Ζέτα Δούκα (παράσταση «Γράμμα σ’ ένα παιδί»)

Παίζει μόνη της επί σκηνής στο θέατρο Αυλαία την παράσταση «Γράμμα σ’ ένα παιδί» σε σκηνοθεσία Μάνου Πετούση, βασισμένο στο έργο της Οριάννα Φαλάτσι «Γράμμα σ’ ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» που διασκευάστηκε από την Μάρω Μπουρδάκου. Η Ζέτα Δούκα έδωσε συνέντευξη στον Σωτήρη Ζήκο, αρχισυντάκτη του περιοδικού CITY.
 
Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία σε μια καινούρια παραγωγή που ανεβαίνει για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη;
Η συνεργασία προέκυψε όταν ο Μάνος Πετούσης που σκηνοθετεί την παράσταση και μαζί με την Μάρω Μπουρδάκου είχανε την ιδέα να διασκευάσουν το έργο της Οριάννα Φαλάτσι «Γράμμα σ’ ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» σ’ ένα θεατρικό μονόλογο και μου το πρότειναν. Τα βιβλίο το είχα διαβάσει όταν ήμουνα μικρή και μου άρεσε πάρα πολύ, και θυμόμουν τι εντάσεις και τι συναισθήματα μου είχε προκαλέσει. Κι έτσι, όταν διάβασα τον μονόλογο είδα ότι είχε γίνει μια εξαιρετική δουλειά, γιατί δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι αν ένα βιβλίο είναι καλό, ότι μεταφέρεται και σε θεατρικό κείμενο το ίδιο καλά. Έγινε μια πάρα πολύ ωραία διασκευή από την Μάρω Μπουρδάκου, η οποία κράτησε τα καλύτερα κομμάτια που έπρεπε να κρατηθούν και να βγουν προς τα έξω με ωραίο τρόπο, προς επικοινωνία δηλαδή. Και είπα αν δεν το κάνω, θα είναι πολύ μεγάλο λάθος. Όσον αφορά στο ότι ξεκινάει από τη Θεσσαλονίκη, ο Μάνος Πετούσης, ο σκηνοθέτης, είχε ξανασυνεργαστεί με τον Θωμά Χαρέλα που είναι τώρα και στο θέατρο Αυλαία το οποίο ανακαινίστηκε και έγινε μία κούκλα κι έτσι έγινε η επαφή… Αλλά ήταν δική μου η πρόταση να ανέβει το έργο πρώτα στη Θεσσαλονίκη γιατί θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό στις μέρες μας το μήνυμα της αποκέντρωσης της τέχνης, με την έννοια ότι κάτι καλό μπορεί να ξεκινήσει από οπουδήποτε στην Ελλάδα, όπου τουλάχιστον υπάρχουν κάποιες θεατρικές υποδομές. Και στη Θεσσαλονίκη ιδιαίτερα, όπου και το καλό και το κακό διαδίδεται πιο γρήγορα, γιατί το μυρίζονται πιο εύκολα, γιατί θεωρώ ότι το θέατρο το υποδέχεται καλύτερα η Θεσσαλονίκη απ’ ό,τι η Αθήνα.

Ποιο είναι το πρόσωπο επί σκηνής και τι αφηγείται ο μονόλογος αυτός;
Το πρόσωπο είναι μια γυναίκα, μια νεαρή γυναίκα, που είναι πάρα πολύ ενεργητική, κάνει μια δουλειά η οποία της επιτρέπει να ταξιδεύει και να ζει με ένταση και εκτός της χώρας της… Κάπου αναφέρεται και στο μονόλογο ότι πηγαίνει σε επικίνδυνες αποστολές, οπότε μας κάνει να σκεφτούμε την Οριάννα Φαλάτσι ως πολεμική ανταποκρίτρια… Αν και θα μπορούσε να είναι και μια οποιαδήποτε γυναίκα που ζει μια έντονη ζωή, φιλελεύθερη, με ωραίες ριζοσπαστικές απόψεις, η οποία δεν θέλει κατ’ ανάγκη να δεσμευτεί επειδή την έχουν πάρει τα χρόνια αλλά προσέχει και διαλέγει τη ζωή της… Αυτή η γυναίκα λοιπόν, έτυχε να μείνει έγκυος… Και η ηρωίδα σε όλη τη διάρκεια του μονολόγου φιλτράρει τα συναισθήματα και τις σκέψεις της μέσα από αυτήν την κατάσταση της επιβεβλημένης -κατά κάποιον τρόπο- εγκυμοσύνης… Την οποία τελικά την θέλει… και την βιώνει ως ανύπαντρη, ως μόνη και όχι μέσα από τη σύμβαση του γάμου… Και από την άλλη βιώνει και σωματικά μια κατάσταση, γιατί δυστυχώς της έτυχε και μια δύσκολη εγκυμοσύνη κατά την οποία πρέπει να μείνει στο κρεβάτι, να μείνει σε μερική έως και απόλυτη ακινησία μέχρι να γεννήσει και αυτό την φρενάρει απ’ όλες της τις δραστηριότητες, από αυτά που αγαπάει, από τη ζωή της. Κι έτσι την παρακολουθούμε να παλεύει με τα θέλω και τα πρέπει της, με τις συμβάσεις τις κοινωνικές, με τις συμβάσεις τις θρησκευτικές, τις συμβάσεις τις πολιτικές –είναι ένα βαθιά πολιτικό κείμενο… Μιλάει πάρα πολύ για τη βία, μιλάει πάρα πολύ για την αδικία του κόσμου, μιλάει για τη θρησκεία, για τις έννοιες αγάπη, οικογένεια… Και όλα αυτά με μια διάθεση ανάλαφρη, για να ανακαλύψει τι της συμβαίνει μέσα από αυτήν την κατάσταση… Και τελικά να βγει νικήτρια, με την έννοια ότι έχει πάει παρακάτω στη ζωή.
Υπάρχει απεύθυνση, όπως λένε στο θέατρο; Σε ποια πρόσωπα απευθύνεται ο μονόλογος αυτός;
Αλίμονο αν δεν υπήρχε απεύθυνση. Είτε προς τα πρόσωπα του έργου είτε προς το κοινό. Η απεύθυνση έχει να κάνει με τον τρόπο που επικοινωνείς ένα κείμενο προκειμένου να περάσει σωστά στο θεατή… Έχουμε κάνει μια πάρα πολύ δουλειά, πιστεύω, όσον αφορά στην απεύθυνση, προσέξαμε πάρα πολύ ώστε η κατάσταση να μη γίνει βαρετή για το κοινό, με την έννοια του να πιστέψει ότι το αφήνουμε έξω, ότι δεν το αφορά… Δεν είναι ένα βέβαια μια παράσταση διαδραστική αλλά το κοινό γίνεται όλα τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνεται αυτή η γυναίκα στη σκηνή, ο άντρας της, ο διευθυντής της, οι γιατροί της…

Πάνω σε ποιον άξονα δουλέψατε υποκριτικά το ρόλο;
Αυτός είναι ένας μονόλογος πάρα πολύ αληθινός, εκπέμπει και βγάζει προς τα έξω πάρα πολλές αλήθειες…. Εγώ κάθε ρόλο τον προσεγγίζω με βάση αυτές τις αλήθειες, προσπαθώ κατ’ αρχάς να βρω τι μου λέει το κείμενο, γιατί πιστεύω ότι αν καθίσεις και μελετήσεις το κείμενο θα σου δείξει την αλήθεια που πρέπει να βγάλεις προς τα έξω. Το ζήτημα είναι πώς ο ηθοποιός θα γίνει το μέσο προκειμένου αυτή η αλήθεια να διακομιστεί στο κοινό… Εμένα ο γνώμονας μου είναι πάντα η αλήθεια, η αλήθεια η δική μου και η αλήθεια του κειμένου… Οτιδήποτε κάνω με το ρόλο με έχει φέρει εκεί η συνθήκη στην οποία βρίσκω ότι πρέπει να έθεσε ο συγγραφέας προκειμένου να επικοινωνήσει σωστά το κείμενο με το κοινό.

Έχετε ξαναπαίξει μονόλογο στο παρελθόν; Δεν είναι ένα δύσκολο είδος θεάτρου;
Ναι, έχω ξαναπαίξει μονόλογο αλλά σε μικρότερη έκταση, έχω παίξει ένα μονόλογο του Μπέκετ. Και ο μονόλογος ναι, είναι ένα δύσκολο είδος, με την έννοια ότι μπορείς να υποπέσεις στην παγίδα της αφήγησης… της αφήγησης που γίνεται με έναν τρόπο που να μην αφορά τους άλλους, που να μην αφορά το κοινό. Πρέπει να πείσεις ότι ο λόγος απευθύνεται και σε άλλους σαν να βρίσκονται επί σκηνής και να υποδύεται ακόμα η ίδια διάφορους ρόλους για να πάψει να φαίνεται ότι βρίσκεται μόνη στη σκηνή, για να μη σου λείψει η παρουσία των άλλων. Και σε αυτό παίζει ρόλο εξάλλου και η διάρκεια της παράστασης που είναι μόνο μία ώρα και ένα τέταρτο, ήταν για μας ορισμένο από την αρχή να μην έχει μεγάλη διάρκεια.

Πώς βλέπετε τα θεατρικά μας πράγματα στην εποχή της κρίσης;
Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα, αλλά κυρίως είναι δύσκολα για το κοινό που όσο και αν αγαπάει το θέατρο, δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει πολλές φορές το έξοδο του να δει μια παράσταση και γι’ αυτό οι τιμές των εισιτηρίων θα πρέπει να είναι πια όσο το δυνατόν πιο προσιτές.

info:
«Γράμμα σ’ ένα παιδί» στο θέατρο Αυλαία 
Κεντρικό κτίριο Χ.Α.Ν.Θ. (Είσοδος από Τσιμισκή.)
Παραστάσεις: κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 9μμ και Κυριακή στις 18.00 (17/2-12/3/2012)