«Το Καθαρό Σπίτι», θέατρο Τ | κριτική

«Το Καθαρό Σπίτι», μια σύγχρονη κωμωδία της πολυβραβευμένης Αμερικανίδας Sarah Ruhl, παρουσιάζεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο θέατρο Τ. Το έργο, υποψήφιο για το βραβείο Pulitzer, το 2005, εξαιρετικό σαν δομή, διαπραγματεύεται τη συζυγική σχέση, την αδελφική σχέση, τη σχέση εργοδότη εργαζομένου, τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής μας, τον έρωτα και την αγάπη, το θάνατο.

«Το Καθαρό Σπίτι» | Η υπόθεση

Η Λέην, μια πετυχημένη γιατρός, προσλαμβάνει ως οικιακή βοηθό τη Ματίλντα από τη Βραζιλία. Μόνο που η Ματίλντα απεχθάνεται το καθάρισμα. Θέλει να γίνει κωμικός και ψάχνει απεγνωσμένα το τέλειο ανέκδοτο. Αντιθέτως, η αδελφή της Λέην, η Βιρτζίνια, «λατρεύει τη σκόνη» και προσφέρεται να καθαρίζει αυτή το σπίτι της αδελφής της, βρίσκοντας έτσι ένα νόημα στην άδεια ζωή της. Ο σύζυγος της Λέην, ο Τσαρλς, επίσης γιατρός , ερωτεύεται την μεγαλύτερης ηλικίας ασθενή του Άννα, γιατί αναγνωρίζει σε αυτήν την «αδελφή ψυχή» του και εγκαταλείπει τη σύζυγό του. Η Άννα, μια γυναίκα αντισυμβατική που, έχοντας φιλοσοφήσει τη ζωή, δεν ακολουθεί τις υποδείξεις των γιατρών και επιλέγει τον τρόπο που θέλει να ζήσει αλλά και να πεθάνει.

Κριτική ανάγνωση της παράστασης

Επί σκηνής πέντε άνθρωποι, τέσσερις γυναίκες και ένας άντρας που σχετίζονται μεταξύ τους. Οι σχέσεις τους αλλάζουν στη διαδρομή. Επαναπροσδιορίζουν τις σχέσεις τους, τη στάση τους απέναντι στους άλλους, στη ζωή και στο θάνατο. Και εμείς οι θεατές γινόμαστε μάρτυρες αυτής της αλλαγής.

Η γνωστή σκηνοθέτιδα Γλυκερία Καλαϊτζή δένει υπέροχα τα στοιχεία του έργου, σατιρίζοντας έξυπνα τις εργασιακές σχέσεις μεταξύ αμερικανών αστών και μεταναστών οικιακών βοηθών, αναδεικνύοντας το βάθος και την αλληλεγγύη των γυναικείων σχέσεων, σχολιάζοντας εύστοχα τα κοινωνικά στερεότυπα. Το έργο ιδωμένο με μια φεμινιστική, λοξή ματιά, «διαβάζεται» σε πολλαπλά επίπεδα. Καταπληκτικός ρυθμός, χιούμορ και συγκίνηση. Καθοδηγεί πολύ εύστοχα τους ηθοποιούς. Εναλλαγές ανάμεσα στο φαντασιακό και το πραγματικό, στην αφήγηση του παρελθόντος και στο «εδώ και τώρα». Εξαιρετική η χρήση της live κάμερας και του video wall για να αποδώσει βλέμματα, σκέψεις και εσωτερικούς μονολόγους των ηρώων.

Πολύ ωραία τα σκηνικά και τα κοστούμια της Μαρίας Καραδελόγλου. Από τη μια το μοντέρνο λευκό σαλόνι της Λέην και από την άλλη ένα μπαλκόνι για την αντισυμβατική Άννα. Λιτά τα κοστούμια των ηθοποιών. Αυστηρό λευκό κοστούμι για τη Λέην, σε αντίθεση με τα κατάμαυρα ρούχα της Ματίλντας και τα χρωματιστά ρούχα της Βιρτζίνια και της Άννας.

Η μουσική του Κώστα Βόμβολου, μας δίνει αυτό ακριβώς που χρειάζεται αυτή η ζωντανή παράσταση: τραγούδια που σε ταξιδεύουν από την Λατινική Αμερική μέχρι τη σύγχρονη Δύση.

Οι ηθοποιοί συστήνονται στο κοινό, μας παρουσιάζουν τους εαυτούς τους, χρησιμοποιώντας στοιχεία performance και stand up comedy. Μετά, «παίζουν» μεταξύ τους.
Η Ματίλντα ενσαρκώνεται εξαιρετικά, με το βάθος, τη φρεσκάδα και το χιούμορ που απαιτεί ο ρόλος, από την πολλά υποσχόμενη νεαρή ηθοποιό Ευγενία Παναγιωτίδου.

Η Άννα Σωτηρούδη, έμπειρη ηθοποιός, εμψυχώνει επάξια τη Λέην, έναν δύσκολο ρόλο, αποδίδοντας υπέροχα τη διαδρομή της μεταστροφής του χαρακτήρα. Αυστηρή, τελειομανής, μη προσιτή στην αρχή του έργου, μια εργασιομανής γιατρός που δεν χαλαρώνει, δεν καθαρίζει, δεν αφήνεται εύκολα στην οικειότητα, συμπονετική, ευαίσθητη και με απόλυτη ενσυναίσθηση στο τέλος.

Η Νανά Παπαγαβριήλ, γνωστή ηθοποιός της πόλης μας, δημιουργεί μια καταπληκτική περσόνα συνταιριάζοντας το ανικανοποίητο της Βιρτζίνια με τις εμμονές της αλλά και κωμικά στοιχεία με τον πόνο ψυχής της.

Η Ειρήνη Σεβαστοπούλου μας ενθουσίασε στην απόδοση του κωμικοτραγικού ρόλου της Άννας. Ειδικά η απόδοση του ρόλου μιας ετοιμοθάνατης αισιόδοξης ασθενούς που δε «συμμορφώνεται» στις υποδείξεις των γιατρών είναι ένα στοίχημα που κερδίζεται από την ηθοποιό.

Τέλος, ο μοναδικός άνδρας ηθοποιός της παράστασης, ο Κυριάκος Δανιηλίδης, πλαισιώνει ισάξια τις γυναίκες ηθοποιούς. Με την ερμηνεία του, μας δείχνει έναν χαρακτήρα συζύγου και γιατρού που έχει αγνή, νεανική ψυχή και καλές προθέσεις. Μας κάνει να τον συμπαθούμε και να τον κατανοούμε.

Ειδικά στον καιρό της πανδημίας που είχαμε στερηθεί το θέατρο και όλες τις καλλιτεχνικές εκφράσεις, ένα έργο που τονίζει την κούραση και την αφοσίωση των γιατρών, τη συνοδεία στο θάνατο μοναχικών ασθενών και τα μεγάλα ερωτήματα γύρω από τα θέματα των σχέσεων, της ανθρωπιάς, του έρωτα, του φθόνου και του θανάτου μας ικανοποίησε πλήρως.

Μην το χάσετε!

Ταυτότητα της παράστασης

Μετάφραση: Ευαγγελία Κιρκινέ
Σκηνοθεσία: Γλυκερία Καλαϊτζή
Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Καραδελόγλου
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Κίνηση: Ιωάννα Μήτσικα
Φωτισμοί: Σωτήρης Ρουμελιώτης
Βοηθός σκηνοθέτη: Ελευθερία Καμπαγιοβάνη
Τεχνική υποστήριξη: Κωνσταντίνος Ξανθόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Κυριαζίδης
Γραφιστική επιμέλεια αφίσας: Μαριέττα Πανίδου
Επικοινωνία: Λία Κεσοπούλου

Παίζουν:
Άννα Σωτηρούδη
Νανά Παπαγαβριήλ
Ευγενία Παναγιωτίδου
Ειρήνη Σεβαστοπούλου
Ανδρική συμμετοχή: Κυριάκος Δανιηλίδης

Γράφει η Αλεξάνδρα Τσουκάτου Ψυχαναλύτρια ψυχοθεραπεύτρια