Υπερηχογράφημα ισχίων νεογνών: Μια «πολύτιμη» εξέταση

*του Ιωάννη Δελνιώτη, παιδο-ορθοπαιδικού

Το υπερηχογράφημα των ισχίων των νεογνών είναι μια απεικονιστική εξέταση που μας δίνει τη δυνατότητα να λάβουμε εικόνες από τις αρθρώσεις των ισχίων (γοφοί). Με αυτήν την εξέταση μπορούμε να ελέγξουμε αν η ανατομία της περιοχής είναι φυσιολογική ή όχι.

Σε περίπτωση που η ανατομία της περιοχής δεν είναι φυσιολογική, τότε μιλάμε για την Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου (Α.Δ.Ι.) που αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα παθολογιών, τις οποίες αναλύουμε παρακάτω.

Το υπερηχογράφημα των ισχίων των νεογνών μάς δίνει επίσης την δυνατότητα να καθορίσουμε τον βαθμό της Δυσπλασίας, από τον οποίον εξαρτάται και η θεραπεία. Πρόκειται για μια εξέταση που δεν επιβαρύνει το νεογνό με ακτινοβολία, είναι ανώδυνη και παρέχει σημαντικές πληροφορίες, αν γίνει στη σωστή χρονική στιγμή.

Σας ενδιαφέρει ⇒  Οι ειδικοί σας απαντούν – συμβουλές και λύσεις

Τι είναι η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου;

Η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου είναι ο ιατρικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την παθολογική ανατομία στο ισχίο. Μπορεί να περιλαμβάνει ένα εύρος παθήσεων, από μια χαλαρότητα ή αστάθεια της άρθρωσης του ισχίου έως και σοβαρές παραμορφώσεις, όπως η περίπτωση όπου η κεφαλή του μηριαίου δεν βρίσκεται πλέον εντός της κοτύλης (εξάρθρημα). Υπολογίζεται ότι 3 στα 100 παιδιά εμφανίζουν κάποιου βαθμού δυσπλασία του ισχίου και 1 στα 1000 παιδιά εμφανίζει εξάρθρημα του ισχίου.

Τι προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου;

Στην Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου η ανατομία μεταξύ της κεφαλής του μηριαίου και της κοτύλης (άρθρωση του ισχίου) δεν είναι φυσιολογική. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η φόρτιση των δυνάμεων στην άρθρωση αυτή, καθώς το παιδί θα μεγαλώνει, δεν θα είναι ομαλή και αρμονική. Το αποτέλεσμα είναι να φθείρεται η άρθρωση του ισχίου και οι ασθενείς να βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για πόνους και ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας στην άρθρωση του ισχίου κατά τη νεαρή ενήλικη ζωή.

Σε περιπτώσεις μεγάλου βαθμού δυσπλασίας ή μονόπλευρου εξαρθρήματος μπορεί να εμφανιστεί ανισοσκελία ή ακόμη και ένα περπάτημα μη φυσιολογικό (πχ. το παιδί να κουτσαίνει). Υπολογίζεται ότι μέχρι και 30% των επεμβάσεων αντικατάστασης της άρθρωσης του ισχίου που πραγματοποιούνται σε νεαρή ηλικία οφείλονται στην Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου και θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με έναν υπέρηχο βρεφικού ισχίου για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Γιατί είναι σημαντικό να διαγνωστεί έγκαιρα η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου;

Είναι πολύ σημαντικό να διαγνωστεί νωρίς η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου, καθώς υπάρχει πολύ υψηλή πιθανότητα να αντιμετωπιστεί μόνο με κάποιο ειδικό ναρθηκάκι ή να χρειαστεί κάποιος επανέλεγχος, ώστε να επιβεβαιωθεί η ομαλή ανάπτυξη του ισχίου.

Αναλόγως με τον βαθμό της Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου και όσο πιο νωρίς διαγνωστεί τόσο πιο πολλές είναι οι πιθανότητες να αντιμετωπιστεί συντηρητικά. Όσο πιο αργά διαγνωστεί τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να χρειαστεί κάποιου είδους χειρουργική αντιμετώπιση.

Πότε πρέπει να γίνει το υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου;

Το υπερηχογράφημα ισχίων σε ένα νεογνό συνιστάται να γίνεται τις πρώτες ημέρες ζωής (πριν την έξοδο από την κλινική) και να επαναλαμβάνεται περίπου στην 6^η εβδομάδα ζωής. Και οι δύο αυτές εξετάσεις είναι σημαντικές και η κάθε μία γίνεται για συγκεκριμένο λόγο.

Η πρώτη εξέταση μάς δίνει τη δυνατότητα να διαγνώσουμε έγκαιρα ένα πιθανό εξάρθρημα του ισχίου και στη δεύτερη εξέταση αξιολογούμε την ανάπτυξη του ισχίου και την ύπαρξη ή μη κάποιου βαθμού δυσπλασίας.

Το υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου για την Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι και τον 4^ο – 5^o  μήνα ζωής. Από την ηλικία αυτή και μετά ο έλεγχος για πιθανή Δυσπλασία του Ισχίου γίνεται μόνο με ακτινογραφία.

Ποια νεογνά πρέπει να κάνουν υπερηχογράφημα των ισχίων;

Ιδανικά, καλό θα ήταν σε όλα τα νεογνά να γίνεται υπερηχογράφημα των ισχίων. Κι αυτό γιατί η Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου είναι μια «σιωπηλή» νόσος που δεν δίνει σημάδια. Ακόμη και μια πολύ προσεκτική εξέταση είναι δύσκολο να μας αποκλείσει την πιθανότητα ύπαρξης κάποιας παθολογίας στην άρθρωση.

Σε αρκετές χώρες της Βόρειας Ευρώπης το υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου είναι υποχρεωτικό για όλα τα παιδιά που γεννιούνται. Σε άλλες χώρες, όπως και στην Αμερική, δεν είναι υποχρεωτικό για όλα τα παιδιά, αλλά συστήνεται εντόνως σε αυτά με παράγοντες κινδύνου.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου

Στις παρακάτω περιπτώσεις συστήνεται εντόνως να πραγματοποιηθεί υπερηχογράφημα του βρεφικού ισχίου:

• Παιδιά που γεννιούνται με ισχιακή προβολή
• Ιστορικό Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου από τους γονείς
• Θήλυ φύλο
• Πρώτο παιδί
• Όταν κατά την παιδιατρική εξέταση των ισχίων ακούγεται κάποιο «κλικ»

INFO!

Ιωάννης Δελνιώτης  
Παιδο-ορθοπαιδικός
Συνεργάτης Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης