Η Αστυνομία της μνήμης | Γιόκο Ογκάουα

μτφ: Χίλντα Παπαδημητρίου

 

Πώς θα ήταν η ζωή χωρίς τη μνήμη; Πώς θα λειτουργούσε ο κόσμος μας αν μέρα τη μέρα εξαφανίζονταν ένα καπέλο, μια κορδέλα, ένα πουλί, ένα τριαντάφυλλο, κάποιο φρούτο; Αν όχι μόνο έπαυαν να υπάρχουν γύρω μας αλλά και στο μυαλό μας, έστω σαν ανάμνηση; Τι θα γινόταν εάν σταδιακά χανότανε και τα γραπτά και μαζί τους και η ικανότητα γραφής τους;
 

Η Αστυνομία της μνήμης της Ογκάουα συνθέτει αυτό ακριβώς το σκηνικό σε ένα νησί χωρίς όνομα, αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο. Διάφορα πράγματα χάνονται το ένα μετά το άλλο, αποφασίζεται να εξαφανιστούν από τη ζωή των ανθρώπων και όλοι οφείλουν να τα ξεχάσουν για πάντα. Όσοι δεν συμμορφώνονται κινδυνεύουν να συλληφθούν από την αστυνομία της μνήμης.
 

Η ηρωίδα, η οποία επίσης δεν κατονομάζεται, ζει μόνη της στο πατρικό της και είναι μια νεαρή μυθιστοριογράφος που έχει χάσει τον πατέρα της και τη γλύπτρια μητέρα της, την οποία εξαφάνισε η αστυνομία της μνήμης. Όταν ο επιμελητής των βιβλίων της κινδυνεύει να συλληφθεί επειδή δεν μπορεί να απαλλαγεί από τις αναμνήσεις του, η νεαρή συγγραφέας τον κρύβει σε ένα μυστικό δωμάτιο του σπιτιού της, με τη βοήθεια του Γέρου, ενός ηλικιωμένου άντρα που αποτελεί πια τη μοναδική της οικογένεια. Σταδιακά οι εξαφανίσεις γίνονται πιο εντατικές και βίαιες, με την αστυνομία της μνήμης να απαγορεύει τα βιβλία και τον ερχομό της άνοιξης.
 

Το βιβλίο γράφτηκε το 1994 αλλά κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 2020 στα ελληνικά, σε μετάφραση της Χίλντα Παπαδημητρίου. Η Ογκάουα, μέσω του μεταφραστή της έχει εκφράσει την έκπληξή της για τις πολιτικές αιχμές που ανακάλυψαν οι κριτικοί και το κοινό σε αυτό το δυστοπικό έργο. Η συγγραφέας σε πολλές συνεντεύξεις της έχει δηλώσει θαυμάστρια του Κάφκα, του Πολ Όστερ αλλά και του Ημερολογίου της Άννα Φρανκ. Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα αποτελεί για την ίδια έναν φόρο τιμής στην Άννα Φρανκ, ενώ ο σημερινός αναγνώστης βρίσκει πολλές ομοιότητες με τον σύγχρονο κόσμο, όπως το τσουνάμι και τον αιώνιο χειμώνα που μπορεί να προκαλέσει η κλιματική αλλαγή.
 

Το βιβλίο διακατέχει μια παγερή ατμόσφαιρα που μέσα στο ψύχος της περικλείει τον ανέκφραστο τρόμο στον οποίο εκτυλίσσεται η πλοκή και γίνεται, λόγω των καταστάσεων που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα , πιο επίκαιρο και από τη στιγμή που γράφτηκε, με πολλαπλές ομοιότητες και στοιχεία από το 1984 του Τζορτζ  Όργουελ, το Φαρενάϊτ 451 του Ρέι Μπράντμπερι και το Εκατό Χρόνια Μοναξιά του Γκαμπριέλ Γκαρθία Μάρκες.

Ατμοσφαιρικό, με γοητευτικές αέρινες περιγραφές σε λιτή γραφή αλλά και με πλοκή που διαρκώς εξελίσσεται, προκαλώντας την αγωνία και την περιέργεια του αναγνώστη για την έκβασή της, προκαλεί το συναίσθημα με τη μη έντονα εκφρασμένη ύπαρξή του διαμέσου της δυνατής εικονοποιίας και των ανατροπών.
 

Η Γιόκο Ογκάουα είναι μια από τις σημαντικότερες σύγχρονες συγγραφείς της

Ιαπωνίας κι έχει τιμηθεί με όλα τα σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία της χώρας της.

Στα ελληνικά κυκλοφορούν το Άρωμα Πάγου, το Ξενοδοχείο Ίρις και το Παράμεσος

σε μετάφραση από τα ιαπωνικά του Παναγιώτη Ευαγγελίδη.

 

«…Όταν το φως χαθεί, ξεχνιέται αμέσως, και δύσκολα μπορείς να πιστέψεις ότι το είδες μια στιγμή νωρίτερα. Είναι όλα ψευδαισθήσεις…»

 

Μαρία Ψωμά Πετρίδου