getaway

Ήτανε Δυο Φυγάδες (1972)

The Getaway
★★★★
Δράσης, Θρίλερ

123'

ΗΠΑ

English • Spanish

Ο Ντοκ ΜακΚόι, με τη βοήθεια του πολιτικά διεφθαρμένου Τζακ Μπενιόν, βγαίνει από τη φυλακή με εγγύηση, με τη μεσολάβηση της όμορφης γυναίκας του Ντοκ, της Κάρολ. Για να μπορέσει να ξεπληρώσει το χρέος στον Μπενιόν, πέφτει ξανά στην παρανομία σχεδιάζοντας ληστεία σε τράπεζα. Αλλά η ληστεία αποδεικνύεται ένα παιχνίδι προδοσίας, και το ζευγάρι βρίσκεται στο κυνήγι καθοδόν για το Ελ Πάσο.

Sam Peckinpah

Walter Hill • Jim Thompson

Quincy Jones

Steve McQueen • Ali MacGraw • Ben Johnson • Sally Struthers • Slim Pickens • Al Lettieri • Richard Bright • Jack Dodson

getaway

Σχόλια/Κριτική


Όταν ο Peckinpah είδε πρώτη φορά την ταινία του, δεν του άρεσε αν και το σενάριο του Walter Hill ήταν βασισμένο κατά τα δύο τρίτα στο ομώνυμο βιβλίο του Jim Thompson. Ο λόγος όμως δεν ήταν αυτός αλλά η εμπλοκή του Star της ταινίας Steve McQueen στο τελικό αποτέλεσμα. Ο Peckinpah δεν είχε την ελευθερία που είχε στην Άγρια Συμμορία η στα Αδέσποτα σκυλιά. Ούτε τον μουσικό Jerry Fielding δεν μπόρεσε να κρατήσει αφού το μουσικό θέμα που δημιούργησε δεν άρεσε στους παραγωγούς για αυτό και έφεραν τον Quincy Jones ο οποίος όμως δημιούργησε ένα υπέροχο Love theme. Ο Peckinpah είχε δηλώσει ότι δεν ήταν δική του ταινία. Ο σκηνοθέτης όμως δεν έχει δίκιο δεν είναι από τις πιο προσωπικές του όμως το ύφος η δεξιοτεχνία στις σκηνές δράσεις καθώς και η σχέση των ανθρώπων φέρουν την υπογραφή του. Ο McQueen παίζει τον Doc McCoy έναν άνδρα (με αρκετές ομοιότητες με τους ήρωες των western του Peckinpah) ο οποίος είναι εκτός εποχής και προσπαθεί να διεκδικήσει την δική του (έστω και εγκληματική) ατομική ηθική σε ένα κόσμο που η ύπαρξη των μηχανών αλλά και των απρόσωπων θεσμών είναι δεδομένη. (Προσέξτε την σκηνή με τους αργαλειούς.) Ο Doc θα αποφυλακιστεί στην μέση της ποινής του, ή όποια όμως του έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα ανικανότητας τόσο σωματικό όσο και ψυχολογικό λόγω της (κοινωνικής) ανωνυμίας που του προσφέρει. Η προσαρμογή στους κανόνες της φυλακής είναι το μέσο για την επιβίωση εντός μιας βίαιης όσο και απρόσωπης κοινωνίας όμως η υιοθέτηση αυτής της συμπεριφοράς θα τον κάνουν να παραβεί τις ίδιες του τις προσωπικές αρχές. Η γυναίκα του, Carol (Mac Graw), εν άγνοια του γοητεύει έναν κρατικό ανώτατο υπάλληλο (Johnson) και επιτυγχάνει την αποφυλάκιση του έναντι υλοποίησης ληστείας σε τράπεζα μικρής πόλης του Texas. Κατά την διάρκεια της ληστείας σκοτώνεται φρουρός αλλά ο Doc και οι συνεργάτες (Letieri & Hoskins) διαφεύγουν. Η ανακάλυψη της απιστίας της γυναίκας του προς εκπλήρωση της αποφυλάκισης θα δημιουργήσει ένταση καθώς και καχυποψία στην σχέση του ζευγαριού. Καταδιωκόμενοι από τον νόμο αλλά και από τον πρώην συνεργάτη καταφεύγουν ακόμη και σε όχημα απορριμμάτων ενώ η σχέση τους θα αποκατασταθεί εντός δωματίου ξενοδοχείου στο οποίο όμως θα γίνει και το τελικό ξεκαθάρισμα με τους άντρες του διεφθαρμένου πολιτικού καθώς και με τον επικίνδυνο πρώην συνεργάτη τον Rudy (Lettieri). Το ηλιόλουστο Μεξικό είναι πλέον μονόδρομος. Αισιόδοξο το τέλος του Getaway με την φυγή των ηρώων στο Mexico να τους οδηγεί σε έναν διαφορετικό κόσμο όπου η ζωή δεν είναι τόσο βιαστική όσο στις εξελιγμένες και υπέρ του δέοντος αστικοποιημένες ΗΠΑ. Κάτι δηλαδή σαν την γη της επαγγελίας για τους περιθωριακούς. Ο ηλικιωμένος που τους πουλάει στο τέλος το φορτηγό του μαζί με την σιωπή του αντιμετωπίζεται σαν ίσος προς ίσος με τους ήρωες. Η κριτική του Peckinpah στην συνεχώς εξελισσόμενη κοινωνία είναι παρούσα ακόμα και στο φόντο των τηλεοράσεων που μεταδίδουν ειδήσεις. (Πόλεμος Βιετνάμ Λ. Χ) Ο ίδιος ο συγγραφέας είχε προσληφθεί για το σενάριο αλλά κράτησε το σουρεαλιστικό τέλος στο οποίο το ζευγάρι παίρνει την κατεύθυνση για ένα μυθικό βασίλειο αυτό του El Rey στο οποίο ζουν μόνο κακοποιοί. (αναφέρεται και στο From dusk till down). O McQueen όμως το θεώρησε ακραίο και για αυτό έφερε τον Walter Hill ο οποίος έγραψε και το αισιόδοξο τέλος. Στην κυκλοφορία της ταινίας στην Ισπανία του Franco υπάρχει άλλη μια πρόσθετη σκηνή στην οποία ο Doc επιστρέφει στην φυλακή για να πληρώσει το χρέος του στην κοινωνία και να διδάξει ήθος στους νέους. Η ταινία έχει πολλές εμβληματικές σκηνές όπως αυτή στον σκουπιδότοπο ή στο τρένο με τον εντοπισμό του απατεώνα καθώς και σκηνές δράσης με το σήμα κατατεθέν του σκηνοθέτη δηλαδή το Slow motion ιδιαίτερα στην καταστροφή του περιπολικού. Όπως ο Bogart και η Bacall στο Have and Have not έτσι και εδώ το ζευγάρι των ηρώων ερωτεύτηκε και προχώρησε και στην πραγματική ζωή.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται περίεργα. Σε πολλούς λάτρεις του νουάρ όσο και των pulp αστυνομικών ιστοριών δεν αρέσει το σουρεαλιστικό τέλος του The Getaway. Νομίζω πάντως ότι το τέλος είναι αυτό που κάνει αυτό το μυθιστόρημα ξεχωριστό. ΟΙ ήρωες κατευθύνονται προς το καταφύγιο στο Βασίλειο του El Rey, το οποίο περιγράφεται ως καταφύγιο φυγάδων στο Μεξικό. Το El Rey, που σημαίνει Ο Βασιλιάς στα Ισπανικά, διαθέτει πολυτελή καταλύματα πρώτης κατηγορίας. Στην πραγματικότητα, οι κακοποιοί που πηγαίνουν εκεί καλούνται να πληρώσουν για καταλύματα πρώτης κατηγορίας, επειδή ήθελαν τα πάντα πρώτης τάξης στην προηγούμενη ζωή τους. Ωστόσο, όταν εξαντληθούν τα χρήματά, εξορίζονται σε ένα απομακρυσμένο χωριό. Δεν επιτρέπεται φαγητό έξω από το χωριό. Οι κάτοικοι που εξορίστηκαν από το El Rey επιβιώνουν κανιβαλίζοντας ο ένας τον άλλον. Ως εκ τούτου, τα ζευγάρια που αναζητούν καταφύγιο εκεί συνήθως σκοτώνουν τον άλλο σύντροφο για να εξοικονομήσουν μετρητά. Δηλαδή, εκείνοι που δεν αυτοκτονούν από απόγνωση. Έτσι, εν μέσω πολυτελείας δίπλα στη θάλασσα και απεριόριστων απολαύσεων, όλοι στο El Rey περιμένουν δυστυχώς τον τελικό χαμό τους. Προφανώς, όλα αυτά δεν πρέπει να εκληφθούν κυριολεκτικά. Επειδή πρόκειται για μια ριζική απομάκρυνση από τον ρεαλισμό του υπόλοιπου βιβλίου, πολλοί αναγνώστες με την πάροδο του χρόνου περιφρονούσαν το τέλος. Η αλληγορία αρχίζει πραγματικά πριν το ζευγάρι φτάσει στο El Rey. Αφού σκότωσαν τον Rudi και τη φίλη του (όχι όμως στην ταινία) οι ήρωες τράπηκαν σε φυγή με ένα κλεμμένο ταξί. Αντιμέτωποι με κάποια σύλληψη, διασώζονται από την εγκληματική μητέρα Ma Santis (βασισμένη στη Ma Baker). Ο Ma Santis κρύβει το ζευγάρι πρώτα σε υπόγειους λάκκους όπου ο χώρος δεν είναι μεγαλύτερος από ένα φέρετρο και στη συνέχεια σε σωρό κοπριάς. Όλο αυτό το επεισόδιο είναι ένας συμβολισμός. Οι ήρωες πρέπει να γδυθούν και να βουτήξουν σε ένα λάκκο γεμάτο νερό για να φτάσουν στον καταφύγιο της σπηλιάς. Προφανώς, αυτό αντιπροσωπεύει τον θάνατο και τον τάφο. Στην συνέχεια, αφού ανεβαίνουν από το λάκκο, το ζευγάρι κρύβεται σε χώρο ο οποίος κατά τη διάρκεια της ημέρας γεμίζει με σμήνη μυγών και σκουληκιών. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι αυτό αντιπροσωπεύει ότι, αν και είναι ακόμα τεχνικά ζωντανοί, οι ήρωες είναι πτώματα σε αποσύνθεση. Στη συνέχεια, ο Ma Santis κανονίζει στην Carol και τον Doc να μεταφερθούν στο Μεξικό από έναν καπετάνιο αλιευτικού σκάφους. Ο αριθμός των δολοφόνων αυξάνεται όταν πρέπει να σκοτώσουν το πλήρωμα περιπολικού σκάφους του Λιμενικού Σώματος. Το ταξίδι με το πλοίο αντιπροσωπεύει τη μεταφορά των νεκρών στον ποταμό Αχέροντα στον κάτω κόσμο στην ελληνική μυθολογία. Ο El Ray συμβολίζει τον ίδιο τον διάβολο και το βασίλειό του είναι η ίδια η κόλαση. Για μια ιστορία που είναι ένα συμβατικό μυθιστόρημα εγκληματικότητας μέχρι τα 2/3 της διαδρομής, όλος αυτός ο συμβολισμός και η αλληγορία ήταν δύσκολη για πολλούς αναγνώστες. Πολύ δυνατό Neo Noir αν και το στοιχείο του Neo western κάνει έντονα την εμφάνισή του, επίσης με δυνατές ερμηνείες. Για μια πιο πίστη μεταφορά του βιβλίου αυτή μάλλον πρέπει να ανατεθεί στον David Lynch.

CLASSIC!

Το cityportal σας παρουσιάζει καθημερινά τις ταινίες που παίζουν στην τηλεόραση. Υπάρχουν πληροφορίες, ώρες κανάλια και βαθμολογία για ΟΛΕΣ. Καθημερινά μπορείτε να βλέπετε τις ταινίες για την τρέχουσα ημέρα (Δ/Τ/Τ/Π/Π/Σ/Κ) πατώντας εδώ: Οι σημερινές Ταινίες στην τηλεόραση 

Trailer