Δανάη Στράτου: Το έργο στην ενότητα του χώρου και του χρόνου (συνέντευξη)

Τον Σεπτέμβριο του 2020 προβλήθηκαν στο Επταπύργιο τα βίντεο των έργων “Desert Breath” και “Vital Space Istanbul” της Δανάης Στράτου. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της πρωτοβουλίας «Το παρελθόν δεν είναι ξένη χώρα», μετά από συνεργασία του MOMus Μουσείου  Σύγχρονης Τέχνης και του Υπουργείου Πολιτισμού.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε η ίδια η εικαστικός Δανάη Στράτου, μαζί με τον σύζυγό της Γιάνη Βαρουφάκη. Με μεγάλη προθυμία και μέσα σε ένα πλαίσιο δημιουργικού διαλόγου συνομίλησε με το κοινό και άφησε να αναδειχθούν καινούριες προοπτικές σύλληψης των έργων και της σύγχρονης πραγματικότητας. Επιπλέον, απάντησε στις ερωτήσεις μας σχετικά με την πρωτοβουλία του MOMus,  τη σύγχρονη καλλιτεχνική πραγματικότητα αλλά και τα έργα που ετοιμάζει.
 

► Το 1999 ήσασταν η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Biennale της

Βενετίας. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για αυτή την εμπειρία;

Για την ακρίβεια ήμασταν δύο γυναίκες. Εκείνη η biennale ήταν πράγματι η πρώτη που είχε γυναίκες να εκπροσωπούν την Ελλάδα. Ήμασταν τρεις, μαζί με την επίτροπο Άννα Καφέτση, η οποία μας είχε επιλέξει, εμένα και την Ευανθία Τσαντίλα. Ήμασταν και οι δύο νέες σε ηλικία, κατά μία έννοια στην αρχή της καριέρας μας. Είχαμε καταφέρει κάποια πράγματα αλλά ήμασταν 30 περίπου χρόνων. Ήταν και ο Κώστας Βαρώτσος. Εγώ είχα μόλις ολοκληρώσει το “Desert Breath”. Το ότι η Άννα Καφέτση ήθελε να αναδείξει γυναίκες, και μάλιστα νέες, ήταν κάτι τολμηρό. Εμείς, είχαμε δείξει δείγματα ότι μπορούσαμε να κάνουμε κάτι υπερβατικό. Πιστεύω ότι αυτό σίγουρα έπαιξε ρόλο.
 

► Τι σήμαινε για σας αυτό το έργο;

Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης κλίμακας, στην έρημο της Αιγύπτου, το οποίο ήταν μία εμπειρία που στιγμάτισε τη ζωή μου, με την καλή έννοια, στιγμάτισε τον τρόπο που συνέχισα τη δουλειά μου, ήταν ένα “life changing experience”. Τότε ήμουν μητέρα δύο μικρών παιδιών. Ξεκινούσα, δηλαδή, ταυτόχρονα οικογένεια και δουλειά. Το ότι είχα παιδιά με έκανε να καταλάβω πόσο σημαντικό είναι να διεκδικήσω τον χρόνο και τον χώρο να συνεχίσω τη δουλειά μου . Τότε ξεκίνησε για εμένα η περιπέτεια, με αυτή την κίνηση, με το να πάω στην έρημο με την Αλεξάνδρα Στράτου και τη Στέλλα Κωνσταντινίδη και να ξεκινήσουμε αυτό το όνειρο, το οποίο έγινε πραγματικότητα. Ήταν μια δέσμευση από την πλευρά μου ότι αυτό είναι θέμα ζωτικής σημασίας και ότι είμαι έτοιμη να ξεφύγω από την επιβολή των πραγμάτων, της πόλης, αυτών των κεκτημένων και να δώσω τα πάντα για κάτι μεγαλύτερο από εμένα. Πιστεύω ότι αυτό ήταν κάτι το εντυπωσιακό, κάτι στο οποίο θα μπορούσε να βασιστεί ένας επίτροπος και να πει αυτός ο άνθρωπος, αυτή η γυναίκα μοιάζει να έχει κότσια, να έχει προοπτική, έκανε κάτι που είναι υπερβατικό. Αισθάνθηκα τεράστια ευθύνη. 
 

► Είχατε κάποια κρατική ή άλλους είδους βοήθεια;

Οι συνθήκες ήταν δύσκολες γιατί είχαμε λίγο χρόνο. Επίσης, ήταν μια biennale που είχε λιγότερα λεφτά από οποιαδήποτε άλλη. Για εμένα ήταν ένα σχολείο. Δηλαδή, μέσα σε έξι μήνες, που ήταν ο χρόνος προετοιμασίας, ήταν σαν να έμαθα όσα θα μάθαινα μέσα σε 10 χρόνια με διεθνή καριέρα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ένα κρατικό σύστημα που να πατάει στις προηγούμενες εμπειρίες και να γινόμαστε καλύτεροι. Κάθε φορά που εκπροσωπεί κάποιος τη χώρα, μοιάζει σαν να είναι η πρώτη φορά. Δεν υπάρχει αρκετή επικοινωνία. Θέλω να πω ότι ο καλλιτέχνης θα βάλει πάντα το 1000 τοις εκατό του εαυτού του για να  κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί. Δεν υπάρχει όμως ταυτόχρονα η κινητοποίηση μέσω του θεσμικού συστήματος του πολιτισμού, να προωθηθεί αυτή η προσπάθεια. Έτσι, παραμένουμε πάντα κλεισμένοι σε μια εσωτερική φούσκα, ελληνική και δεν δίνεται πραγματικά η δυνατότητα για περισσότερα πράγματα. Ο καλλιτέχνης που εκπροσωπεί την Ελλάδα πιστεύει ότι τώρα θα αλλάξει όλη του η ζωή και ότι αυτό είναι μια τεράστια ευκαιρία. Πιστεύει ότι θα δώσει τα πάντα και μετά θα έχει ευκαιρίες να δουλέψει διεθνώς. Δεν ισχύει αυτό. Και δεν ισχύει όχι επειδή ο κάθε καλλιτέχνης δεν κάνει το καλύτερο που μπορεί, αλλά επειδή δεν υπάρχει η στήριξη από τους γύρω φορείς να επενδύσουν σε αυτό το πράγμα. Δυστυχώς, δεν υπάρχει μια σοβαρή πολιτιστική πολιτική στο να προωθήσουμε τη σύγχρονη ελληνική τέχνη και να δείξουμε μια εξωστρέφεια, ένα σύγχρονο ελληνικό πρόσωπο που ίσως είναι, και ειδικά τώρα μέσα στα χρόνια της κρίσης, κάτι το οποίο έχουμε. Γιατί έχουμε ανθρώπους με ταλέντο στους οποίους θα μπορούσαμε να επενδύσουμε.

► Όσον αφορά τη Land Art, τι είναι αυτό που σας ώθησε σε αυτού του είδους την τέχνη;

Η έρημος είναι ένα τοπίο μυθικό στο μυαλό μου και ήταν κάτι που με τράβαγε πάρα πολύ. Είναι ένα τοπίο που δεν έχουμε στην Ελλάδα. Έχουμε, βέβαια, το στοιχείο της θάλασσας και ίσως αυτό έπαιξε έναν ρόλο στο συγκεκριμένο έργο. Δηλαδή, ναι μεν ταξιδέψαμε στην έρημο, αλλά βρεθήκαμε στην ερυθρά θάλασσα, στο σημείο που συνορεύουν. Η θάλασσα είναι το στοιχείο μέσα στο οποίο μπορούσαμε ως Ελληνίδες να δούμε την απεραντοσύνη. Πάντως η έρημος ήταν ένα μυθικό στοιχείο μέσα στο μυαλό μου και πιστεύω μέσα στο μυαλό των συνεργατών μου. Επίσης είχα πάρα πολύ την επιθυμία να ταξιδέψω στον κόσμο από μικρή, να δω άλλα μέρη, να γνωρίσω άλλους πολιτισμούς. Είχα μια επιθυμία να εξερευνήσω τον πλανήτη, να ταξιδέψω παντού, είχα περιέργεια. Είχα ήδη πάει στο Μαρόκο, είχα κυνηγήσει την ιδέα της ερήμου και όταν βρεθήκαμε με την Αλεξάνδρα και τη Στέλλα και υπήρχε μια πρόσκληση για το Κάιρο να δούμε τις πυραμίδες, σκεφτήκαμε να κάνουμε κάτι εκεί. Βέβαια, αυτό που τελικά δημιουργήθηκε δεν υπήρχε στην αρχή. Γιατί όταν κάτι είναι τόσο μεγάλο, μπορεί να σε ακινητοποιήσει κιόλας. Γενικά, είχαμε μελετήσει τους land artists, υπήρχε μια έρευνα πάνω στα αρχεία του Περού και της Νάζκα. Επίσης, ο Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, οι ναοί που έχουμε εδώ σε ανοιχτούς χώρους έχουν μεγάλη αξία. Οπότε υπήρχαν όλες αυτές οι επιρροές.

► Πώς φτάσατε στην υλοποίηση του “Desert Breath”;  

Όταν ξεκίνησε αυτή η ιδέα θέλαμε να κάνουμε κάτι σε πραγματική κλίμακα, κάτι που να είναι πραγματική εμπειρία για εμάς τους καλλιτέχνες αλλά και για τους θεατές. Η ιδέα ήταν να πάμε στην Αίγυπτο, να ταξιδέψουμε σε διάφορες ερήμους και εάν μας έρθει μια ιδέα/έμπνευση και θέλουμε να δημιουργήσουμε κάτι να το κάνουμε. Έτσι, έγινε ένα πρώτο ταξίδι, διερευνητικό, στο οποίο πράγματι ταξιδέψαμε σε διάφορα μέρη. Και επειδή όταν επιδιώκει κανείς το οτιδήποτε συνήθως με κάποιον τρόπο δίνεται μια ευκαιρία σε αυτό, είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε κάποιους ανθρώπους που εργάζονταν σε μια  κατασκευαστική εταιρεία. Η εταιρία αυτή δημιουργούσε μια νέα πόλη κοντά στην ερυθρά θάλασσα και την ενδιέφερε ιδιαίτερα το οικολογικό στοιχείο και η οικολογική αρχιτεκτονική. Επιπλέον, οι άνθρωποι αυτοί ήθελαν να είναι αυτόνομοι ως προς την ενέργεια που θα είχαν. Έτσι, μας είπαν να δούμε ό,τι θέλουμε και αν καταλήξουμε σε κάποια ιδέα να το συζητήσουμε μαζί τους. Δηλαδή είχαν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν την κατασκευή εκεί. Όταν πήγαμε, πράγματι μαγευτήκαμε και βγήκε μία πρώτη ιδέα που είχε να κάνει με την κωνική φόρμα, με τη φόρμα που αποτυπώνει το φυσικό σχήμα που παίρνει η άμμος, είτε όταν ο αέρας φυσάει πάνω της, είτε όταν τη σκάβουμε και την αφήνουμε, οπότε δημιουργείται και πάλι το ίδιο κωνικό σχήμα. Ξεκινώντας από αυτή τη φόρμα γυρίσαμε στην Ελλάδα και δουλέψαμε ένα ολόκληρο καλοκαίρι ώστε να εξελιχθεί η ιδέα και να καταλήξουμε σε αυτό που έγινε τελικά το “Desert Breath”. Το προτείναμε σε  αυτή την εταιρία και αποφάσισε πράγματι να το υποστηρίξει. Το εντυπωσιακό είναι ότι δεν ανταλλάχθηκε ούτε ένα ευρώ για αυτό το project. Δηλαδή, ανέλαβαν να μας φιλοξενήσουν, μας έδωσαν τα μηχανήματα, τους εργάτες και τους μηχανικούς.
 

► Ο κόσμος, γενικά, δεν είναι αρκετά εξοικειωμένος με τη σύγχρονη τέχνη και ειδικά με μορφές τέχνης όπως η Land-art και η Performance. Εσάς πώς σας φαίνονται αυτά τα δύο σύνθετα είδη;

Είναι δύο πολύ διαφορετικά είδη. Επίσης, ίσως να μην είναι και τόσο σωστό να βάζουμε τη σφραγίδα της Land art. Καλύτερα να πούμε η τέχνη που γίνεται στη φύση, γιατί υπάρχουν πολλών ειδών έργα που γίνονται στη φύση και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως Land art. Για παράδειγμα, υπάρχουν καλλιτέχνες όπως ο Andy Goldsworthy, ο οποίος κάνει πολλά έργα μέσα στη φύση, μεγαλύτερης ή μικρότερης κλίμακας. Είναι συνήθως έργα εφήμερα, με κλαδιά κ.τ.λ. Ή όπως ο Richard Long. Δεν θα τον χαρακτήριζα ως land artist. Οπότε, ας μιλήσουμε για αυτή την τέχνη που γίνεται στη φύση και που πιστεύω ότι έχει μια μεγάλη αξία, ειδικά στην περίοδο που διανύουμε, που υπάρχει η οικολογική κρίση. Έχει σημασία το πώς μπορεί να μας δημιουργήσει μια ενσυναίσθηση των προβλημάτων και της σχέσης που έχουμε με τη γη, με το περιβάλλον. Είναι σημαντικό. Η Performance είναι πολύ διαφορετική μορφή. Ίσως υπάρχει ένα κοινό στο ότι και τα δύο ζητούν από τον ακροατή να βιώσει με έναν τρόπο πιο σωματικό τα έργα. Και τα δύο πιθανόν να συγκλίνουν στο ότι το δεν υπάρχει κάποιο επιπλέον υλικό, αλλά χρησιμοποιείται είτε ο ίδιος ο άνθρωπος είτε τα υλικά της φύσης.
 

► Πιστεύετε ότι μπορεί κάποιος να εκπαιδεύσει τους θεατές ή να τους βοηθήσει στο να καταλάβουν περισσότερα;

Πιστεύω πάρα πολύ στο ότι η τέχνη δεν χρειάζεται ειδική εκπαίδευση. Όταν ένα έργο έχει να πει κάτι, θα έπρεπε και ένα παιδί, ένας γέρος, ένας άνθρωπος που δεν έχει καμία σχέση με την τέχνη να καταλαβαίνει, να αισθάνεται κάτι από αυτά. Δεν χρειάζεται πάντα η επεξεργασία του μυαλού, γιατί ίσως τότε δεν είναι και τόσο επιτυχημένο. Έτσι πιστεύω και προσπαθώ η δουλειά μου να μιλάει από ένα πολύ πρώτο επίπεδο, που μπορεί ο καθένας να το αντιληφθεί μέσα σε δευτερόλεπτα. Γιατί είναι σημαντικό το να κρατήσεις το ενδιαφέρον του κοινού, ειδικά μέσα σε αυτή την ψηφιακή εποχή που το “span of attention” είναι πάρα πολύ μικρό, ειδικά στους νέους ανθρώπους. Έχει μεγάλη σημασία ένα έργο να μπορεί να σε πιάσει αμέσως και από εκεί και πέρα να μπορείς να εμβαθύνεις σε αυτό και να αναγνώσεις τα διάφορα επίπεδα.
 

► Τι σας ικανοποιεί ως καλλιτέχνη;

Να έρχονται άνθρωποι χρόνια μετά και να μου λένε πως εκείνο το έργο μου που είχαν δει το 2000, τους έρχεται κάποιες φορές στο μυαλό, ότι το θυμούνται και ότι τους δημιουργεί μια οποιαδήποτε αίσθηση. Το σημαντικό είναι το έργο να μπορεί να έχει μια σχέση με το κοινό μέσα στο βάθος του χρόνου. Αυτό έχει να κάνει κυρίως με την ενσυναίσθηση του καλλιτέχνη όταν δημιουργεί κάτι. Συμβάλλουν, βέβαια, και πολλά άλλα πράγματα. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, δεν πιστεύω τόσο ότι πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένο εκπαιδευμένο κοινό, όσο ότι πρέπει το κοινό να έχει πρόσβαση στα έργα. Αυτό είναι το σημαντικό. Και στην Ελλάδα δεν έχουμε πολλά μουσεία. Το παράδειγμα της Θεσσαλονίκης είναι σπάνιο. Κατ? εμέ η δράση των μουσείων εδώ και το πώς πραγματικά καταφέρνουν να τραβήξουν τον κόσμο είναι αξιέπαινο. Αλλά δυστυχώς έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας για να φτάσουμε στο επίπεδο που έχουν άλλες χώρες στο εξωτερικό.
 

► Όσον αφορά τη συγκεκριμένη εκδήλωση και την πρωτοβουλία με τίτλο «Το παρελθόν δεν είναι ξένη χώρα», τι εντύπωση έχετε; Πώς σας φάνηκε η παρουσίαση των έργων στο εσωτερικό του αρχαιολογικού χώρου;

Μου άρεσε πάρα πολύ. Ήταν πραγματικά συγκινητικό το ότι υπήρξε πάρα πολύ μεγάλος σεβασμός. Και προσωπικά προς εμένα, ως καλλιτέχνη, στο πώς με προσκάλεσαν, με φρόντισαν, το ότι έδειξαν το έργο μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ήταν πολύ επαγγελματική αντιμετώπιση. Αυτά δεν είναι πάντα αυτονόητα. Πολύ συχνά δεν υπάρχει αυτή η πρόθεση από τους φορείς που σε προσκαλούν. Εδώ υπήρξε απόλυτος σεβασμός στον καλλιτέχνη και στο έργο του. Υπήρξε, επίσης, μια φανταστική συνθήκη. Δηλαδή, ο εξωτερικός εκείνος χώρος, το περιβάλλον, όλα λειτούργησαν πάρα πολύ ωραία. Επίσης, ακριβώς επειδή τα τρία μουσεία στη Θεσσαλονίκη έχουν κάνει πολύ καλή δουλειά, ο κόσμος έχει μια τριβή με το αντικείμενο. Ακόμη και άνθρωποι που δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη εξειδίκευση, παρακολουθώντας τέτοιου είδους εκδηλώσεις, έχουν ανεπτυγμένα ένστικτα ως προς τα έργα και μπορούν να τα χαρούν. Υπήρχαν, φυσικά, και άνθρωποι εξειδικευμένοι. Ήταν ένα πολύ καταπληκτικό κοινό. Ένα πολύ επιβλητικό, ωραίο περιβάλλον. Επιπλέον, σε μια τέτοια παρουσίαση, που δεν είναι παρόν το έργο για να μιλήσει από μόνο του, μπορεί να γίνει μια συζήτηση χωρίς να υπάρχει η αμηχανία που δημιουργείται καμιά φορά στις εκθέσεις. Εκεί υπάρχει και μια αγωνία. Οπότε θα έλεγα ότι ήταν μια πολύ πολύ ωραία συγκυρία.
 

► Πιστεύετε ότι η σύγχρονη τέχνη μπορεί να ταιριάξει με το παρελθόν και με το μνημείο;

Ακριβώς. Βρίσκω πολύ έξυπνο τον τίτλο και πολύ ωραία την προσέγγιση αυτής της σειράς

προβολών. Τις γραμμές και τα όρια τα βάζουμε εμείς. Η ζωή, η ανθρωπότητα είναι μία

συνέχεια και πάντα συνομιλούμε με το παρελθόν, σκεφτόμαστε το μέλλον, βρισκόμαστε

στο παρόν. Υπάρχει, φυσικά, ενδιαφέρον σε αυτή τη διαλεκτική, στον διάλογο που

μπορεί να υπάρξει μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Το είδαμε και μέσα από τη

ζύμωση και την αντιπαράθεση των ίδιων των έργων. Το “Desert Βreath” και το “Vital Space –

Istanbul” ανήκαν σε άλλες εποχές. Επιπλέον, το ένα ήταν μέσα στη φύση ενώ το άλλο

μίλαγε για την ανθρωπότητα και το πώς κατοικούμε στον πλανήτη, για την ανθρώπινη

κοινωνία και το πώς συναναστρεφόμαστε μεταξύ μας. Δόθηκε, έτσι, ένα  έναυσμα για να

σκεφτούμε και το μέλλον, να σκεφτούμε πώς πρέπει να φανταστούμε το μέλλον και τι θα

πρέπει να κάνουμε για αυτό. Όλες οι στιγμές του χρόνου ήρθαν και ενώθηκαν.
 

► Εκτός από το “Desert Breath” ασχολείστε με κάποιο άλλο έργο στη φύση αυτή την

περίοδο;

Ένα έργο που έχει αρκετό ενδιαφέρον, μιας και μιλάμε για έργα στο περιβάλλον, λέγεται “Concentric”, δηλαδή «ομόκεντρο», και είναι ένα έργο που ξεκίνησε όταν ήμουν στην Αμερική, στο Austin του Texas το 2016. Έζησα για σχεδόν τρία χρόνια εκεί, από το 2012 μέχρι το 2015. Εκεί δούλεψα με ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης, μου έγινε ένα “commission”, οπότε είχα τη δυνατότητα να ερευνήσω αυτό το έργο, το οποίο είχε εκτεθεί εκεί το 2016. Στη συνέχεια με κάλεσαν σε ένα residency στη Νότιο Αφρική, όπου τελικά κατέληξε ο μηχανισμός που είχα διαμορφώσει, ένας υποβρύχιος μηχανισμός που δημιουργεί συνεχόμενους ομόκεντρους κυματισμούς σε μία λίμνη. Πέρσι, το 2019, τον πήρα και τον εγκατέστησα μόνιμα στο πάρκο γλυπτικής, στο Nirox Sculpture Park, όπου είχα κάνει το residency την προηγούμενη χρονιά. Yπάρχει η ιδέα να γίνει η εγκατάσταση αυτή σε διαφορετικά σημεία στον πλανήτη, ένα σε κάθε ήπειρο θα ήθελα ιδεατά. Έτσι, συζητάμε με ένα αντίστοιχο μουσείο που έχει και πάρκο γλυπτικής στη Μελβούρνη στην Αυστραλία, για να δούμε εάν θα μπορέσουμε να το υλοποιήσουμε εκεί.
 

► Υπάρχει κάποιο καινούργιο project το οποίο ετοιμάζετε σήμερα;

Έχω κερδίσει ένα residency στη δυτική Αυστραλία, στο The Farm Margaret River, όπου ήταν να πάω, αλλά λόγω κορονοϊού μάλλον θα αναβληθεί για την επόμενη χρονιά. Εκεί θα έχω τη δυνατότητα να πάω για δύο μήνες και να διερευνήσω το ενδεχόμενο να γίνει ένα Site Specific έργο μόνιμα εκεί, στη φύση πάλι. Δεν ξέρω βέβαια τι ακριβώς θα είναι αυτό. Ποτέ δεν πάω με μία προκαθορισμένη ιδέα. Πάω να εξερευνήσω τον χώρο και τους  ανθρώπους και το τι μπορεί να προκύψει από αυτό. Οπότε αυτά είναι στα σκαριά. Ήταν να γίνει και μια άλλη έκθεση για ένα καινούριο έργο, το οποίο πάλι λόγω κορονοϊού δεν έγινε. Μια διπλή εγκατάσταση εσωτερικού χώρου, για την οποία τώρα συζητάω με άλλους χώρους και κάποια στιγμή ελπίζω να υλοποιηθεί. Ήταν να γίνει στην Αθήνα στο Μέγαρο Μουσικής. Αυτό σταμάτησε και τώρα θα δούμε. Οπότε γίνονται διάφορα.
 

► Και για το  “Open the Black Boxes” τι έχετε να πείτε;

 Αυτό είναι ένα συνεχόμενο project που ξεκίνησε στην Αθήνα το 2012, σαν αντίδραση στην οικονομική κρίση της Ελλάδας. Ήταν μια εγκατάσταση που εν τω μεταξύ έχει πάει σε 4 χώρες στην Ευρώπη και τώρα παίρνει και ψηφιακή μορφή. Πρόκειται για ένα participatory project/συμμετοχικό έργο. Η ίδια η εγκατάσταση η εκθεσιακή αποτελείται από 100 μαύρα μεταλλικά κουτιά, τα οποία είναι στο δάπεδο της γκαλερί, ανοίγουν και έχουν μέσα μία οθόνη με έναν αριθμό που αυξάνεται ή μειώνεται και σχετίζεται με μία λέξη. Οι λέξεις προέρχονται από τη συμμετοχή των ανθρώπων, διότι ζητάω από τους ανθρώπους να μου στείλουν μία λέξη που να ανταποκρίνεται στην ερώτηση «Τι σε απειλεί περισσότερο σήμερα;» ή «Τι είναι αυτό που απειλείται και θα ήθελες να το προστατέψεις;». Όποτε γινόταν η έκθεση ενεργοποιούσα τις ερωτήσεις αυτές και το open call στην τοπική κοινωνία, έτσι ώστε ο κόσμος να μου στέλνει μέσα από το site τις λέξεις του. Η έκθεση έγινε στην Αθήνα με συμμετοχή αθηναίων, στο Παρίσι με συμμετοχή από εκεί, έγινε στο Βέλγιο, στην Αγγλία, στην Ισπανία κ.τ.λ., όχι πάντα με τα black boxes, αλλά πάντα με μία μορφή παρουσίασης είτε σε Word Clouds, είτε με το “physical installation”.
 

► Και σχετικά με την ψηφιακή του μορφή;

Τώρα εξελίσσουμε και αναπτύσσουμε έναν αλγόριθμο ώστε να γίνεται το open call παγκοσμίως. Ειδικά σε αυτή την εποχή του κορονοϊού, και μετά τον εγκλωβισμό, ξεκίνησα αυτή την καμπάνια, το open call, και πλέον μπορεί κανείς από όλο τον κόσμο να βάλει τη λέξη του. Ζητάμε κάποια στοιχεία που μπορεί κανείς να δώσει για τον εαυτό του, όπως το φύλο, την ηλικία, την πόλη διαμονής του κ.τ.λ. Έτσι, αφήνοντας αυτά τα στοιχεία και απαντώντας με μία λέξη, αυτόματα δημιουργείται μια βάση δεδομένων που ουσιαστικά αντανακλά τις ελπίδες και τους φόβους μας ως κοινωνίας, χωρίς να υπάρχει μεσάζοντας. Μπορεί, λοιπόν, κάποιος να έχει πρόσβαση σε αυτή τη βάση δεδομένων και να συγκρίνει τι απαντάει ένας άνθρωπος, π.χ. ένα κορίτσι στα 20-25 στην Αίγυπτο σε σχέση με ένα αγόρι, έναν άντρα στα 60 στην Ιαπωνία, και τι τον αφορά, τι τον τρομάζει. Έτσι σιγά σιγά, και καθώς τα γεγονότα και οι κρίσεις εξελίσσονται, μπορεί να δει κανείς και να συγκρίνει αυτές τις πληροφορίες. Είναι ένα “on going” project. Συναισθήματα, φόβοι και ελπίδες.

Το έργο “Open the black boxes” παραμένει ενεργό και δέχεται τις απαντήσεις μας, σε μια προσπάθεια δημιουργίας ενός πολύτιμου αρχείου της εποχής μας. Ας επισκεφτούμε,

λοιπόν, τον ιστότοπο opentheblackboxes.com και ας κάνουμε τη φωνή μας να ακουστεί

μέσα από τη διεύθυνση: https://www.opentheblackboxes.com/web/open-call/ .

cityportal.gr/ Δανάη Στράτου: Το έργο στην ενότητα του χώρου και του χρόνου (συνέντευξη) / γράφει η Άννα Κάμπα