12 Angry Men (Οι 12 ένορκοι) | κριτική

Ένα κοινωνικό μάθημα - και ένα διαχρονικό αριστούργημα.

Οι ενόρκοι στις ΗΠΑ αποτελούνται συνήθως από 12 μελη και η ετυμηγορία της κριτικής επιτροπής συνήθως απαιτείται να είναι ομόφωνη. Ωστόσο, σε πολλές δικαιοδοσίες, ο αριθμός των ενόρκων συχνά μειώνεται σε μικρότερο αριθμό (όπως πέντε ή έξι) με νομοθετική ψήφιση ή με συμφωνία και των δύο πλευρών. Η παραδοση αυτη προερχεται απο το Ην.Βασιλειο.

Οι ταινιες που δημιουργουν την αίσθηση του θεάτρου σε κινηματογραφικο επιπεδο μπορει να αποκτησουν καποια πλεονεκτηματα οταν οι ερμηνειες των ηρωων κανουν τους θεατες να νοιαζονται για αυτους.

Αν και το θέατρο έχει συγγένεια με τον κινηματογραφο, σαν τέχνη προϋποθέτει καποιες αλλες λογικες αφου υπαρχει η ελλειψη οπτικου βαθους(πεδιο) υπαρχει ομως η αλληλεπιδραση με τους θεατες οπως και το οτι η υποθεση αναπτύσσεται σε πραγματικο χρονο(στην ουσια)

Ο κινηματογράφος παρεχει στους θεατες μια αλλη δυναμικη, η οποια δεν περιοριζεται στις ικανοτητες των ηθοποιων , μεσω του ρυθμού του θεαματος αλλα και του βαθους . Το έργο του Reginald Rose μεταφερεται στην μεγαλη οθονη , με κοντινά πλάνα και κινήσεις της κάμερας που τραβά από τρεις διαφορετικές γωνίες λήψεις, χωρίς να χάσει ούτε ένα πόντο από τη «λογοτεχνικότητα» του κινηματογραφικού κειμένου, την αγωνία, το τέμπο και τη δύναμη που πηγάζει από το πρωτογενές υλικό!

Φτωχός Μεξικανός, κατηγορείται ότι σκοτωσε τον πατέρα του. Οι ένορκοι πρέπει να λαβουν ομόφωνη ετυμηγορία, τα αποδεικτικά στοιχεία υπαρχουν και πρεπει να αναλυθουν. αν ο κατηγορούμενος είναι ένοχος η οχι θα εξαρτηθει απο τα στοιχεία ή απο την αρχή της αμφιβολίας.

Οι ένορκοι, όλοι Αγγλοσαξονες Αμερικανοί πολίτες με διαφορετικη προσωπικη ιστορια ο καθένας, βρίσκονται σε δωμάτιο του δικαστικού μεγάρου και υγρή καλοκαιρινή μέρα, με έναν χαλασμένο ανεμιστήρα και με προσωπικούς, καθένας τους λόγους Δεν συγκρατούμε τα ονόματά τους, μόνο τον αριθμό του καθένα, και κάποια επαγγέλματα. Μαθαίνουμε όμως τις προκαταλήψεις τους και πόσο χρόνο είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν για τη ζωή κάποιου ανθρώπου που κρατούν στα χέρια τους. Καθένας τους αντιπροσωπεύει ένα από τα πολλά στερεότυπα που οι άνθρωποι είθισται να προβάλλουν όταν αρνούνται να σκεφτούν και να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους.

Ολόκληρη η πλοκη παρουσιαζεται (σχεδον) εντος δωματίου.

Ολοι πλην ενος θεωρούν ότι ο νεαρος ειναι ενοχος. Ενας μονο (Fonda) εχει αντιθετη αποψη μεσω της αμφιβολίας εναντι των αποδεικτικών στοιχείων. Ανθρωπος με αίσθηση δικαίου και ηθικής.

Λογω του οτι η απόφαση των ενόρκων πρέπει να είναι ομόφωνη,οι ενορκοι ξεκινουν συζητήσεις και αναλυση των στοιχειων .

Η διαρκεια της αναλυσης των καταθέσεων, θα φερει και αγανάκτηση σε οσους ενόρκους πιστευαν σε συνοπτικές διαδικασίες λογω υποχρεωσεων .

Η ταινία λειτουργει διδακτικα και αποτελει στην ουσια ενα σχολιο πανω στο δικαστικο συστήμα με κριτικη επι της έννοιας της αντικειμενικότητας. Νομοθετικες λεπτομερειες εμπλεκονται με προσωπικές στιγμές των ενόρκων που αναλυονται σαν ανθρωπινοι χαρακτηρες .

12 Angry Men (Οι 12 ένορκοι) Η αγαπημένη ταινία κοινωνιολόγων και ψυχολόγων

Ο Lumet χρησιμοποιει οπτικές στρατηγικές και τον ρόλο του Fonda για να αναλυσει θεματα σχετικα με την δημοκρατία και τη δικαιοσύνη.

Η ταινια -Οι Δώδεκα ένορκοι – καυτηριαζει την ετυμηγορία που είμαστε όλοι διατεθειμένοι να βγάλουμε βασισμένοι αποκλειστικά σε μια προηγούμενη πεποίθηση, κυρίως με βάση τις απόψεις ή την προσωπική μας ιστορία.

Με τον εκλεπτυσμένο τροπο παρουσιας του, το δράμα αυτο ασκει κριτική στην πολωμένη κοινωνία μας και παρουσιαζει άνθρωπους οι οποιοι εξακολουθούν να έχουν θάρρος μπροστά σε δυνατές φωνές που διαφωνούν και να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί.
(Οι υπολοιποιθα πρεπει να είναι αρκετά διορατικοί για να ακούσουν επιχειρήματα.)
Ένα κοινωνικό μάθημα – και ένα διαχρονικό αριστούργημα.

Αλλά όσο περισσότερο διαρκούν οι συζητήσεις, τόσο πιο έντονες γινονται ενω η οπτική γωνία αλλαζει έτσι ώστε να φαινεται ακομη και ο ιδρώτας στα μέτωπά των ηρωων .
Η ταινια απεικονίζει την ιδιαίτερη ευθύνη όσων εμπλέκονται στο σύστημα απονομης δικαιοσυνης.

Οι Δώδεκα Ένορκοι (1957) | 12 Angry Men

Οι ένορκοι

  • Ενόρκος 1: Υπευθυνος της επιτροπής αλλα καιγια την οργάνωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων ειναι ο αποδεκτης για τις ψήφους. Απλός άνθρωπος φαίνεται να μην γνωρίζει την πολυπλοκότητα του έργου του, αλλά προσπαθεί να κρύψει αυτό το γεγονός από τους άλλους ενόρκους. Στην προσωπική του ζωή είναι προπονητής ποδοσφαίρου
  • Ένορκος 2: Είναι ένας μικρόσωμος και ήσυχος άντρας. Πιστεύει ότι η γνώμη του δεν έχει μεγάλη σημασία. Είναι λογιστής.
  • Ένορκος 3: Απο τους πιο σημαντικους και ανεπτυγμένους χαρακτήρες της ταινίας. Επιτυχημένος αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας, αναλύει την υπόθεση κοιτάζοντας απλά τα γεγονότα. Είναι βέβαιος ότι η καταδίκη του κατηγορουμένου είναι η μία και μοναδική σωστή απόφαση. Όμως μετά από λίγο φαίνεται να παθιάζεται και να εμπλέκεται κατά κάποιο τρόπο και προσωπικά στην υπόθεση. Στο τέλος της ταινίας ανακαλύπτουμε ότι έχει έναν γιο με τον οποιο δεν εχει επαφη. Βλέποντας μια φωτογραφία του και του γιου του, τελικά -ως τελευταίος ένορκος αλλάζει την ψήφο του σε «αθώος».
  • Ένορκος 4: Αλαζονικός. Θεωρεί τον εαυτό του πιο έξυπνο από οποιονδήποτε άλλον στην αίθουσα και έχει μια μάλλον ψύχραιμη προσέγγιση στην υπόθεση. Βλέπει την υπόθεση ως κάποια λογική επιστήμη και αγνοεί τα συναισθήματα και τα πάθη των ανθρώπων. Παρά τη ζεστη δεν βγάζει ποτέ το σακάκι του ενω δεν ιδρώνει καν – αυτό μπορεί να συγκριθεί με τη στάση του απέναντι στην υπόθεση.
  • Ένορκος 5: Πάντα υπό συναισθηματικό πιεση. Είναι ο μόνος μεταξύ των ενόρκων που είναι Λατινος όπως και ο κατηγορούμενος. Αυτος ειναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο ψηφίζει ένοχος αρχικά, επειδή δεν θέλει η συμπάθεια να επηρεάσει την απόφασή του.
  • Ένορκος 6: Θεωρεί τον εαυτό του απλό άνθρωπο και υπονοεί ότι όλοι στην αίθουσα μπορεί να έχουν καλύτερες ικανοτητες απο αυτον ωστε να λαμβάνουν δύσκολες αποφάσεις. Φοβαται να πάρει απόφαση, ειδικά όταν είναι θέμα ζωής και θανάτου, αλλά θέλει να δει την αποδοση δικαιοσύνης.
  • Ενόρκος 7: Είναι ο μόνος ένορκος που δεν έχει καμία απολύτως άποψη για την υπόθεση. Σε όλη την ταινία οι σκέψεις του είναι παντού αλλού εκτός από την υπόθεση, ασχολειται με θεματα που δεν έχουν σημασία για την δικη. Το μόνο ενδιαφέρον του είναι να επισπεύσει αυτή τη συζήτηση και να φύγει το συντομότερο δυνατό. Γι’ αυτό απλώς συναινεί στην ψήφο της πλειοψηφίας, δεν τον ενοχλεί αν ο κατηγορουμενος απαλλάσσεται από όλες τις κατηγορίες ή καταδικάζεται.
  • Ένορκος 8: Είναι ο κύριος χαρακτήρας της ταινίας. Είναι αυτός που έχει εύλογες αμφιβολίες για την ενοχή του κατηγορούμενου και καταβάλλει περισσότερη προσπάθεια και σκέψη στην υπόθεση από οποιονδήποτε άλλον. Διαλέγοντας συγκεκριμενα σημεία της υπόθεσης, όπως το μαχαίρι ή τις καταθέσεις των μαρτύρων, και ξανασκεφτόμενος τους, εγείρει αμφιβολίες σε όλους τους άλλους . Καταφέρνει να πείσει όλους τους άλλους ενόρκους ότι είναι πιθανό το αγόρι να μην είναι ένοχο. και ότι αυτή η εύλογη αμφιβολία είναι αρκετή για να μην τον καταδικάσει. Κατά κάποιο τρόπο είναι αυτός που έσωσε τη ζωή του κατηγορουμενου.
  • Ένορκος 9:
    Το πιο ηληκιωμενο μέλος της κριτικής επιτροπής. Λόγω ηλικίας έχει τη μεγαλύτερη εμπειρία, έχει έναν πολύ μοναδικό τρόπο να βλέπει την περίπτωση. Είναι επίσης πρόθυμος να συζητήσει ξανά την υπόθεση αντί να φύγει αμέσως.
  • Ένορκος 10:
    Είναι ο ρατσιστής. Ψηφίζει ένοχο μόνο λόγω του κοινωνικού υπόβαθρου του αγοριού και το χειρότερο γι ‘αυτόν είναι ότι δεν θέλει καν να κρύψει τη ρατσιστική του στάση.
  • Ένορκος 11:
    Είναι μετανάστης ωρολογοποιός και ως τετοιος είναι πολύ μεθοδικός. Είναι επίσης πολύ ευγενικός και δείχνει καλούς τρόπους σεβόμενος τις διαφορετικές απόψεις των ανθρώπων. Είναι επίσης πρόθυμος να κοιτάξει και τις δύο πλευρές του νομίσματος.
  • Ένορκος 12:
    Νεαρός επιχειρηματίας φαίνεται να έχει τη δική του άποψη για την υπόθεση, αλλά φροντίζει να την κρύψει. Θεωρεί ότι είναι πιο έξυπνο να συμφωνεί απλώς με αυτό που πιστεύει η πλειοψηφία. Δύσκολο να πάρεις μια απόφαση όταν τόσοι πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικές συμπεριφορές και διαφορετικές απόψεις συγκεντρώνονται.

ΛΗΨΕΙΣ

Ενώ οι διάλογοι των χαρακτήρων ξεδιπλωνουν την ιστορίας, οι γωνίες της κάμερας και τα μεγέθη λήψης ειναι καθοριστικά για την ένδειξη των συναισθηματικών καταστάσεων κάθε χαρακτήρα καθώς άρχισαν σιγά-σιγά να αμφισβητούν όχι μόνο τις απόψεις τους για την υπόθεση, αλλά και τους εαυτούς τους ως αμερόληπτοι ένορκοι . Η γωνία της κάμερας και το μέγεθος της λήψης, είτε ήταν ψηλά η χαμηλά, είτε στο ύψος των ματιών, ευρύ ή κοντινό, ειναι ένδειξη του πώς ένιωθε κάθε χαρακτήρας για την υπόθεση.

Οι χαμηλές γωνίες συνήθως δειχνουν χαρακτήρα με πυγμη ενώ οι υψηλές γωνίες συνήθως οχι. Οι ευρείες γωνίες ειναι χωρίς ιδιαίτερη συναισθηματική αισθηση, ενώ τα κοντινά πλάνα παρουσιαζουν μεγάλη συναισθηματική οικειότητα.

Οι γωνίες στο ύψος των ματιών και οι μεσαίες λήψεις δίνουν συνήθως την εντύπωση της ουδετερότητας. Αλλά αρχίζει να γίνεται πολύ πιο περίπλοκο και ενδιαφέρον καθώς συνδυάζονται αυτού του είδους οι λήψεις.

Οι υψηλές γωνίες σε συνδυασμό με ευρυες λήψεις δίνουν στην ταινια μια συγκεκριμένη αντικειμενικότητα, ενώ οι χαμηλές γωνίες σε συνδυασμό με κοντινά πλάνα αυξάνουν την ένταση προκαλώντας την αισθήση της πίεσης και της κλειστοφοβίας. Η αρχή της ταινιας είναι ως επί το πλείστον γυρισμενη με υψηλες γωνίες λήψεις, αλλά καθώς αυξάνεται η ένταση καθώς όλο και περισσότεροι ένορκοι αρχίζουν να ψηφίζουν για την αθωωση εμφανιζονται περισσότερες χαμηλές γωνίες και κοντινά πλάνα.

Ο Θεσμός των ενόρκων

Αμφιλεγόμενος θεσμός ο ενορκος ο οποιος σαν τετοιος χρήζει ανάλυσης για την διαπίστωση της αποτελεσματικότητάς του. Οι απόψεις διίστανται, ως προς την αναγκαιότητα ύπαρξής τους στα ποινικά δικαστήρια.

Οι ένορκοι, εκφράζουν το κοινωνικο αίσθημα δικαίου, κατανοουν την κοινωνία και μπορούν ευκολότερα από τους τακτικούς δικαστές να αγγίξουν και να αφομοιώσουν τους παλμούς της. Αντιπροσωπευουν τον μέσο πολιτη και διαμορφώνουν την κρίση τους με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, μπορούν να προσανατολίσουν την κρίση τους προς τις επικρατούσες απόψεις και τις αντιλήψεις της κοινωνιας

Δεν έχουν όλες τις απαραίτητες νομικές και επιστημονικές γνώσεις, βάσει των οποίων θα πρέπει να διαμορφωθεί η κρίση τους. Μειονέκτημα του θεσμού συνιστά το ότι οι ένορκοι, ως μη επαγγελματίες, είναι ευκολότερο να επηρεαστούν από τις αντιδράσεις και τις απόψεις της κοινωνία

«Η ζωή είναι στα χέρια τους, ο θάνατος είναι στο μυαλό τους»

 


12 Angry Men | Οι 12 ένορκοι (1957) | κριτική Παναγιώτης Τουρατζώφ

Φιλμ νουάρ (Film noir): οι καλύτερες ταινίες όλων των εποχών

Ακολουθήστε το cityportal.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις Διαβάστε για Συναυλίες, Σινεμά, Θέατρο, βιβλία, τέχνες, εκδρομές στην ατζέντα (ημερολόγιο) αλλά και όλα τα Τελευταία νέα από τη Θεσσαλονίκη, την Ελλάδα και τον Κόσμο, σήμερα, τώρα που συμβαίνουν.

 

Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε