*Της Αικατερίνης Χρηστίδη, ειδικής καρδιολόγου
Mυοκαρδίτιδα: Πόσο υψηλός είναι ο κίνδυνος από τον κορωνοϊό και από τον εμβολιασμό κατά της Covid-19;
Γενικά ο κίνδυνος από μια μόλυνση με Covid-19 είναι σε κάθε ηλικιακή ομάδα πολύ υψηλότερος από τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας από το εμβόλιο mRNA κατά της Covid-19. Η μυοκαρδίτιδα που παρατηρείται συχνά σε νέους αθλητές θέτει ξανά και ξανά το ερώτημα: Πόσο επικίνδυνη είναι η λοίμωξη Covid-19 για την καρδιά ακόμη και σε νεότερους ανθρώπους; Ποιος είναι ο κίνδυνος φλεγμονής του καρδιακού μυός (μυοκαρδίτιδας) ή φλεγμονής της μεμβράνης που περιβάλλει την καρδιά (περικαρδίτιδας) μετά από εμβολιασμό με εμβόλιο mRNA;
Ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας από Covid-19 είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές υψηλότερος από τον εμβολιασμό.
Η εμφάνιση μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας που σχετίζεται με τον εμβολιασμό είναι εξαιρετικά σπάνια, ενώ ο κίνδυνος για την υγεία -σε κάθε ηλικιακή ομάδα- από μια λοίμωξη Covid-19 εκτιμάται ως πολύ υψηλότερος από τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας από τον εμβολιασμό κατά της Covid-19 με εμβόλιο mRNA. Συγκεκριμένα, ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας από τη νόσο Covid-19 είναι τουλάχιστον τέσσερις φορές υψηλότερος από τη μυοκαρδίτιδα που σχετίζεται με το εμβόλιο, σύμφωνα με μελέτες από τις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία και το Ισραήλ (1,2,3). Επιπλέον, ο κίνδυνος εμφάνισης άλλων επιπλοκών, όπως αρρυθμίες και καρδιακή προσβολή, καθώς και οξεία νεφρική βλάβη και πνευμονική εμβολή (3,4) είναι σημαντικά υψηλότερος για τα μη εμβολιασμένα άτομα.
Ως εκ τούτου, συνιστάται σε όλους, ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους και σε άτομα που κινδυνεύουν από σοβαρή πορεία Covid-19, να εμβολιαστούν πλήρως ή να ανανεώσουν την εμβολιαστική τους προστασία με αναμνηστική δόση.
Ποια είναι τα τρέχοντα δεδομένα για τη μυοκαρδίτιδα που σχετίζεται με το εμβόλιο κατά της Covid-19;
Η συχνότητα της μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας που προκαλείται από ένα εμβόλιο mRNA είναι κατά μέσο όρο μία έως δέκα περιπτώσεις ανά 100.000 εμβολιασμούς (1). Για την εκτίμηση της κατάστασης κινδύνου είναι πλέον διαθέσιμα δεδομένα από πάνω από 300 εκατομμύρια εμβολιασμούς Covid-19 παγκοσμίως. Έτσι, προκύπτει με αξιοπιστία το συμπέρασμα σχετικά με την αναλογία κινδύνου/οφέλους του εμβολιασμού κατά της Covid-19 με στόχο την αποφυγή σοβαρής εξέλιξης της νόσου και θανάτου από μόλυνση SARS-CoV-2. Ο κίνδυνος σοβαρής οξείας καρδιακής βλάβης είναι προφανώς σημαντικά μεγαλύτερος, όταν κάποιος μολυνθεί με το παθογόνο SARS-CoV-2, παρά όταν εμβολιαστεί με εμβόλιο mRNA για προστασία από Covid-19. Αυτό προκύπτει από μεγάλο αριθμό μελετών, συμπεριλαμβανομένης μιας αξιολόγησης δεδομένων από περίπου 1,7 εκατομμύρια ανθρώπους με και χωρίς εμβολιασμό από το Ισραήλ (3) και μιας μελέτης από τη Μεγάλη Βρετανία με δεδομένα από 38 εκατομμύρια εμβολιασμένους, στις οποίες συγκρίθηκαν οι περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας/περικαρδίτιδας και καρδιακών αρρυθμιών με στοιχεία μόλυνσης από τον SARS-CoV-2 (1).
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας μετά από εμβολιασμό με mRNA είναι παρών, αλλά πολύ χαμηλός. Σύμφωνα με διεθνή δεδομένα (συμπεριλαμβανομένων αυτών του Ισραήλ, των ΗΠΑ, της Ευρώπης), τα κρούσματα εμφανίζονται κυρίως σε άντρες εφήβους και νεαρούς ενήλικες ηλικίας έως 29 ετών, συνήθως μέσα σε λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό με mRNA εμβόλιο και πιο συχνά μετά τη δεύτερη δόση εμβολιασμού. Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενών με μυοκαρδίτιδα/περικαρδίτιδα μετά τον εμβολιασμό με εμβόλια mRNA ανταποκρίνεται καλά σε συντηρητική θεραπεία με ανάπαυση και αισθάνεται καλύτερα ταχύτερα, ακόμη και αν έχει παρατηρηθεί πιο σοβαρή πορεία σε σπάνιες, μεμονωμένες περιπτώσεις. Σε γενικές γραμμές, οι ασθενείς και οι γιατροί/ιατρικό προσωπικό θα πρέπει να προσέχουν για σημάδια μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό κατά της Covid-19.
Ποια είναι τα τυπικά συμπτώματα της μυοκαρδίτιδας;
Δεν υπάρχει κάποιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα μυοκαρδίτιδας. Στην περίπτωση της νόσου Covid-19 τα πρώτα σημάδια μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας χάνονται στα γενικά συμπτώματα της λοίμωξης και δεν οδηγούν σε άμεση συσχέτιση με την καρδιά. Πρέπει να επισκεφτείτε τον καρδιολόγο, εάν τα ακόλουθα συμπτώματα επιμείνουν ή εμφανιστούν ξανά μετά την υποχώρηση των γενικών συμπτωμάτων της λοίμωξης (πυρετός, ζάλη, μυϊκός πόνος, διάρροια):
- δύσπνοια κατά την κόπωση
- ταχυκαρδία ή αίσθημα παλμών της καρδιάς (αρρυθμίες)
- πόνος στο στήθος (ειδικά σε περίπτωση περικαρδίτιδας)
- ανεξήγητη κούραση και εξάντληση
- σωματική αδυναμία
Καθώς τα συμπτώματα αυτά δεν είναι ειδικά, η διάγνωση είναι δύσκολη, κυρίως στην περίπτωση των ήπιων μορφών. Για να διευκρινιστεί η υποψία της νόσου, ο καρδιολόγος προχωρά στη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ) και υπερηχογραφήματος/triplex καρδιάς. Επιπλέον, η ακτινογραφία θώρακος και οι εξετάσεις αίματος για τον υπολογισμό της τροπονίνης είναι σημαντικές. Τέλος, η μαγνητική τομογραφία καρδιάς (CMR) είναι καθοριστική για τη διάγνωση ή τον αποκλεισμό της νόσου.
Σας ενδιαφέρει ⇒ Οι ειδικοί σας απαντούν – συμβουλές και λύσεις
Συμπερασματικά, και με βάση δεδομένα μελετών προκύπτουν τα ακόλουθα ευρήματα, τα οποία επίσης επιβεβαιώνονται επανειλημμένα από επιστήμονες στην πράξη:
- Ο κίνδυνος μυοκαρδίτιδας μετά τον εμβολιασμό με mRNA εμβόλιο είναι παρών, αλλά εξαιρετικά χαμηλός
- Ο κίνδυνος είναι μικρότερος με το εμβόλιο mRNA Pfizer από ό,τι με το Moderna
- Επηρεάζει περισσότερο νέους άνδρες κάτω των 30 ετών από ό,τι γυναίκες (μεγαλύτερος κίνδυνος μεταξύ 15 και 29 ετών)
- Τα συμπτώματα της μυοκαρδίτιδας, κατά κανόνα, εμφανίζονται μέσα σε λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό και συνήθως μετά τη δεύτερη δόση
- Η πορεία της μυοκαρδίτιδας γενικά είναι ήπια με ταχεία ανάρρωση χωρίς επακόλουθες βλάβες
- Ο κίνδυνος για την υγεία από μια λοίμωξη Covid-19 σε κάθε ηλικιακή ομάδα εκτιμάται ότι είναι πολύ υψηλότερος από τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας/περικαρδίτιδας από εμβολιασμό κατά της Covid-19 με εμβόλιο mRNA.
Πηγές:
-
Patone M, Mei XW, Handunnetthi L, et al. Risks of myocarditis, pericarditis, and cardiac arrhythmias associated with COVID-19 vaccination or SARS-CoV-2 infection. Nat Med. 2021;10.1038/s41591-021-01630-0.
-
Simone A, Herald J, Chen A, et al. Acute Myocarditis Following COVID-19 mRNA Vaccination in Adults Aged 18 Years or Older. JAMA Intern Med. 2021;181(12):1668-1670.
-
Barda N, Dagan N, Ben-Shlomo Y, et al. Safety of the BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccine in a Nationwide Setting. N Engl J Med. 2021;385(12):1078-1090.
-
Katsoularis I, Fonseca-Rodríguez O, Farrington P, et al. Risk of acute myocardial infarction and ischaemic stroke following COVID-19 in Sweden: a self-controlled case series and matched cohort study. Lancet. 2021;398(10300):599-607.
INFO!
Αικατερίνη Χρηστίδη
Ειδική Καρδιολόγος
Υπεύθυνη Τμήματος Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς στη Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης
Διαβάστε επίσης: Μαγνητική τομογραφία καρδιάς: Η εξέταση που αποκαλύπτει τα μυστικά της καρδιάς
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
