειδικοί στις μινιατούρες, σε φωτογραφικά εφέ και σε μακέτες όπως και σε μοντέλα μεγάλων αντικειμένων. Οι ίδιοι είχαν εμπλοκή τόσο στο Close encounters of third kind όσο και στο Star trek the motion picture.

Τα Matte paintings έχουν γίνει από τον Matthew Yurichich μαζί με τον Rocco Jiofre τεχνική δηλαδή ζωγραφικής επί της εικόνας της ταινίας η και πραγματικών κτιρίων με σκοπό την απεικόνιση πρόσθετου μοτίβου προς επίτευξη οπτικης μεγαλοπρεπειας.

Γυρισμένο σε πραγματικές τοποθεσίες στο Los Angeles η οποίες είναι αρχιτεκτονικα σημεία αναφοράς όπως το Union Station (αρχηγείο της αστυνομιας) το Ennis House (art deco έπαυλη από τον Frank Loyd Wright του 1922 η οποία είναι το διαμέρισμα του ήρωα) το Bradbury Building (η οικία του γενετικού σχεδιαστή) αλλά και το 2nd Street Tunnel, η ταινια φέρνει αυτό το ύφος αυθεντικοτητας της California σε μετάμοντέρνο όμως υφος.

Το μεγαλύτερο όμως μέρος της είναι γυρισμένο στο studio της Warner στο Burbank στο κομμάτι της λεγόμενης New York Street το οποίο μεταμορφωθηκε για τις ανάγκες της ταινίας.

Αν και ξεκινάει σε ένα μετάβιομηχανικο και τεχνολογικά εξελιγμένο περιβάλλον σε αποσύνθεση αργότερα η ταινία περνάει σε μια πιο ονειρική διάσταση μέσω του κτιρίου στο οποίο διαμένει ο Sébastien και στο οποίο θα γίνει και η κλιμάκωση της ταινία

Κείμενο Παναγιώτης Τουρατζώφ