Συνέντευξη του Charles Lloyd

Γεννημένος στο Μέμφις του Τενεσσί, με την σπουδαία μουσική κληρονομιά σε blues, gospel και jazz, μια μεγάλη μορφή της jazz, θα φιλοξενηθεί για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ο «Πατέρας του Παγκόσμιου Μουσικού Ρεύματος» κατέθεσε με ευχαρίστηση μερικές σκέψεις για την μουσική του διαδρομή και την εσωτερικότητα της μουσικής. O Charles Lloyd έδωσε συνέντευξη στον Xρήστο Mιχαλέρη και το περιοδικό CITY.

Μετά από τόσα πολλά χρόνια εμπειρίας μέσα στη μουσική, με ποιες λέξεις θα προσέγγιζες την έννοια της «αληθινής μουσικής»;
Για μένα η «αληθινή μουσική» αγγίζει κατ’ ευθείαν την καρδιά. Είναι αγνή και καθαρή. Δεν είναι διασκέδαση ή ψυχαγωγία, αλλά κάτι που μιλά στην ψυχή. Ανακουφίζει, παρηγορεί κι εμπνέει. Επουλώνει και ενοποιεί. Μπορεί να γεφυρώσει κουλτούρες και διαφορές.

Το κοινό της Θεσσαλονίκης τι πρόγραμμα θα παρακολουθήσει;
Είναι δύσκολο να το πει κανείς εκ των προτέρων αυτό. Η Jazz είναι μια «προχειροφτιαγμένη» μουσική, αλλά ξέρω ότι παρουσιάζουμε μερικά τραγούδια από τις τελευταίες ηχογραφήσεις μας, «Rabo de Nube», που έχει διάφορα έργα, όπως το τραγούδια του τίτλου του Κουβανού συνθέτη Silvio Rodriguez. Θα υπάρχουν και μερικά ελληνικά τραγούδια που θα παρουσιάσουμε μαζί με την αγαπητή φίλη Μαρία Φαραντούρη. Θα τραγουδήσει κι εκείνη μερικά από τα έργα μου με το κουαρτέτο μας. Ελπίζαμε εδώ και πολύ καιρό να έρθει ο χρόνος της πραγματοποίησης μιας τέτοιας συνάντησης.

Τι είναι αυτό που σκέφτεσαι, που έχεις βασικά στο μυαλό σου όταν παίζεις μουσική στο σπίτι, στο στούντιο ή σε μια συναυλία; Που σε ταξιδεύει;
Προσπαθώ να απελευθερώσω τον εαυτό μου από προκαταλήψεις και έτοιμες ιδέες. Προσπαθώ να είμαι ένα άδειο αγγείο και να αφήνω τη μουσική να ρέει μέσα από μένα. Προσπαθώ να μην έχω τίποτε στο μυαλό μου, αλλά να είμαι ανοικτός στην εμπειρία. Κάθε νύχτα βγαίνουμε έξω και περπατούμε σε τεντωμένο σχοινί χωρίς κανένα δίχτυ προστασίας. Το ακροατήριο είναι, επίσης, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας σε κάθε ζωντανή συναυλία, γιατί ο ανεξάρτητος ακροατής φέρνει μια μοναδική ενέργεια στη μουσική.

Πώς εξελίσσεται η jazz γενικά όλα τα τελευταία «μοντέρνα» χρόνια;
Όλες οι φόρμες αλλάζουν και αναπτύσσονται ώρα με την ώρα. Μερικές περίοδοι είναι καλύτερες από κάποιες άλλες. Νομίζω ότι με τόσο πολύ κόσμο τριγύρω που ενδιαφέρεται για την jazz, η μουσική έχει πάρει έναν ολοένα και μεγαλύτερο εύρος από επιδράσεις, ήχους και ρυθμούς. Δε νομίζω ότι είναι καλό να βάζουμε τη jazz σε ένα κουτί και να την κρατούμε εκεί. Είναι σημαντικό να ξέρουμε και να σεβόμαστε την παράδοση, αλλά και το να έχουμε τη δυνατότητα να επεκτείνουμε το κομμάτι της δημιουργικής διαδικασίας. Πολύ λίγοι μουσικοί από τη δική μου γενιά έχουν απομείνει… Ο Wayne Shorter και ο Sonny Rollins είναι και οι δύο λίγα χρόνια μεγαλύτεροι από μένα. Υπάρχουν όμως νέοι μουσικοί που έρχονται στη διαδρομή και υπόσχονται μεγαλειώδεις στιγμές. Μερικούς από αυτούς έχω και στην μπάντα μου.

Ποιο είναι το πολυτιμότερο όφελος της καριέρας σου;
Δεν πολύ- καταλαβαίνω την ερώτηση αυτή, αλλά αν εννοείς το πιο πολύτιμο μου μάθημα και όφελος, είναι ότι έχω και διατηρώ το «μυαλό του αρχάριου». Το να μην σταματάς να ψάχνεις ποτέ…

Τι συμβουλεύεις τους νέους μουσικούς;
Αν φτιάχνεις μουσική, να το κάνεις γιατί το αγαπάς πολύ. Αλλά, και γιατί τίποτε άλλο δεν μπορεί να ικανοποιήσει την βαθιά παρόρμηση για να δημιουργήσεις ομορφιά. Να μην το κάνεις επειδή επιθυμείς δόξα, χρήμα και τύχη.

Τι αισθάνεσαι κάθε φορά που ανεβαίνεις στη σκηνή;
Είμαι πάντα νευρικός πριν από κάθε συναυλία. Ποτέ δεν είμαι σίγουρος αν θα καταφέρω να βγάλω την πρώτη νότα. Από την άλλη πλευρά, το αντιμετωπίζω ως μια ακόμα ευκαιρία να δοκιμάσω να πω την αλήθεια. Ανακάλυψα ότι από τη στιγμή που πατάω το πόδι μου στη σκηνή και ξεκινάει η μουσική, βρίσκω τον εαυτό μου και όλη μου η νευρικότητα πάει περίπατο, εξαφανίζεται.

Είναι κάποια ιδιαίτερη στιγμή που θυμάσαι περισσότερο από τις εμπειρίες σου;
Λοιπόν, υπάρχουν, πολλές, μα πάρα πολλές χαρούμενες στιγμές στη μουσική. Οι περισσότερες από αυτές τυχαίνουν όταν ξεχνώ ότι κάνω μουσική και νιώθω ότι είμαι ένα άτομο από το σύμπαν. Σε προσωπικό επίπεδο, ένιωσα ιδιαίτερη απόλαυση όταν συνάντησα τον Master Billy Higgins που ήρθε σπίτι μου με όλα του τα όργανα και ξοδέψαμε μια εβδομάδα παίζοντας μουσική όποτε ήθελε, στο καθιστικό μου δωμάτιο. Ήταν ο κοντινότερος μου φίλος και συνεργάτης. Νομίζω πως ήξερε ότι θα ήταν η τελευταία φορά που θα μπορούσαμε να κάνουμε μουσική κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά εγώ δεν το ήξερα. Πέθανε μετά από τρεις μήνες… Επίσης, έχω υπάρξει πολύ ευτυχισμένος με τον εαυτό μου φτιάχνοντας μουσική σε πυκνά δάση όταν έζησα τον θόρυβο του Big Sur. Είχα, επίσης, μια πολύ βαθιά εμπειρία όταν έπαιζα μουσική στο θέατρο του Λυκαβηττού κάτω από ένα ολόγιομο φεγγάρι.

Παίζοντας μαζί με τα tablas του Zakir Hussain, σε ποιο σημείο το πνεύμα σου συναντά την φιλοσοφία την ανατολικής μουσικής;
Έχω διαβάσει και παρακολουθήσει τις διδασκαλίες που έρχονται από την Ινδία για πολλά, πολλά χρόνια. Έτσι το πνεύμα μου συναντά αυτήν τη φιλοσοφία συνεχώς. Το ενδιαφέρον στοιχείο της συνεργασίας μου με τον Zakir είναι ότι κανείς από εμάς δεν προσπαθεί να παίξει με το στιλ του άλλου. Αλλά ερχόμαστε κοντά και κάνουμε μεγαλειώδη μουσική μαζί. Ακούω τα blues στη μουσική του.

Τι νέο υπάρχει γύρω από τη δισκογραφία σου και τις μουσικές σου περιοδείες;
Την επόμενη άνοιξη θα κυκλοφορήσει μια ζωντανή ηχογράφηση από την ECM που έλαβε χώρα με το κουαρτέτο μου, τον υπέροχο Jason Moran στο πιάνο, Reuben Rogers στο μπάσο και τον Eric Harland στα τύμπανα. Έχω αυτό το γκρουπ μαζί μου εδώ και δυόμιση χρόνια, η ηχογράφηση είναι από τον Απρίλιο, στη συναυλία μας στο Μέγαρο Μουσικής της Βιέννης. Θα έρθουμε στην Ελλάδα μετά από ένα φεστιβάλ στις Αζόρες και θα ταξιδέψουμε έως το Texas, μετά τη συναυλία της Θεσσαλονίκης.

info:
Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης
25ης Μαρτίου & Παραλία, Τ: 2310895800
Τρίτη 6 Οκτωβρίου
Ώρα έναρξης: 21:00
Τιμή εισιτηρίου: 20 €