Υγειονομική Περίθαλψη και Ταπεινότητα

Ο Ιπποκράτης λέει πως “ουκ ένι ιατρικήν είδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν άνθρωπος”, δηλαδή, είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος.

Σε κάθε περίπτωση, η καλύτερη υγειονομική περίθαλψη για τους ασθενείς (θα έπρεπε να) ξεκινά με ταπεινοφροσύνη: ένας όρος που δεν συνδέεται συχνά με την ιατρική. Έτσι, κοινωνικοί επιστήμονες μελετούν τον τρόπο συνεργασίας των κλινικών γιατρών˙ συγκεκριμένα, διερευνούν πώς οι γιατροί, οι νοσηλευτές και ολόκληρη η ομάδα υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να επιδείξουν καλύτερα επαγγελματική ταπεινότητα ώστε να εξασφαλίσουν καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς και για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας.

Με άλλα λόγια, η επαγγελματική ταπεινοφροσύνη στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης είναι όταν γιατροί, νοσηλευτές, βοηθοί γιατρών, φαρμακοποιοί, φυσικοθεραπευτές, προσωπικό υποστήριξης – βασικά κάθε πάροχος υγειονομικής περίθαλψης – βλέπουν ο ένας τον άλλον να παίζουν στην ίδια ομάδα. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη της ομάδας μοιράζονται τους ίδιους στόχους, κατανοούν τους περιορισμούς του δικού τους επαγγέλματος, βλέπουν τα δυνατά σημεία που προσφέρουν οι άλλοι και περιλαμβάνουν τον ασθενή και τους φροντιστές τους στη λήψη αποφάσεων.

Αυτή η προθυμία να γίνει ο ασθενής μέρος της ομάδας είναι το κλειδί όσον αφορά την επαγγελματική ταπεινοφροσύνη. Αντί να μιλούν για τον ασθενή μεταξύ τους, οι πάροχοι περίθαλψης απευθύνονται απευθείας στον ασθενή και τον ακούν ενεργά. Παραδέχονται ανοιχτά όταν δεν ξέρουν την απάντηση ή αν έκαναν λάθος. Και αντί να μιλάνε στον ασθενή, εξηγούν τα πράγματα ήρεμα, χρησιμοποιώντας καθημερινή γλώσσα και αποφεύγοντας την απόκρυφη ιατρική ορολογία.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η ταπεινότητα των κλινικών γιατρών επηρεάζει θετικά την ικανοποίηση των ασθενών, τα αποτελέσματα υγείας και τη συνολική φροντίδα. Επιπλέον, τα αναδυόμενα στοιχεία δείχνουν ότι η ταπεινοφροσύνη είναι καλή και για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, μια και χρησιμεύει ως προστατευτικός παράγοντας κατά της εξουθένωσης, ακόμη και της κλινικής αβεβαιότητας. Αλλά αν η ταπεινοφροσύνη είναι τόσο ευεργετική, γιατί δεν υπάρχει περισσότερο από αυτήν στην υγειονομική περίθαλψη; Και γιατί δεν διδάσκεται επίσημα σε σχολές ιατρικής, νοσηλευτικής και άλλων επαγγελμάτων υγείας;

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιθανότατα έχουν βιώσει ή έχουν γίνει μάρτυρες σεναρίων όπου οι κλινικοί γιατροί επιδεικνύουν το αντίθετο της ταπεινοφροσύνης, όπως όταν οι πάροχοι δείχνουν ανοιχτή ασέβεια ο ένας για τον άλλον ή εμπλέκονται σε αγώνες εξουσίας ή όταν ένας ασθενής αισθάνεται ότι τον αγνοούν, τον βιάζουν, τον απορρίπτουν ή τον μιλούν με αγένεια. Αυτά είναι κοινά παραδείγματα έλλειψης ταπεινότητας στην υγειονομική περίθαλψη. Όμως, η ταπεινοφροσύνη μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί σε επαγγελματικά περιβάλλοντα, καθότι πολλοί πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης πιστεύουν ότι η επίδειξη πνευματικής ταπεινότητας υποδηλώνει έλλειψη γνώσης και αυτοπεποίθησης, το αντίθετο από αυτό που θέλουν να ενσταλάξουν τα επαγγέλματα υγείας στους μαθητές τους.

Η έλλειψη έμφασης στην ταπεινοφροσύνη στην υγειονομική περίθαλψη θα μπορούσε επίσης να οφείλεται σε διάχυτα, συστημικά ζητήματα που βρίσκονται βαθιά μέσα στον ίδιο τον κλάδο. Η ίδια η κουλτούρα της σημερινής βιομηχανίας υγειονομικής περίθαλψης επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τον ανταγωνισμό για ασθενείς και πόρους, τις μάχες για τα χρήματα και τις εσωτερικές διαμάχες μεταξύ και εντός των τμημάτων. Ακόμη και τα χρόνια επαγγελματικής κατάρτισης είναι γεμάτα ανταγωνισμό για καλύτερες βαθμολογίες, ευκαιρίες και αναγνώριση.

Στην πραγματικότητα, η έρευνα δείχνει ότι η ταπεινοφροσύνη δεν είναι ένδειξη αδυναμίας ή αμφιβολίας εαυτού. Αντίθετα, αντανακλά εξαιρετική ασφάλεια και εμπιστοσύνη: αυτά είναι βασικά χαρακτηριστικά για ένα εργατικό δυναμικό υγειονομικής περίθαλψης που έχει επίκεντρο τον ασθενή, προσανατολισμένο στην ομάδα. Τελευταία, οι ερευνητές αρχίζουν να χαράζουν την επιφάνεια της κατανόησης σχετικά με το πώς ακριβώς η επαγγελματική ταπεινοφροσύνη οδηγεί σε ομαδική εργασία και αποτελεσματική φροντίδα.

Εάν πάντως βρεθείτε ή βρείτε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο στο νοσοκομείο, ίσως να έρθετε αντιμέτωποι με δύσκολες αποφάσεις και τρομακτικές αβεβαιότητες για το μέλλον. Όταν συμβεί αυτό, αναμφίβολα θα θέλετε μια ομάδα υγειονομικής περίθαλψης που να είναι αρμονική, επικοινωνιακή και συνδεδεμένη. Αυτή η αίσθηση ηρεμίας μέσα στο χάος παρέχει στους ασθενείς και την οικογένεια επιβεβαίωση, ελπίδα και θεραπεία.

Ζιώγας Απόστολος
(βιολόγος)

Άρθρα | Τρίτη 9 Ιανουαρίου 2024 | Φωτογραφια από το depositphotos.com