Συνέντευξη του Γιάννη Γιαννίση

Καλλιτεχνικός διευθυντής της Όπερας Θεσσαλονίκης, ο διεθνούς φήμης Έλληνας βαρύτονος, μιλά στην Aναστασία Γρηγοριάδου και το περιοδικό CITY για τη φετινή περίοδο της Όπερας 2009 – 2010 και την πρώτη παραγωγή αυτής, την όπερα «Don Giovanni» του Wolfgang Amadeus Mozart, που ανεβαίνει από τις 18 Σεπτεμβρίου.

Αφότου αναλάβατε την καλλιτεχνική διεύθυνση της όπερας ποιο είναι το πρώτο ζητούμενο που είχατε στο μυαλό σας;
Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν η όπερα να είναι σταθερά παρούσα στην πόλη όλη την περίοδο. Λείπει η όπερα από τη Θεσσαλονίκη και αυτό το έργο καλείται να το πραγματοποιήσει η Όπερα Θεσσαλονίκης . Έχουμε βλέψεις, από το ’87 έχουν ξεκινήσει οι προσπάθειες για την δημιουργία της Όπερας και από το ’97 για την ανεξαρτητοποίησή της, η οποία δυστυχώς ακόμα δεν έχει προχωρήσει καθόλου. Έχω κάνει πολλές προσπάθειες αλλά δεν έχω βρει ακόμα έναν άνθρωπο που θα μπορέσει να βοηθήσεις εκατό τοις εκατό για να πραγματοποιηθεί. Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος κάποτε ιδρύθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ποιος θα είναι ο ιδρυτής της Όπερας Θεσσαλονίκης, αυτός που θα την κάνει ανεξάρτητη;

Όταν μιλάτε για μια σταθερή παρουσία της όπερας όλο το χρόνο, τι εννοείτε;
Όπως μας επιτρέπεται από τη δυνατότητα χρήσης του θεάτρου (θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών) δεν έχουμε περιθώριο για πολλές παραγωγές. Παρόλα αυτά έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι θα ανεβάσουμε δύο νέες παραγωγές. Σε λίγες μέρες την όπερα «Don Giovanni» του Μότσαρτ, στη συνέχεια τον «Βαφτιστικό» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη. Τολμώ να πω ότι παίρνω πολύ λιγότερα χρήματα απ’ όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεν υπάρχει ούτε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Πολιτισμός το οποία ήταν μια τονωτική ένεση στην Όπερα Θεσσαλονίκης και μπορούσαν να τρέχουν προγράμματα όπως το «Παις Όπερα». Σκεπτόμενος όμως αυτό, ότι υπάρχει ανάγκη τα παιδιά του δημοτικού να έρθουν σε επαφή με την όπερα θα ξεκινήσουμε από τον Οκτώβριο μέχρι και το τέλος της σχολικής χρονιάς, για πρωινές καθημερινές σχολικές παραστάσεις, την παιδική μας όπερα που θα απευθύνεται σε παιδιά δημοτικού και γιατί όχι και των πρώτων τάξεων του γυμνασίου. Θα ανεβάσουμε την όπερα «Μαγικός Αυλός» του Μότσαρτ.

Και πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος της οικονομικής δυσπραγίας εξαιτίας του μικρού προϋπολογισμού που διαθέτετε;
Δεν μπορούμε να δεχτώ ότι υπάρχουν φραγμοί στο θέμα πολιτισμός. Διάθεση καλή αν υπάρχει και σωστή διαχείριση πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Αλλά πρέπει όμως να κάνουμε κάτι. Αν μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια και λέμε δεν έχουμε λεφτά άρα δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι,  τότε μόνοι μας θα αυτοαναιρεθούμε, δεν θα έχουμε λόγο ύπαρξης.

Ποια ήταν η βασική ιδέα για την πρώτη παραγωγή της νέας περιόδου; Γιατί αυτή η όπερα, γιατί αυτοί οι συντελεστές;
Η επιλογή της όπερας «Don Giovanni» έγινε όχι μόνο γιατί είναι ευρέως γνωστή στο οπερόφιλο κοινό και όχι μόνο, αλλά και γιατί ο Μότσαρτ είναι  ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες, ίσως ο μεγαλύτερος, και το συγκεκριμένο έργο είναι η κορωνίδα της δημιουργίας του. Οι συντελεστές, τώρα, είναι ό,τι καλύτερο υπάρχει στο οπερετικό ελληνικό μουσικό στερέωμα, πολλοί από τη Θεσσαλονίκη, καλλιτέχνες που κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Μάλιστα μου έκανε εντύπωση που όταν πρωτοήρθαν εδώ, ήρθαν και με είδαν στο γραφείο και μου είπαν σε «ευχαριστώ πολύ που μας έφερες» και «απορώ πώς μου τηλεφώνησες». Εξεπλάγην, μιλάμε για Έλληνες του εξωτερικού που κάνουν καριέρα στα ξένα θέατρα. Όσον αφορά την κυρία Μπαξεβάνη, τη σκηνοθέτιδα, είχα ακούσει τα καλύτερα λόγια, πρόσφατα είχε σκηνοθετήσει στη Νέα Υόρκη, οφ Μπρόντγουέι, με μεγάλη επιτυχία.  Την γνώρισα, μου είπε πώς θέλει να το κινήσει το όλο έργο, πίστευα ότι είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η άποψή της και κινηθήκαμε σε αυτήν την κατεύθυνση.

Είναι σύγχρονο ανέβασμα;
Όχι, είναι ένα κλασικότατο ανέβασμα, θα το δείτε και με ρούχα εποχής. Υπάρχει μια άλλη προσέγγιση ως προς τον χαρακτήρα του Ντον Τζοβάνι, ο οποίος καθρεφτίζεται εικαστικά, στα σκηνικά, στους φωτισμούς. Η αίσθηση δηλαδή του ψυχισμού του αντικατοπτρίζεται πίσω στα σκηνικά κι αυτό είναι κάτι καινούριο.

Πείτε μου ποιοι συμμετέχουν στη διανομή.
Είναι δύο οι διανομές. Όλοι οι ερμηνευτές είναι Έλληνες, εκτός από δύο. Στον ομώνυμο ρόλο εγώ και ο Άρης Αργύρης που βρίσκεται στην όπερα της Φρανκφούρτης ως μόνιμο μέλος, Leporello είναι ο Δημήτρης Κασιούμης, στέλεχος της Λυρικής σκηνής, καταξιωμένος καλλιτέχνης μαζί με τον Κώστα Ντότσικα, Θεσσαλονικιός, έχει αποδείξει την αξία του και του δίνεται η ευκαιρία να κάνει ένα βήμα παραπάνω. Έχουμε μετά  στο ρόλο της Donna Anna την κυρία Μαρία Κόκκα, κι αυτή έχει τραγουδήσει στην Εθνική Λυρική Σκηνή, την κυρία Αλεξάνδρα Ματθαιουδάκη, την κυρία Σοφία Κυανίδου, καταξιωμένες κι έχουν δείξει την αξία τους, στην Donna Elvira έχουμε την Σοφία Βογιατζόγλου που μεσουρανεί στην Ιταλία, πάλι Θεσσαλονικιά, την Κασσάνδρα Δημοπούλου, γνωστή στο κοινό της Θεσσαλονίκης, έχουμε Masetto τον Πέτρο Μαγουλά και τον Άκη Λαλούση, Zerlina την Μαριάννα Μανσόλα και την Μίνα Πολυχρόνου, στο ρόλο του Don Ottavio τον Mario Zeffiri, Έλληνας που κάνει μεγάλη καριέρα στο εξωτερικό και τον Juan Carlos Vassalo, αυτός είναι ένας από τους δύο ξένους που έχουμε και Commendatore φυσικά έχουμε τον διάσημο μπάσο τον Simon Estes και τον Κώστα Κατσάρα. Όλοι με μαέστρο τον κ. Αθηναίο και την ορχήστρα «Αμαντέους» της Σόφιας.

Η παραγωγή ξεκίνησε εξαρχής με τη σκέψη να έχει κυρίως Έλληνες συντελεστές;
Βεβαίως. Αφού έχουμε ελληνικό δυναμικό γιατί να μην το χρησιμοποιήσουμε; Και με αυτόν τον τρόπο ήθελα να δείξω ότι κάλλιστα μπορεί να φτιαχτεί ένα πολύ ωραίο ensemble στο δυναμικό της Όπερας το οποίο θα βοηθήσει να κάνουμε κι άλλες παραγωγές πιο εύκολα, εάν αυτό φυσικά υποστηρίζεται οικονομικά από το Υπουργείο Πολιτισμού. Θέλω να σημειώσω το εξής, γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό, το κόστος μιας παραγωγής είναι αρκετά υψηλό, παρόλα αυτά είναι λογικότατο αν υπολογίσει κάποιος ότι δεν έχουμε στην κατοχή μας ούτε ορχήστρα ούτε χορωδία ούτε μόνιμο ensemble ούτε τεχνική υποστήριξη και όλα αναγκαζόμαστε να τα κάνουμε από την αρχή. Θεωρώ ότι γίνεται σωστή δουλειά και διαχείριση των οικονομικών, διότι και πάλι είμαστε πολύ πιο κάτω στα έξοδά μας, συγκρινόμενοι με άλλους φορείς.

Λέγατε πριν ότι είναι ένα κλασικό ανέβασμα η συγκεκριμένη παραγωγή του «Don Giovanni». Γενικά αγαπάτε πιο πολύ τα κλασικά ανεβάσματα;
Αγαπώ τη μουσική. Δεν έχουμε φραγμούς πουθενά. Απλά πιστεύω ότι το συγκεκριμένο έργο επειδή ακριβώς έχει δεχτεί μεγάλη παραποίηση, μια κλασική εκδοχή του είναι πιο κοντά στο αρχικό του σχέδιο. Και επειδή νομίζω ότι τον Μότσαρτ γενικότερα δεν θα ’πρεπε να τον αλλάζουν και πάρα πολύ. Το κλασικό ίσως είναι και πιο μοντέρνο αυτήν την στιγμή, ειδικά ο Μότσαρτ. Έχω σκέψεις και για άλλες παραγωγές και πολύ πιο μοντέρνα ανεβάσματα, αλλά όχι στα πλαίσια του παρατραβηγμένου. Αυτό που θέλω να παρουσιάσω στην Όπερα είναι πίνακες ζωγραφικής με μουσική. Τώρα σχεδιάζουμε να σας παρουσιάσουμε επτά πίνακες, ευελπιστούμε υψηλής αισθητικής.