Με μια δωδεκαμελή ορχήστρα από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ, σε μια συναυλία αφιερωμένη στη Ρόζα Εσκενάζυ, θα ολοκληρωθεί το μουσικό ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή της, από τον Ισραηλινό σκηνοθέτη Roy Sher, στη Θεσσαλονίκη. Ο σκηνοθέτης του φιλμ και η επίσημη προσκεκλημένη της συναυλίας, Yasmin Levy μίλησαν στον Χρήστο Μιχαλέρη για τη συναυλία, τη Ρόζα και για τα σεφαρδίτικα τραγούδια.
Yasmin Levy
Πώς μπήκες στη μουσική;
Είμαι κόρη δύο τραγουδιστών. Μεγάλωσα στην πλέον μουσική οικογένεια, παρ’ όλο που ο πατέρας μου δεν ήθελε να γίνουμε μουσικοί, καθώς ήξερε πόσο δύσκολο ήταν για να ζήσεις. Η μουσική είναι ότι είμαι. Έγινα ερμηνεύτρια όταν συνειδητοποίησα μέσα μου, ότι δεν θα μπορούσα ποτέ να ξεγελάσω τον εαυτό μου, αφού ήξερα ότι αν θα έκανα κάτι στη ζωή μου που δεν θα ήταν μουσική, θα με έκανε μια καταθλιπτική, έτσι αποφάσισα να ακούσω την καρδιά μου και να αφιερώσω τον εαυτό μου στη μουσική.
Πρόσφατα τραγούδησες ντουέτο με την Ελένη Βιτάλη κι, επίσης, σε ένα ντουέτο (στο στούντιο) με τον πατέρα σου, που δεν είναι στη ζωή…
Αγαπώ τη φωνή και τα τραγούδια της Ελένης εδώ και πολλά χρόνια, έκανα μια επιτυχία της εδώ, σε ισπανική έκδοση, το «Naci an Alamo» («Μπαλαμός») και αυτό ήταν μέρος του ρεπερτορίου μου για πολλά χρόνια. Πάντα ήθελα να συνεργαστώ μαζί της και είμαι ευτυχισμένη και ενθουσιασμένη που, τελικά, τραγουδήσαμε μαζί ένα τραγούδι που έγραψα εγώ. Το τραγούδι με τον πατέρα μου ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Πήραμε μια παλιά ηχογράφηση 50 χρόνων που είχε για ένα τραγούδι Ladino (Σεφαρδίτικο) που λεγόταν «Una Pastora» και ο Javier, ο παραγωγός, πρόσθεσε άλλες 8 κιθάρες και ηχογράφησα το μέρος της φωνής μου, σαn να αισθάνομαι ότι ο πατέρας ακούει, επίσης… Πρέπει να πω ότι ήμουν πολύ τρομαγμένη στο να τραγουδήσω μαζί του λόγω του μεγάλου θαυμασμού που νιώθω γι’ αυτόν και όσο χαρούμενη είμαι που τελικά τραγούδησα μαζί του, τόσο δεν θα αισθανθώ ποτέ ότι το αξίζω…
Ποια είναι η ιδιαίτερη σχέση σου με τη Ρόζα Εσκενάζυ;
Ανακάλυψα τη μουσική της Ρόζας τα τελευταία χρόνια και σέβομαι την υπέροχη δουλειά της, να παρουσιάζει την Εβραιο-ισπανική κληρονομιά, που είναι και η δική μου κληρονομιά και παράδοση. Είμαι περήφανη που θα τραγουδήσω στο φιλμ και στη συναυλία, πολλά από τα Ladino τραγούδια που η Ρόζα τραγούδησε πριν πολλά χρόνια.
Τι σκέφτεσαι για τη συναυλία – αφιέρωμα στη Ρόζα στη Θεσσαλονίκη, πόλη σημαντική για την εβραϊκή κοινότητα στο παρελθόν;
Η Θεσσαλονίκη ήταν διάσημη για την Σεφαρδίτικη κοινότητα για χρόνια και πάντα ήθελα να ανακαλύψω την πόλη. Στενοχωριέμαι για την ιστορία που όλοι ξέρουμε και αλλά νιώθω περήφανη που αυτή η συναυλία θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη.
Στον μοντέρνο, κλεισμένο σε εθνικά σύνορα κόσμο, πώς μπορεί η αγνή παραδοσιακή μουσική να λειτουργεί;
Κάθε χώρα έχει τη δική της παράδοση, αλλά με τη νέα τεχνολογία και τα ανοικτά σύνορα, ο κόσμος όλο και περισσότερο θέλει να δει και δοκιμάσει άλλες παραδόσεις και αυτό το βρίσκουν ενδιαφέρον.
Ποιες είναι οι τωρινές σου δραστηριότητες;
Μόλις κυκλοφόρησε ο τέταρτος μου δίσκος με τίτλο «Sentir» («Να αισθάνεσαι») σε παραγωγή του Ισπανού Javier Limon και αυτές τις μέρες είμαι σε περιοδεία στην Ευρώπη για να τον προωθήσω. Αυτό θα συνεχιστεί για όλη τη χρονιά και του χρόνου θα κάνω το ίδιο για την Αμερική και την Αυστραλία, επίσης.
Πώς αντιμετωπίζεις την Ladino (Σεφαρδίτικη) μουσική; Έχει όρια το «πείραγμα» σε τέτοιες μουσικές;
Ο παραδοσιακός τρόπος να τραγουδάς Ladino είναι σχεδόν πάντα Akapela, που σημαίνει μόνο φωνή. Πάντα μου έλλειπε το πάθος και η φωτιά, γιατί ο κόσμος συνήθισε να τα αντιμετωπίζει αυτά τα τραγούδια ως κάτι πολύ παλιό και εύθραυστο. Αυτό μου ήταν αδύνατο να το δεχτώ, έτσι εκεί ήταν που άρχισα να βάζω σε αυτά τα τραγούδια flamenco και ανατολίτικες αναμίξεις, ώστε να γίνουν πιο εύκολα προσβάσιμα και ενδιαφέροντα για τους νέους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πιστεύω, πως η μουσική δεν έχει όρια, αλλά ακόμα κι όταν ανακατεύουμε μια μουσική με μια άλλη, πρέπει πάντα να το κάνουμε σεβόμενοι τις ρίζες.
Οι νέοι άνθρωποι εισπράττουν με τον ίδιο τρόπο την φλόγα της παλιάς μουσικής;
Βλέπω όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους στις συναυλίες μου στον κόσμο και αισθάνομαι ότι ψάχνουν πολύ έντονα για μουσική με ρίζες, αλήθεια και ειλικρίνεια. Βλέπω ότι είναι πολύ περίεργοι για την ιστορία και το σέβονται αυτό πολύ. Πρέπει να πω ότι αυτό με κάνει ευτυχισμένη γιατί ξέρω πως τα παιδιά αυτά είναι το μέλλον μας…
Πώς οι συντοπίτες σου Ladino βλέπουν την επιτυχία σου;
Δεν ήταν εύκολο για εκείνους να δεχτούν όλες τις αλλαγές που έχω κάνει όλα αυτά τα χρόνια με την Σεφαρδίτικη παραδοσιακή μουσική, αλλά σήμερα ξέρω πως είναι πολύ περήφανοι και υποστηρικτικοί καθώς ξέρουν πως πρεσβεύω σωστά αυτήν τη μουσική στον κόσμο.
Ποιο είναι το πιο τρελό σου όνειρο;
Πάντα θέλω να βοηθώ τα ζώα, το όνειρο μου είναι να έχω μια φάρμα που να φροντίζουμε όλα τα είδη των ζώων που δεν θα είχαν κανέναν άλλο να τα φροντίσει…
Roy Sher
Πώς ανακάλυψες τη Ρόζα Εσκενάζυ;
Πρωτοάκουσα το όνομα της σε ένα μικρό χωριό της Ιερουσαλήμ πριν από 6 χρόνια, όπου ένα Ισραηλινό γκρουπ έπαιζε ρεμπέτικα τραγούδια. Στη συνέχεια ένα αφιέρωμα που παρακολούθησα για την θαυμάσια, αλλά και τραγική ζωή της, με έκανε ακόμα πιο περίεργο κι έτσι άρχισα να εξερευνώ τη ζωή και τη μουσική της.
Ποια είναι στάση σου στο φιλμ;
Η Ρόζα έχει πολύ λίγο αρχειακό υλικό εκτός των 500 τραγουδιών που ηχογράφησε. Θέλησα να πω την ιστορία της Ρόζας με την δική μου εμπειρία. Επίσης, η μουσική της Ρόζας πρέπει να παίζει βασικό ρόλο στην ιστορία… Έτσι άρχισα να ψάχνω και να ανακαλύπτω συνεχώς ενδιαφέροντα στοιχεία…
Όταν η Ρόζα εγκατέλειψε την Ελλάδα για την Αμερική το 1952 και άρχισα να ψάχνω τα χαρτιά της εποχής ανακάλυψα πως ενώ όλοι είχαν στα χαρτιά τους μια εθνικότητα, Έλληνας, Τούρκος, Σύριος, στη Ρόζα έγραφε, «χωρίς υπηκοότητα». Έτσι κατάλαβα πως η Ρόζα δεν ανήκε πουθενά, ήταν μια Τουρκο – Εβραία, που έγινε διάσημη στην Ελλάδα και μετοίκησε στην Αμερική και γι’ αυτό ίσως έγινε και τόσο διάσημη, αλλά και ξεχάστηκε ταυτόχρονα… Σε αυτό το φιλμ δοκιμάζω να χρωματίσω ένα μουσικό και οπτικό πορτραίτο από πολύχρωμους ανθρώπους και τόπους στο οδοιπορικό της ζωής της Ρόζας, από συγγενείς της, θαυμαστές της και μουσικούς που παίζουν τη μουσική της με τον παλιό κλασικό τρόπο… Προσπαθώ να πιάσω τις ομορφιές των πόλεων, όπου το ρεμπέτικο άνθησε στους δρόμους του περιθωρίου, αλλά και τις ομορφιές της εξοχής όπου η ιστορία της Ρόζας μας οδηγεί…
info:
Συναυλία αφιερωμένη στη Ρόζα Εσκενάζυ
Τρίτη 16 Μαρτίου
Ώρα έναρξης: 21:00
STAGE 26ης Οκτωβρίου 27
Τηλ. κρατήσεων 2310 566 768
τιμή εισιτηρίου 20 ευρώ
σχετικά νέα
Διαβάστε όλα τα τελευταία νέα | Ενημερωθείτε
