Ξερά Χόρτα (2023) | Κριτική ταινίας

Ξερά Χόρτα | About Dry Grasses Δραματική ταινία, τουρκικής και διεθνούς συμπαραγωγής του 2023, σε σκηνοθεσία Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν, με τους Nτενίζ Τσέλιογλου, Μέρβε Ντιζντάρ, Μουσάμπ Εκίτσι κα.

Με την τελευταία του ταινία, που προβλήθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα τού φετινού φεστιβάλ Καννών, ο Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν πιστοποιεί ότι είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή δημιουργός στην Τουρκία.

Στην όγδοη ταινία του, ο Τσεϊλάν, ο οποίος εκτιμάται ιδιαιτέρως στις Κάννες, όπου το 2014 κέρδισε και τον Χρυσό Φοίνικα για την υπέροχη «Χειμερία Νάρκη», ξεδιπλώνει, με τη σκηνοθετική του δεξιοτεχνία, ένα φλογερό δράμα, ένα λυρικό έπος τριών ωρών, βασισμένος στο προσωπικό ημερολόγιο ενός δάσκαλου.

Υπόθεση

Ο Σαμέτ, ένας μεσήλικας δάσκαλος καλλιτεχνικών, που διανύει τον τέταρτο χρόνο της υποχρεωτικής θητείας του σε ένα παραδοσιακό οικισμό στα βάθη της Ανατολίας, εκεί που υπάρχουν μόνο δυο εποχές, ο βαρύς χειμώνας και το καυτό καλοκαίρι, ονειρεύεται μια μετάθεση στην Κωνσταντινούπολη, ενώ έχει μία απρεπή εμμονή με μία μαθήτριά του. Όταν στην τσάντα του 14χρονου κοριτσιού βρεθεί ένα ερωτικό σημείωμα, οι φαντασιώσεις του Σαμέτ φουντώνουν, ενώ μία συνάδελφός του τον βοηθάει να αναθεωρήσει τις αντιλήψεις του.

Ο Τσεϊλάν, αναπτύσσει, με τους γνωστούς πλέον ρυθμούς των μεγάλων σε έκταση διαλογικών σκηνών, το πυκνογραμμένο σενάριό του, κορυφώνοντας κάθε φορά τη δραματουργία και το ενδιαφέρον του θεατή, για να προωθήσει τους προβληματισμούς του γύρω από τη διαρκή σύγκρουση του ατομικού με το συλλογικό, τις μικρές ανθρώπινες αδυναμίες, την υποκρισία που φωλιάζει ακόμη και σε αυτούς που βρίσκονται ακόμη και απέναντι στο καθιερωμένο σύστημα εξουσίας, τους εκπροσώπους μίας εγγενής υποκρισίας.

Η ταινία

Η αφηγηματική ικανότητα του Τούρκου σκηνοθέτη είναι συναρπαστική, που κάνει τα 197 λεπτά διάρκειας της ταινίας να φαίνονται λίγα, καθώς καταφέρνει να απλώσει το πορτρέτο μίας ολόκληρης χώρας, που βρίσκεται στο μεταίχμιο της ιστορίας, αλλά με απαισιόδοξη προοπτική.

Η ταινία διαθέτει μία ξεχωριστή χάρη, ο Τσεϊλάν δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, από την εκμετάλλευση του φυσικού σκηνικού, τις παγωμένες στέπες της Ανατολίας, μέχρι το κέντρο της ιστορίας του, ένα σχολείο, σύμβολο της εκπαίδευσης, που απλώς διαθέτει κανόνες ή ακόμη και τον πρωταγωνιστή του, που δεν θέλει τη συμπάθειά μας αλλά την κατανόησή μας. Κατέχοντας την τέχνη του σινεμά στα δάχτυλα και με την ωριμότητα ενός σκηνοθέτη που δεν έχει πλέον να αποδείξει τίποτα, ο Τσεϊλάν παίζει με τις εποχές, καθώς το χιόνι σκεπάζει το σφρίγος μιας χώρας και η κάψα του καλοκαιριού μαραίνει τα όνειρα, ενώ αναζητείται η άνοιξη της ελπίδας και το φθινόπωρο που θα φέρει μια ισορροπία στη σχέση ενός έθνους που γιγαντώνεται αλλά δείχνει εύθραυστο όταν εστιάζει στην πραγματική ζωή.

Εξαιρετικές ερμηνείες και ειδικά από την Μερβέ Ντιζντάρ, η οποία κέρδισε και το βραβείο στις Κάννες, με τη φυσικότητά της και την αφοπλιστική παρουσία της.