ΕΛΕΝΗ του Ευριπίδη από το ΚθβΕ – κριτικής της παράστασης που είδαμε στο 8ο φεστιβάλ Δάσους
Ανατρεπτική και διφορούμενη, πολύρρυθμος και πολύτροπος, ευφρόσυνη και δυναμική, φιλοσοφική και στοχαστική, η τραγωδία «Ελένη», του ποιητή Ευριπίδη, όπως σχεδιάστηκε και εμπλουτίστηκε στους βηματισμούς της. Συστήθηκε ως -νέα- παράσταση -παραγωγή του ΚθβΕ, ενταγμένη και στο πρόγραμμα του 8ου φεστιβάλ Δάσους του ΚθβΕ.
Ο ποιητής Ευριπίδης χαρακτηρίστηκε ως «από σκηνής φιλόσοφος». Στα έργα του εξετάζει από πολλές πλευρές τα πάθη και τα δεινά, κρίνοντας θεούς και ανθρώπους. Προεκτείνοντας τους πυρήνες των μύθων στην ρεαλιστική όψη του παρόντος διανύσματος της εποχής του και στο μετείκασμα προβολής στο στίγμα του μέλλοντος χρόνου και στην κρίση των γενεών που θα ακολουθήσουν, οραματίζεται την αθανασία των έργων, κρυσταλλώνοντας στην τέχνη του θεάτρου, συμβολικές θεματικές και χειρονομίες. Τα έργα του είναι πλήρη νοημάτων και διαγκωνίζονται στην αιχμή διττών Λόγων να ορίσουν το Δίκαιο στην διάσταση θεωρίας και πράξης. Στα μοτίβα, στα τεχνάσματα και στην φιλοσοφία του, φιλτράρεται η ασταθής εποχή, στο μετέωρο βήμα εξέλιξης ή αφανισμού της Πόλης-Κράτους και της μεταλλαγής και έκπτωσης του αξιακού συστήματος και των αρχών του Δημοκρατικού πολιτεύματος.
Η παράσταση που παρακολουθήσαμε για δεύτερη φορά φέτος -προηγήθηκε η περυσινή εκδοχή μια απόπειρα που ανέκοψαν οι συνθήκες της πανδημικής λοιμικής κρίσης- είχε ρυθμό και κίνηση. Όλοι οι ρόλοι είχαν λόγο και θέση καθώς και οι μουσικοί της παράστασης είχαν χώρο και βήμα στην σκηνή. Τα βήματα των αντιπαραθέσεων ήταν ομαδικά (Χορός- πρόσωπα) αλλά χαρτογραφήθηκαν και ως εναγκαλισμός για δύο πρόσωπα-δυνάμεις (πρωταγωνιστές- δευτεραγωνιστές- Χορός).
Η εξέλιξη της δράσης, άνοιξε κύκλους ερωτήσεων πάνω στα βαθιά νοήματα του έργου, όπως αναδείχθηκαν από την ζωντανή και ρέουσα γλώσσα της μετάφρασης. Οι σκέψεις (ενδόμυχες και φανερές) έγιναν λόγια και εκφραστικές συνομιλίες στα χείλη των ηθοποιών στα χορευτικά τους -απομυθοποιητικά- αναμετρήματα υπό τους ήχους και τους ρυθμούς της μουσικής που παρακολούθησε διακριτικά τις διακυμάνσεις της ψυχικής διάθεσης.
Νόστος, πόλεμος, πίστη, όρκοι, τιμές, ανδρεία, μεταβολή της τύχης, μοίρα, βία, Νόμοι και Δίκαιο, ελευθερία, αξιώματα, δημόσιος λόγος και ιδιωτική ζωή, ευτυχία, πειθώ, σύνεση, υποταγή, ένστικτα, πάθη και συγκρούσεις, επιθυμία, πλάνη και εξαπάτηση, ψευδαίσθηση και πραγματικότητα, περιπλάνηση και περιπέτεια, εθιμικές-πολιτισμικές κρίσεις και συγκρίσεις, δεινά και φόβοι, ελπίδες, συμπάθεια και εύνοια -των θεών-, ήρωες και αντιήρωες, τόλμη, τεχνάσματα και προσωπεία, όλα εννοηματώθηκαν και ενσωματώθηκαν στις φιγούρες, στην πλοκή και προοικονομία του έργου σε μια μεστή παράσταση.
Οι ηθοποιοί υποστήριξαν με σθένος την ειρωνική αμφισημία του έργου. Στις πολλαπλές θεατρικές τεχνικές τους -όψεις ειδών- ανέδειξαν το μεταίχμιο πάτημα μεταξύ κωμικού και τραγικού, αφήνοντας να αναδυθεί το γέλιο της κάθαρσης και της συμπόνιας. Με χειρονομίες, γκριμάτσες, φωνές, μουσικές και κινήσεις, ανασύροντας συμπεριφορές σε μια πλούσια γκάμα εύπλαστων αισθημάτων, έγιναν πτυχές- σώματα γήινων- συμπαγών χρωματισμών και νεφέλες νερένιων- ρευστών αποχρώσεων. Έκαναν απτή και ορατή την σύγκρουση και σύγκλιση φύλων, τάξεων, αξιωμάτων, πολιτισμών, στο κριτικό κοινωνικοπολιτικό και φιλοσοφικό θεώρημα του αρχαίου ποιητή, όπως απεικονίστηκε ως αγώνισμα στο κάτοπτρο του θεάτρου.
Η παράσταση έκλεισε ανάλαφρα τον κύκλο της στην αίσια έκβαση των πόθων, κατά την δίκαιη τάξη, με την επικουρία των «από μηχανής» Διοσκούρων (Κάστωρ και Πολυδεύκης), να ορίζουν την γραμμή του Δικαίου των θεών, προοιωνίζοντας λοξά και το μέλλον της Ελένης και την τύχη του Μενελάου. Κρατώντας μπαλόνια, έριξαν το βλέμμα τους και στα εναπομείναντα πρόσωπα, καταπραΰνοντας το μένος του Βασιλιά Θεοκλύμενου, κατανοώντας και τον αγώνα του Αγγελιοφόρου-ναύτη να κρατηθεί ζωντανός και να αναδιηγηθεί τα φοβερά τεκταινόμενα στο πλοίο της φυγής των Ελλήνων, ανταμείβοντάς τους με ένα ζαχαρωτό -μαλλί της γριάς- βγαλμένο από τις εικόνες των μακρινών πανηγυριών της ηλικίας των παιδικών χρόνων.
Και ναι με αυτές τις σκέψεις στις 15/7/2022, προσυπογράφουμε και τα όσα γράψαμε πέρυσι στις 7/7/2021 στο περσινό κριτικό μας σημείωμα .
ΕΛΕΝΗ του Ευριπίδη | κριτική της παράστασης Αγγελα Μάντζιου
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
