Σιμόν ντε Μποβουάρ: Το σύμβολο του σύγχρονου φεμινισμού

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ (Simone de Beauvoir) ήταν Γαλλίδα συγγραφέας, φιλόσοφος, διανοούμενη, ακτιβίστρια και φεμινίστρια. Υπήρξε σύντροφος του διάσημου υπαρξιστή φιλοσόφου Ζαν-Πωλ Σαρτρ.Το πολυδιαβασμένο βιβλίο της «Το δεύτερο φύλο» θεωρείται η βίβλος του φεμινισμού.

«Γυναίκες, της οφείλετε τα πάντα». Αυτή ήταν η ιαχή του συγκεντρωμένου πλήθους στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι, στις 14 Απριλίου του 1986, καθώς αποχαιρετούσε τη Σιμόν ντε Μποβουάρ

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ κόρη του Ζορζ Μπερτράντ ντε Μποβουάρ και της Φρανσουάζ Βρασέρ γεννήθηκε στο Παρίσι στις 9 Ιανουαρίου του 1908.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σιμόν ντε Μποβουάρ: Οι αναμνήσεις μιας καθωσπρέπει κόρης

Κατά την παιδική της ηλικία, αποτελούσε υπόδειγμα διαγωγής, καθώς προσαρμοζόταν σε όλες τις επιθυμίες της μητέρας της. Είναι ευσεβής και εκφράζει την επιθυμία της να αφιερωθεί στο Θεό, ωστόσο αυτό αλλάζει εντελώς στην εφηβεία, κατά την οποία αφυπνίζεται μέσα της η επαναστατική της πλευρά.

Σε ηλικία επτά ετών, έγραψε το πρώτο της βιβλίο, «Οι δυστυχίες της Μαργαρίτας», που αριθμούσε 100 σελίδες

Στα 14 της χρόνια έχει πια υπαρξιακές αναζητήσεις, όχι συνηθισμένες για ένα παιδί της ηλικίας της, πράγμα που την οδηγεί στο να διαβάζει αδιάκοπα τα βιβλία του πατέρα της. Οι γονείς της ελέγχουν τα αναγνώσματά της, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που της απαγορεύουν την πρόσβαση σε συγκεκριμένα ράφια στη βιβλιοθήκη.

Σιμόν ντε Μποβουάρ: Η χειραφέτηση και ο Σαρτρ

Σιμόν ντε Μποβουάρ και Ζαν-Πωλ Σαρτρ

Ενάντια στην επιθυμία των γονιών της, η Μποβουάρ σπούδασε Φιλοσοφία και Μαθηματικά και το 1929, σε ηλικία μόλις 21 ετών, πέρασε τις ιδιαίτερα δύσκολες εξετάσεις της agrégation – μόνον έξι γυναίκες είχαν μέχρι τότε επιτύχει στις συγκεκριμένες εξετάσεις – που της εξασφάλιζαν τη δυνατότητα να διδάξει Φιλοσοφία στη δημόσια εκπαίδευση.

Υπήρξε η πρώτη γυναίκα στη Γαλλία που δίδαξε το συγκεκριμένο μάθημα σε λύκειο αρρένων, με συναδέλφους όπως ο Κλοντ Λεβί-Στρος, μετέπειτα κορυφαίος ανθρωπολόγος του 20ού αιώνα. Το 1929, είναι και το έτος που συναντά τον Σαρτρ, επίσης καθηγητή Φιλοσοφίας, τρία χρόνια μεγαλύτερό της.

Δεν παντρεύτηκε ποτέ με τον Σαρτρ, ορκίστηκαν να μη κάνουν παιδιά και έμεναν σε διαφορετικά σπίτια. Η σχέση τους σόκαρε την τότε κοινωνία, καθώς ήταν αρκετά ελεύθερη για εκείνα τα δεδομένα. Ακόμα και για σημερινά είναι…

Τον Ιούλιο του 1929, περπατώντας στους Κήπους του Λουξεμβούργου, η Μποβουάρ και ο Σαρτρ ανακάλυψαν ότι τους ένωνε η ίδια αγάπη για τη φιλοσοφία και τη λογοτεχνία, η φιλοδοξία να διακριθούν για τα βιβλία που θα έγραφαν και η πίστη τους στην ατομική ελευθερία. Αυτή η πίστη τούς ώθησε να δεσμευτούν με το περίφημο «συμβόλαιο», σύμφωνα με το οποίο θα ήταν μαζί διατηρώντας παράλληλες ερωτικές σχέσεις με άλλους, τις οποίες θα συζητούσαν μεταξύ τους.

Διαμένει σε ξενοδοχεία, πίνει αλκοόλ, καπνίζει, ζει τη ζωή της όπως επιθυμούσε, μια ζωή που περιελάμβανε πάντα και τον Σαρτρ

Σιμόν ντε Μποβουάρ: Το… σκανδαλώδες «Δεύτερο φύλο»

Το 1949 εξέδωσε το φιλοσοφικό δοκίμιο «Το δεύτερο φύλο», που την έκανε διάσημη σε όλο τον κόσμο. Η Μποβουάρ ήταν 41 ετών όταν το έγραψε, είχε πληθώρα εμπειριών από την επαφή της με πολλούς ανθρώπους και είχε αφιερώσει αμέτρητες ώρες στη μελέτη βιβλίων διαφορετικών επιστημών προκειμένου να καταλήξει στη θεωρία της περί της χειραφέτησης των γυναικών.

Το δοκίμιο είναι μία εμπεριστατωμένη και φλογερή έκκληση για την κατάργηση εκείνου που αποκαλούσε μύθο του «αιώνιου θηλυκού».

Τη δεκαετία του 70 πρωτοστάτησε στις διαδηλώσεις για το δικαίωμα στην νόμιμη έκτρωση και υπέγραψε μεταξύ άλλων το διάσημο κείμενο με τις 342 υπογραφές γυναικών που δήλωναν ότι είχαν προχωρήσει σε παράνομη έκτρωση

Η Μποβουάρ υποστηρίζει ότι τα βασικά δικαιώματα του ατόμου πρέπει να στηρίζονται στην ισότητα δικαιωμάτων του άνδρα και της γυναίκας. Αυτά θεμελιώνονται στην κοινή δομή της ύπαρξής τους, ανεξάρτητα από τη σεξουαλικότητά τους.

Τη δεκαετία του ’60 το βιβλίο θεωρήθηκε ένα από τα κλασσικά έργα της φεμινιστικής λογοτεχνίας και βρισκόταν για πολλά χρόνια στη λίστα του Βατικανού με τα απαγορευμένα βιβλία (Index Librorum Prohibitorum).

«Το Δεύτερο Φύλο» βλέπει πώς έχει κατασκευαστεί κοινωνικά η ταυτότητα της γυναίκας. Για πρώτη φορά, η Μποβουάρ αναλύει πώς η γυναίκα παρουσιάζεται ως το τυπικό παράδειγμα Άλλου και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που είναι καταπιεσμένη

Υπαρξισμός και αυτοβιογραφικά κείμενα

Από το λογοτεχνικό της έργο, το οποίο μπολιάζει με τις ιδέες του Υπαρξισμού, ξεχωρίζει το μυθιστόρημα οι «Μανδαρίνοι» (1954), που κέρδισε το βραβείο Γκονκούρ. Αναφέρεται στην προσπάθεια μιας ομάδας διανοουμένων μετά τον πόλεμο να εγκαταλείψουν την κοινωνική θέση των «μανδαρίνων» (της μορφωμένης ελίτ) και να αναλάβουν πολιτική δράση.

Ένα μεγάλο μέρος του συγγραφικού της έργου είναι αφιερωμένο σε αυτοβιογραφικά κείμενα, που εκτός από το προσωπικό ενδιαφέρον, αποτελούν ένα πορτρέτο της πνευματικής ζωής της Γαλλίας, από τη δεκαετία του ’30 έως τη δεκαετία του ’70 («Αναμνήσεις ενός καθωσπρέπει κοριτσιού», Η δύναμη της ζωής», «Η δύναμη των πραγμάτων»). Η Μποβουάρ ενδιαφέρθηκε ακόμη και για το ζήτημα των γηρατειών.

Το βιβλίο της «Ένας πολύ γλυκός θάνατος» (1964) αναφέρεται στο θάνατο της μητέρας της σ’ ένα νοσοκομείο του Παρισιού. Το 1981 έγραψε το βιβλίο «Η τελετή του αποχαιρετισμού», ένα γεμάτο πόνο απολογισμό των τελευταίων χρόνων του Σαρτρ. Στην εργογραφία της περιλαμβάνονται, ακόμη, ταξιδιωτικά δοκίμια για την Κίνα και την Αμερική.

Η Σιμόν Ντε Μποβουάρ πέθανε στις 14 Απριλίου του 1986 από πνευμονία και θάφτηκε δίπλα στον Σαρτρ στο Κοιμητήριο Μονπαρνάς των Παρισίων.

Αυτό που κάποιοι λένε «Γυναίκα»…

Για το έργο της, τη δέσμευσή της στον φεμινισμό αλλά και την ταραχώδη ζωή της, η Σιμόν ντε Μποβουάρ αγιοποιήθηκε και λοιδορήθηκε εξίσου από άνδρες και γυναίκες, στη γενέτειρά της και στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ υπήρξε η πρώτη συγγραφέας με φήμη κινηματογραφικού αστέρα.

Η Μποβουάρ, εν κατακλείδι, είναι μία γυναικεία μορφή που αξίζει να μνημονεύεται. Στην περίπτωση της – όπως και σε άλλες περιπτώσεις φημισμένων ανθρώπων- η φήμη με την κατανόηση του έργου της από τον κόσμο είναι ποσά αντιστρόφως ανάλογα. Είναι τόσο διαδεδομένο το όνομα της και η φεμινιστική της ιδιότητα που σπάνια κάποιος θα ασχοληθεί με την ουσία των κειμένων και του έργου της εν γένει.

Η φήμη της τής εξασφάλισε σίγουρα τον επιθετικό προσδιορισμό «φεμινίστρια», αλλά σίγουρα της αξίζουν ακόμα επίθετα όπως πρωτοπόρα, αγωνίστρια, πολυσχιδής, ευαισθητοποιημένη. Αυτό που κάποιοι λένε «Γυναίκα»…

Δέκα διδάγματα της Σιμόν ντε Μποβουάρ

  1. Δεν γεννιέσαι γυναίκα. Γίνεσαι γυναίκα
  2. Η βιολογία και το φύλο δεν αποτελούν πεπρωμένο
  3. Το να κερδίσεις ένα άντρα είναι τέχνη. Το να τον κρατήσεις είναι επάγγελμα
  4. Ο γάμος είναι περιορισμός, αστικοποίηση, αλλά και θεσμοθετημένη παρέμβαση του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών
  5. Μία γυναίκα νιώθει πως γέρασε, από τη στιγμή που οι άλλοι παύουν να την κακολογούν
  6. Η έκτρωση δεν πρέπει να απαγορεύεται
  7. Άλλαξε τη ζωή σου σήμερα. Μη στοιχηματίζεις στο μέλλον, ενέργησε τώρα χωρίς καθυστέρηση
  8. Δεν γεννιέσαι μεγαλοφυΐα, γίνεσαι μεγαλοφυΐα. Και η θέση της γυναίκας μέχρι τώρα ήταν τέτοια ώστε αυτό ήταν πρακτικά αδύνατο
  9. Ότι το να κάνει παιδί είναι ο σκοπός της ζωής μιας γυναίκας είναι μια δήλωση που έχει την ίδια αξία που έχει ένα διαφημιστικό σλόγκαν
  10. Η καταπίεση προσπαθεί να δικαιολογηθεί με τη χρησιμότητά της

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Καλλιρρόη Παρρέν η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια

Καλλιρρόη Παρρέν η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε